Araştırma sonucu: Çocukların ve ergenlerin çoğu gün boyu “uykulu”
Çocukların ve ergenlerin gelişim çağını doğrudan etkileyen uyku ile ilgili yapılan araştırma sonuçlarını değerlendiren Uzm. Dr. Özden Durmuş Gönültaş, “Araştırmalara göre okul başarısını, çocukların gündüz yaşadığı uykululuk hali etkiliyor. Özellikle ergenlerin birçoğunun düzensiz uyumasından dolayı gün boyu uykulu hissetmeleri hem eğitimlerini olumsuz etkiliyor hem de hafıza ve bellek sistemi zayıflığı gibi birçok sorunu beraberinde getiriyor” dedi.
İnaktif bir süreç olarak görünen uykunun aslında bebeklikten itibaren tüm insan sağlığını doğrudan etkilediği bilinen bilimsel bir gerçek. Bilhassa gelişim çağını tamamlamamış olan bireylerde hem fiziksel hem de zihinsel anlamda gerekli bir süreç olan ama saatlerine de bir o kadar dikkat edilmesi gereken uyku ile ilgili bir araştırma daha yapıldı. Uykunun eğitim ve akademik hayata etkilerinin paylaşıldığı araştırmada özellikle uykululuk hali ile ilgili veriler ön plana çıktı. Çocukların ve ergenlerin düzensiz uykudan dolayı gün boyu uykulu olduğu ve bunun da eğitim hayatlarına olumsuz olarak yansıdığı görüldü.
“Çocuklar ve ergenlerde ciddi uykululuk hali var”
Kalitesiz uykunun birçok olumsuz sonucu olduğu değerlendirmesinde bulunan Beykent Üniversitesi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özden Durmuş Gönültaş özellikle çocuklarda çok dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Uykuluk halinin kalitesiz uykudan kaynakladığını söyleyen Uzm. Dr. Özden Durmuş Gönültaş, “ Uyku aslında vücudumuzdaki tüm sistemlerin yenilendiği ve onarıldığı, yeni güne başlangıç için tüm hazırlıkların yapıldığı önemli bir süreç. Çocukların büyümesi için gerekli olan önemli hormonlar ve duygu durumumuzu belirleyen mutluluk ile ilgili hormonlarımız gece uyku esnasında salgılanır. Uyku ile ilgili yapılan çalışmalarda da kaliteli, uygun sürede ve şekilde gerçekleşen uykunun, sağlıklı gelişim, akademik başarı, hafıza ve dikkat gibi birçok fonksiyonumuz için çok önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Fakat okulların ve akademik hayatın başladığı bu süreçte yapılan bir araştırmaya göre çocuk ve ergenlerin birçoğu uykusuz. Gündüz ciddi uykululuk halleri var. Aslında gece uyuyorlar ama düzenli uyumuyorlar ve gündüz bunun etkileri sürüyor. Kaliteli uyku uyunmadığından dolayı yaşanan uykululuk halinin çocukların hafıza ve bellek fonksiyonları zayıflıyor. Dolayısıyla akademik ve ders başarıları düşüyor. Aynı zamanda sadece akademik değil bağışıklık sistemleri de zayıflıyor bu da beraberinde sık tekrarlayan enfeksiyonlara, okul devamsızlıklarına ve yine dolaylı yoldan düşen akademik başarıya dönüşüyor” dedi.
Mavi ekrana dikkat
Kaliteli uykunun nasıl olması gerektiği konusunda bilgilendirmelerde bulunan Dr. Özden Durmuş Gönültaş açıklamalarına şöyle devam etti:
“Belli bir saat çocukların uyumasını istiyoruz ama bazen vücudumuz uyuyor görünse de aslında beynimiz uykuyu tam olarak yaşamıyor. Çünkü son dönemlerde özellikle çocuklarda ekran maruziyetleri çok arttı. Gün boyu ve uyumadan hemen önce ekrana bakmak mavi ekran dediğimiz maruziyete sebep oluyor. Böylelikle biz uyuyor görünsek de beynimiz sağlıklı uyku döngüsüne giremiyor ve sağlıklı uyku döngüsünü sağlayamadığımız zaman da vücudumuz yenilenemiyor, beynimiz dinlenemiyor ve bir sonraki gün içi aktivitelerine hazırlanamıyor. Bu yüzden ekran maruziyetini azaltarak, karanlık, uygun ısı ve nem sağlanan, sessiz bir ortamda uyunması gerekiyor. Herkes için geçerli fakat özellikle çocuklar ve ergenler günde 8 saat uyumalılar. Uyku saati ise akşam saat 22.00’da başlamalı.”
“18 yaşına kadar uyku düzenine özen gösterilmeli”
Son olarak da gelişim çağı tamamlana kadar bu düzenin aksamadan devam etmesi gerektiğini hatırlatan Özden Durmuş Gönültaş, “Mümkün olduğunca uyku düzenini korumak lazım. Çünkü düzen bozulduğunda tekrar aynı düzeni yakalamak çok zor oluyor. Bu nedenle tatilde ve hafta sonları da mümkün mertebe bu düzeni sürdürmek lazım ama ufak esnemeler olabilir. Büyüme, gelişme ve bilişsel fonksiyonların ana hatlarıyla tamamen geliştiği dönemlerde dikkat etmek lazım. Yani 17- 18 yaşlarına kadar bu düzene dikkat etmemiz gerekiyor” diyerek sözlerini tamamladı.
