1 kuruşun ekonomiye etkisi nasıl olabilir? Olsa da ne kadar olabilir ki? Aslında her gün bilerek ya da bilmeden birilerimiz bu etkiye destek veriyor. Sonra ortaya öyle bir sonuç çıkıyor ki… Daha fazla meraklandırmadan bahsedeyim 1 kuruşun neler yapabileceğinden.
Bildiğiniz üzere Türkiye’de çok sayıda market zinciri var. Bunlardan yaygın olarak bilinenler BİM A.Ş., A.101, Migros Ticaret A.Ş., Şok, CarrefourSA gibi marketlerdir. Bunlardan bazılarının 2020 yılı itibari ile Türkiye’de yaklaşık olarak 9000 market ile aktif olarak faaliyet gösterdiği bilinmektedir. Hemen hemen her gün ya da iki günde bir çoğumuz bu marketleri ziyaret etmekteyiz. Bir şey dikkatinizi çekmiştir. Bazı ürünler 4.99, 9.99 gibi küsüratlı fiyatlandırılmıştır ve bu ürünler için kasada ödeme yaptığımızda para üstünü istemeyiz ya da istesek bile alamayız değil mi? Hangimiz bugüne kadar 9.99 TL değerindeki bir ürünü alıp kasada 10 TL ödeyip üzerini aldık?
Gelin kabataslak bir hesap yapalım o zaman. Bu marketlere günde ortalama 150 müşteri gelsin. Tabi bu sayı şehirden şehire, semtten semte farklılık gösterecektir. Kimine 150 müşteri gelirken kimine 200, kimine 100 gelecektir. Ortalama 150 diyelim biz buna.150 müşteriden 100 tanesinin 1 kuruşunu bıraktığını varsayalım. 100*0.1 kuruştan 10 TL her gün bir marketin kasasında bırakıyoruz. 9000 market var demiştik. 9000 *10 TL = 90.000 TL. Günde bir market zincirinin kasasına alınmayan ya da verilmeyen 1 kuruşlar sayesinde ortalama 90.000 TL para kalmaktadır. Son olarak bunu aylık olarak hesaplarsak 30 *90.000 TL = 2.700.000 TL eder. Demek ki sadece bir market zinciri aylık olarak alınmayan ya da verilmeyen 1 kuruşlardan dolayı bilanço aktifine 2.700.000 TL girdi oluşturmaktadır. Bu 2.700.000 TL ile asgari ücret ile çalışan 1.161 personelin aylık maaşı ödenebilir. Sadece biz müşteriler olarak verdiğimiz vergilerin yanı sıra bir market zincirinin 1.161 personeline maaş da veriyoruz… Bu bahsettiğim durum sadece 1 kuruş için geçerli. Bazen verilmeyen ya da istenmeyen 5 ve 10 kuruşları da hesaba katarsak sanırım 1.161 olan personel sayımızı 2000’lere çıkarabiliriz.
Bazı okurların aklına 1 kuruşların tedavülde olmadığı ya da basılmadığı düşüncesi gelebilir. 1 kuruşlar tedavüldedir sayın okurlar. Darphane verilerine göre 2009-2019 yılları arasında 288 milyon 192 bin 550 adet 1 kuruş tedavüle girmiştir ama sanırım marketlerin kasasına girememiştir…
