Muş’ta geçimlerini hayvancılıkla sağlayan berivanlar (süt sağan kadın), küçükbaş hayvanlarını sağabilmek için her gün kilometrelerce yol kat ederek sürülerin bulunduğu yüksek rakımlı yaylaya çıkıyor.
Merkeze 35 kilometre uzaklıkta bulunan Derecik Yaylası’nda çadır kuran berivanlar; her gün patika yolları, vadileri ve dik yamaçları aşarak koyun sürülerinin bulunduğu 2 bin 500 rakımlı yaylaya çıkıyor. Bölgeye ulaşan kadınlar, burada hayvanların sağımını yaparak elde ettikleri koyun ve keçi sütünden peynir, yoğurt ve tereyağı üretiyor. Elde edilen sütleri bidonlara boşaltan berivanlar, eşeklere yükleyerek tekrar çadırların yolunu tutuyorlar.
Hayvancılıkla uğraştıklarını belirten berivanlardan Halime Yaldız, hayvan sağımı yapmak için günde 12 kilometre yol yürüdüklerini söyledi. Sabahın ilk ışıklarıyla kalkıp kahvaltı yapıp çocuklarını komşulara bıraktıklarını ifade eden Yaldız, “Hayvanların bulunduğu bölgeye eşeklerle geliyoruz. Burada süt sağıp tekrar eşeklere yükleyip çadırlarımıza dönüyoruz. Günde iki kere bu yolu yürüyoruz ve zor oluyor. Hayat şartları zor. Elde ettiğimiz sütlerden peynir, yoğurt ve tereyağı yapıyoruz. Geçimimizi bunlarla sağlıyoruz. 5 ay boyunca burada kalıyoruz. Daha sonra ise buradan göçüp Batman’a gidiyoruz ve ilkbahar mevsimiyle tekrar buraya dönüyoruz” dedi.
“Hayvanlarımız için kalıcı gölgelik ve su istiyoruz”
Hayatlarının hep yaylada geçtiğini anlatan Yaldız, “Hayvanlar ve insanlar için su sıkıntısı çok oluyor. Devlet büyüklerimizden hayvanlarımız için kalıcı gölgelik ve bizler için de su getirmelerini istiyoruz” ifadelerini kullandı.
“Günde 12 kilometre yol gidip geliyoruz”
3 aydan bu yana yaylada bulunduklarını aktaran Derya Yaldız ise, “Sürekli hayvancılıkla uğraşıyoruz. Hayvanlarımızın bulunduğu yüksek bölgelere eşek ve atlarla gidiyoruz. Sütlerimizi at ve eşek yardımıyla getiriyoruz. Günde 12 kilometre yol gidip geliyoruz. Ayrıca hava sıcak olduğu için zorlanıyoruz. Sütü buraya getirip işlemlerden geçirdikten sonra peynir, yoğurt, lor peyniri ve kaymak üretiyoruz. Geçimimizi bu şekilde sağlıyoruz. Hayvancılık çok zor bir meslek. Sonbaharla birlikte Batman’a gidiyoruz ve hayvanlarımıza orada bakacağız. Sürekli hayatımız böyle çadırda geçiyor” diye konuştu.
