ANTALYA - AYŞE YILDIZ - Tıp literatürüne giren başarılı nakillerle adından söz ettiren Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde, vericisiyle uyumlu olmadığı için bekleyen karaciğer ve böbrek hastaları, "çapraz nakil" yönteminden yararlanıyor.
Kadavradan ilk rahim, çift kol, kalp, karaciğer, böbrek, kemik iliği, kornea nakilleri başta olmak üzere birçok operasyonun başarılı şekilde yapıldığı hastanede, her yıl çok sayıda hasta yaşama tutunuyor.
Yurt dışından ve Türkiye'nin farklı illerinden gelen bazı hastalar da Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu Organ Nakli Merkezinde nakil oluyor.
Kadavradan bağışlar düşük olduğundan çok sayıda hasta yakınlarının bağışladığı karaciğer dokusu ya da böbreğiyle hayata bağlanıyor. Donörüyle (canlı verici) dokuları uyumlu çıkmayan ve kadavradan bağışı bekleme durumu olmayan hastalar için de merkezde çapraz nakil havuzu oluşturuldu. Havuz sayesinde nakil olacak başka hastaların vericileriyle eşleşmesi sağlanıyor.
Yılda 30 civarında gerçekleşen eşleşme sayesinde hastalar yapılan çapraz nakillerle sağlığına kavuşuyor. İkisi verici 4 kişinin aynı anda ameliyata alındığı ikili çapraz nakillerin, üçlü, dörtlü olarak da yapılabilmesi için merkezde hazırlıklar sürüyor.
Merkez Müdürü Prof. Dr. Bülent Aydınlı, AA muhabirine, Organ Nakli Merkezinde 42 yıldır önemli çalışmaların yapıldığını söyledi.
Merkezde 10 ayda 180'nin üzerinde böbrek, 40 civarında karaciğer naklettiklerini belirten Aydınlı, yıl sonuna kadar yaklaşık 50 karaciğer ve 220 böbrek nakli yapmayı hedeflediklerini kaydetti.
- "Havuzda hastaları eşleştirip donörlerini değiştiriyoruz"
Bağışlar düşük olduğundan bazı nakilleri canlı vericili yapmak zorunda kaldıklarını anlatan Aydınlı, organ bağışı olduğunda karaciğeri bölerek iki çocuğa, bazen rahatsızlığı bulunan çocuktan çıkardıkları karaciğeri ise domino nakille başka hastaya nakledebildiklerini vurguladı.
Vericisi uyumlu çıkmayan hastalar için çapraz nakil havuzlarının olduğunu ifade eden Aydınlı, şöyle konuştu:
"Donörüyle kan grubu uyumsuzluğu olan hastalar bize müracaat ettiklerinde bunları havuza alıp eşleştirip, nakiller yapıyoruz. Yeter ki müracaat etsinler. Organ naklinde kan grubu çok önemli. Sıfır grubu donör herkese verebilir. AB grubu herkesten alabilir. Pozitif ya da negatifliğin önemi yoktur. Ama örneğin vericiniz B, siz A iseniz nakil yapılamıyor. O zaman vericisi A kendisi B olan bir grupla bunları havuzda eşleştirip donörlerini değiştiriyoruz. Burada birçok kriter var. Yaş uygunluğu, böbreğin kalitesinin uygun olması gibi. Bunların hepsi detaylıca incelenip, konseyimizden olur çıktığında çapraz nakiller yapıyoruz."
Aydınlı, vericinin akraba olmadığı nakillerde etik kurulun onayının gerektiğini ancak çapraz nakillerde onaya ihtiyaç duyulmadığını anlattı.
Bu durumun kolaylık sağladığını vurgulayan Aydınlı, "Organ bekleyen çok sayıda hasta çapraz nakilden fayda görüyor. Donörleri aynı anda uyutup ameliyata alıyoruz, peşinden alıcılarına çapraz organ naklini gerçekleştiriyoruz. Çapraz nakilde 4 kişi aynı anda ameliyat ediliyor." dedi.
Aydınlı, e-devlet üzerinden de organ bağışının yapılabildiğine dikkati çekerek, her bağışın hayat kurtardığını sözlerine ekledi.
