Prof. Dr. Mustafa Fedai Çavuş


Kurumsallaş(ama)ma

Neden bazı kişiler, firmalar ya da organizasyonlar diğerlerinden daha başarılı olurlar?


Neden bazı kişiler, firmalar ya da organizasyonlar diğerlerinden daha başarılı olurlar?

Aslında yukarıdaki bu soru yıllardır sorulan ve cevabı bilinen bir soru.

Bütün bu bilinirliğe rağmen gereğinin yapılmaması tamamı ile insan faktörü ile ilgilidir.

İnsanın kendini iyi yönetmesi, kurumu iyi yönetmesi başarının temel unsuru.

***

Yönetim hedeflere ulaşmak için gerekli kaynakların (beşeri ve fiziki) biraraya getirilip organize edilmesi ve hedef doğrultusunda yönlendirilmesi olarak tanımlanabilir.

Yönetim işlerin kurallara göre yapılması şeklinde de basitçe değerlendirilebilir.

Yönetim süreci içinde en önemli faktör insandır.

Diğer bütün faktörler bir şekilde elde edilebilir iken insan sahip olduğu biyolojik, psikolojik, fizyolojik ve akli farklılıkları nedeniyle birbiri yerine ikamesi ve taklidi kolay olmayan bir kaynak.

Başarılı ya da başarısız, büyük ya da küçük her girişimin başında bir insan var.

***

Hepimiz biliyoruz ki, zaman içerisinde her şey değişiyor.

Bu değişim sürecinde bazı yapılar varlıklarını güçlenerek sürdürüyor, bazıları mevcudu koruyorken bazıları ise yok olup gidiyorlar.

Bunun en temel nedeni; bu yapıların yaşam eğrisi süreci içerisinde gerçekleştirmeleri gereken faaliyetleri zamanında uygulamaya koymamalarından kaynaklanmaktadır.

Değişim karşısında varlığını devam ettirmek isteyen yapılar değişimin kaynaklarını ve etkilerini doğru şekilde tespit etmeli ve kendisini buna göre uyarlamalıdır. Daha ötesi değişimin kaynağı kendisi olmalıdır.

Değişim ve rekabetin temel çevre olduğu şartlarda varlığımızı nasıl sürdüreceğiz?

Kuruluş döneminde kişi yada kişilere bağlı olarak başarı sağlayan yapılar zaman içerisinde büyüdükçe ve kurucu unsurun kaybedilmesi gibi faktörler nedeniyle krizle ve yıkımla karşı karşıya kalmaktadır.

Bu geri kalma ya da yıkımdan kurtuluş için en güçlü silah kurumsallaşmadır.

***

Kurumsallaşma; belirlenen amaçlar ve hedefler doğrultusunda kabul görmüş normlar, değerler ve ilkelerle yönetme sürecidir.

Kurumsallaşma, aslında bir anlamda eski ile yeninin bir araya getirilip harmanlanmasıdır. Bir araya getirilen eski ve yeni değerler, ilkeler, kurum çevresinde sürdürülen ilişkilerin sağlamlığı ve devamlılığı için önem arz etmektedir.

Örgütlerin dış çevre ile uyum içinde olması kurumsallaşmayı sağlayan önemli faktörlerdendir. Örgütler var olabilmek ve sürdürülebilirlik için dış çevreyi dikkate alıp iç çevre ile bütünleştirebilmelidir.

Kurumsallaşmanın boyutlarını oluşturan kavramlar formalleşme, profesyonellik, hesap verebilirlik ve tutarlılıktır.

***

Kurumsallaşma İçin Yapılması Gerekenler nelerdir diye sorduğumuzda alacağımız cevaplar şunlardır:

  • Görev ve iş tanımları net yapılmalıdır. 
  • Kurum içi kurallar ve yönetim belirlenmelidir.
  • Kurum içi iş akışı tespit edilmelidir.
  • Kurumun temel ilkeleri belirlenmelidir.
  • Yetki ve sorumluluklar tespit edilmeli ve verilmelidir,
  • Yetki ve sorumluluklar taşıyabilecek tecrübeli ve profesyonel kişilere verilmelidir.
  • Nihai kararlar istişare edilerek alınmalıdır.

***

Kurumsal refleksin yerleşmemiş olduğu durumlarda, can havliyle gösterilen tepkiler vealışkanlıklar öne geçer.

“Kişilerin keyfiyeti yerine, bir sistem kurmak” anlamına gelen kurumsallaşmanın neden önemli olduğu aşağıdaki maddelerde vurgulanmaktadır:

  • Sürdürebilirliği ve uygulamalardaki istikrarı güçlendirir
  • Kurumsallaşma, “ortak aklı” tesis edecek “katılımcı yönetime” daha fazla ağırlık verir.
  • Sahiplik ve yönetim erkleri birbirinden ayrıldığında,bir sistem kurmak gereklidir.
  • Düşünüp de yapamadıklarımız, zaman bulup da ele alamadıklarımız, geciktirdiklerimiz ve aklımızdan geçirip de söyleyemediklerimiz kurumsallaşmada ele alınır.
  • Günlük işleri sisteme bağlayarak, daha uzun vadeye odaklanabilmesine imkân tanır.
  • Kurumsallaşma iş-kurum-aile ilişkilerinin sınırlarını düzenleyerek uyumlanma sağlayabilir.

***

Bütün bunlara bakınca ülkemizdeki organizasyonların ne kadar kurumsal olduğunu söyleyebiliriz?

Devlet ve devlet kurumlarında bile işleyişin kişilere bağlı olduğunu söylemek çok yanlış olmasa gerek.

NOT:

2021 yılında sağlık huzur ve mutluluk diliyorum.

  • Salı 13.1 ° / 9.9 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Çarşamba 15.3 ° / 7.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu