5 bin yıllık el sanatı usta ellere emanet
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret belgesi ile de tescillenen telkari gümüş işçiliği, Mardin’de zanaatkar Cihan İbrahim tarafından yaşatılıyor.
Mardinli telkari ustası Cihan İbrahim, 5 bin yıllık telkari sanatı ile ürettiği takıları turistlerin beğenisine sunuyor. Devlet sanatçısı Cihan İbrahim, "Ben bu mesleğe Mardin Artuklu’da başladım. Ustam Suphi Hindiyerli idi. 25 yıldır bu mesleğin içindeyim ve Midyat’ta Yılmaz ve Suphi ustalardan öğrendim. Bu meslek gümüş ve telkari sanatıdır. Geleneksel el sanatları çerçevesinde devlet sanatçısı kimliğine sahibim. Mardin Artuklu Halk Eğitim Merkezi’nde eğitmen olarak telkari üzerine kurslar vermekteyim. Aynı zamanda eski Mardin’de esnaflık yapıyorum. Hammaddeyi gümüş madeninde eritiyoruz. Eritme ocakları, lehim telleri, yarım daire pense, amyant gibi aletlerle çalışıyoruz. Telkari sanatı bir döküm, kalıp veya fabrikasyon işi değil. Daha ziyade iğne oyası gibi işlenen ve takı şekli verilen ince tellerle yapılan bir el sanattır. Gerdanlık, küpe, takım, boncuk, anahtarlık gibi her türlü takıya kendi imkanlarımız ile hazırladığımız kalıp ve pense ile şekil veriyoruz. Telkari dediğimizde kendi malzemelerimizle, penselerle, ince tellerle çalışıyoruz" dedi.
Telkarinin Mardin ve Midyat’a özgü bir el sanatı olduğunu söyleyen İbrahim, "Araştırma, İhracatçılar ve Geliştirme Merkezi bu sanatı araştırdı ve telkarinin Mardin, Midyat ve Mezopotamya bölgesine özgü çok eski bir sanat olduğunu kanıtladı. Gümüş ve altın işçiliği geniş bir yelpazeye sahip olup, çeşitli takı türleri yoğun bir şekilde üretilmektedir. Telkari 5 bin yıl önce makine ve merdane yokken zor şartlarda el ile ve aletlerle yapılıyordu. Yerli ve yabancı turistlerin Mardin’deki telkariye büyük ilgisi var, onlara tanıtmaya çalışıyoruz. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın destekleriyle yurt dışında en az altı ülkede bu sanatı tanıtmaya çalıştım. Ben de bu sanatı yaşatmak için birçok zanaatkar yetiştirdim. Yetiştirdiğim esnaf şimdi kurslar veriyorlar ve kendi iş yerlerini açtılar. Sadece Mardin’de ve Türkiye’de değil, bu sanatı yaşatmaya ve dünyaya tanıtmaya çalışıyoruz. Yabancı turistler telkari ürünlerine ilgi gösteriyor ve beğenerek alıyorlar. Dünyanın birçok yerine bu sanatı tanıtmaya çalışıyoruz" dedi.
Mardin’e gelen yerli ve yabancı turistler de telkari sanatı ile işlenen ürünlere yoğun ilgi gösteriyor.