Muğla’nın Ula ilçesi Gökova Mahallesi’nde bilinen tarihi 2 bin 700 yıl öncesine dayanan İdyma antik kentinin uzantısı Akyaka Mahallesi’ndeki Bizans Kalesinde kazı ve konservasyon çalışmaları devam ediyor.
Geçen yıl Eylül ayında ilk çalışmanın başladığı Akyaka Kalesinde bir taraftan konservasyon çalışması sürerken, diğer taraftan kazı çalışmaları yürütülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ile Muğla Valiliği ile Ula Belediyesi desteğinde sürdürülen çalışmalarda kalenin doğu giriş kapısı ve çevresinde kazılar yürütülüyor.
Akyaka Bizans Kalesinin yer aldığı antik dönemde deniz kıyısında yer almış olması muhtemel olan tepe tüm çağlar boyunca önemini korumuş. MÖ 7’inci yüzyıl ve sonrasına ait yerleşim kalıntıları yer alan tepenin üst kısmında MS 12’nci yüzyılda günümüze değin görece iyi durumda korunagelmiş bir Bizans kalesi inşa edilmiş.
Yüzyıllardır yoğun bir bitki örtüsü altında gizlenen kale ve çevresindeki kalıntıların anlaşılması için yaklaşık 40 dönümlük alanda ot ve bitki temizliği gerçekleştirildi. Bizans kalesinin yaklaşık 300 metre uzunluğundaki bölümü kuleleriyle birlikte kazılarak açığa çıkartıldı. Çalışmalarda acil müdahale gerektiren kısımlarda duvarların tamiratları gerçekleştirilmeye devam ediliyor.
İdyma Antik Kenti Kazı Başkanı Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdülkadir Baran, antik kentte bugüne kadar kazı çalışmalarının Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izni ile yürütüldüğünü, 1 Temmuz 2021 tarihi itibari ile Cumhurbaşkanlığı kararı ile kazı başkanlığına dönüştürüldüğünü söyledi. Baran, “Bugüne kadar Muğla Valimiz Sayın Orhan Tavlı’nın kazı çalışmalarımızda çok büyük bir emek ve katkısı var. Aynı şekilde rahmetli Ula Belediye Başkanımız İsmail Akkaya’nın girişimleri ile biz burada kazı çalışmalarına başladık. İdyma antik kenti günümüzden yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine kadar uzanan köklü bir geçmişe sahip. Hatta eski kaynaklardan milattan önce Utima denilen bir kent ile isim benzerliği 4 in yıla kadar çok daha eski bir kent olabileceğini bize gösteriyor. İdyma antik kenti Gökova Mahallemizde yer alıyor. Burada Akyaka’da İnişdibi Mahallemizde ise İdymanın bir antik mahallesi mevcut. Biz kazı çalışmalarını buradaki kalıntılar üzerinde başladık. 2 bin 700 yıl öncesinden buluntularımız var. Ama en dikkat çekici olan kalıntılarımız Bizans döneminde inşa edilmiş olan garnizon kale. Yaklaşık Bin 100’lü tarihlerde inşa edildiğini düşünüyoruz. Çok kısa bir süre kullanılmış. Sonra Selçuklular ve Osmanlılarda buluntu veren kültür tabakalarımıza ulaşmaya başladık. Yaklaşık 12 dönümlük bir araziyi kapsayan 600 metre uzunluğunda sur duvarları bulunan bir Bizans kalesi, Şimdilik Akyaka Kalesi olarak adlandırıyoruz. Yaklaşık 3 metre kalınlığında harçlı moloz taşlardan yapılmış sur duvarları mevcut. Kazı çalışmalarında önceliğimiz bu sur duvarlarını açığa çıkarmak. Bir an önce sağlamlaştırmasını yaparak ziyarete hazır hale geçirmek. Şu anda yaklaşık 300 metrelik bir bölümünü tamamladık. Doğu’daki ana kapının kazılarına yoğunlaştık. Ana kapı da açıldıktan sora burada ziyaretçilerimizi daha sağlıklı bir şekilde karşılayabileceğiz. Ören yeri düzenlemelerimiz ile de insanlarımızı deniz, güneş turizminin yanında kültür turizmini de ön plana çıkarmış olacağız. Çalışmalarımız devam ettikçe daha fazla kalıntıların açığa çıkacağını, Muğla’mızın, Ula’mızın ve Akyaka’mızın çok güzel bir kültür varlığı ile kültür turizmine hizmet edeceğini düşünüyoruz” dedi.