Atatürk’ün Nutuk’ta övgüyle bahsettiği o kahraman burada şehit edildi

Rum ve Bulgar çetelerle savaşarak Müslüman halkı zulümlerden kurtaran Milli Mücadele’nin önemli isimlerinden Yahya Kaptan, 102 yıl önce Kocaeli’nin Dilovası ilçesinde arkasından başına isabet eden kurşun ile şehit edildi.
Milli Mücadele döneminde Rum ve Bulgar çetelerle savaşarak, o bölgelerdeki Müslüman halkı zulümlerden kurtaran Yahya Kaptan, özellikle Kocaeli’nin Dilovası ilçesi Tavşancıl Mahallesi’ndeki gerçekleştirdiği direnme faaliyetleriyle isminden söz ettiriyor. Atatürk’ün Nutuk’ta bir vatansever olarak övgüyle bahsettiği ve 102 yıl önce arkasından başına isabet eden bir kurşunla şehit edilen Yahya Kaptan’ın karargaha dönüştürdüğü ve direniş planlarını yaptığı ev, şehit edildiği ev ve naaşının defnedildiği mezarı Tavşancıl Mahallesi’nde bulunuyor.

“Yunanlıların halka yaptıkları zulümleri engellenmesi için buralarda çalışmalar başlatılıyor”
Milli mücadele döneminde özellikle Kocaeli yarımadasında İtilaf Devletlerinin buradaki Rum çeteleriyle birlik olup halka zulmettiklerini söyleyen Tarihçi-Yazar Recep Kankal, “Bulunduğumuz Tavşancıl Köyü de 1919 senelerinde Rum çetelerin saldırısına uğramış önemli bir beldemiz. Mevkii olarak Dilovası ilçesinin tepe kısmında yer alıyor ve eski Bağdat Yolu’nun arkasında kalıyor. Milli mücadele döneminde Yunanlıların da Büyük Yunanistan dedikleri projesini uygulamaya çalıştıkları yerlerden birisi. Çünkü buranın arka taraflarında, Şile yolu üzerinde Rum köyleri var. Darıca sahilinde de Rum köyleri var. Hem sahilde hem de iç kesimdeki köylerdeki Rumlarla iş birliği yapan Yunanlılar, buradaki Dilovası köylerinde ciddi bir şekilde halkı rahatsız ediyor. Buradaki jandarmamızı katlediyor o dönemde. Kadıköy ve İzmit arasında kurulan karakol cemiyetinin de buradaki Rumların halka yaptığı zulme engel olmak için cemiyetleşmeye başlanıyor. Yenibahçeli Şükrü Maltepe’de, İzmit merkezde de Dayı Mesut olmak üzere bu iki merkez arasında kalan Kocaeli yarımadasında İngilizlerin ve Yunanlıların halka yaptıkları zulümleri engellenmesi için buralarda çalışmalar başlatılıyor. Özellikle bulunduğumuz Tavşancıl köyünde Yahya Kaptan’ın burada halka yapılan zulümlerin önüne geçmek için önemli bir faaliyet yürüttüğünü ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte yazışmalar yaparak Anadolu’daki başlayan kurtuluş mücadelesi hareketinin de haberlerini hem bu Kocaeli yarımadasından Atatürk’e iletmesini, haberleşmeyi de sağladığı bir mevki burası. Yahya Kaptan bu anlamda bu bölge için önemli bir kişi ve Nutuk’ta da yaklaşık 20 sayfada Atatürk’ün önemle bahsettiği vatansever bir insan olarak da ismini zikrettiği önemli bir kahramanımız” dedi.

“1910 senesinde bizim isminden haberdar olduğumuz bir şahıs olarak görüyoruz”
Atatürk’ün bu bölgedeki hakimiyetin özellikle ele geçmesini istemesindeki sebebin, bu bölgenin İstanbul’un girişinde yer alması olduğunu kaydeden Kankal, “Çünkü İstanbul o dönem başkent. Başkentle irtibatın sağlanması için Anadolu’nun bu bölümündeki Rumların, Yunanlıların, İngilizlerin bu bölgedeki çalışmalarının bertaraf edilmesi gerekiyor. Yahya Kaptan burada karşımıza çıkıyor. Bu bölgedeki zulümlerin engellenmesi için Yahya Kaptan’ın bu bölgeye geldiğini görüyoruz. Yahya Kaptan Tavşancıl ile ismi özdeşleşmiş bir kişi ama doğum yeri Kosova’nın Köprülü kasabası. Bu yüzden de arşiv kaynaklarında Tavşancıllı Yahya değil de Köprülülü Yahya Kaptan olarak bizim karşımıza çıkıyor. 1910 senesinde bizim isminden haberdar olduğumuz bir şahıs olarak görüyoruz. Sırplar bulunmuş olduğu kasabada Müslüman ahaliye zulümler yaptığı sırada Bulgar Lazo bir kişi var ki bu da Yahya Kaptan’ın amcasına saldırıyor ve yaralıyor. Ardından Yahya Kaptan bu Lazo denilen Bulgar çete reisini de öldürüyor, ardından dağa çıkıyor. Dağda Sırp bir çete reisinin 2 yıl boyunca yanında kalıyor ve orada askerlik sanatına dair önemli çalışmaları da kazanıyor” şeklinde konuştu.

“Halk tarafından kendisine Kaptan unvanı veriliyor”
Yahya Kaptan’ın 1912 yılında tam olarak karşımıza çıktığını aktaran Kankal, “Çünkü 1912 senesinde Osmanlı Devleti Balkanlarda bir yenilgiye uğruyor. Bu muharebe sırasında Müslüman ahaliye zulümler başlıyor. Yahya Kaptan bu sırada buradaki Müslümanların can güvenliğini sağlıyor ve buradaki Bulgar çetelerini de öldürerek Müslümanların da burada güvenilir bir şekilde emin ellere ulaşmasını da sağlıyor. Bu saldırılardan Müslümanları kurtardıktan sonra halk tarafından kendisine Kaptan unvanı veriliyor. Aslında bu kaptanlık bahriye ya da denizcilik unvanı gibi gözükse de, bu Anadolu’da efelik anlamına da gelen bir unvan olarak Balkanlarda böyle bir unvanın da verildiğini görüyoruz ve halkı bu şekilde kurtardığı için kendisine Kaptan deniliyor. 1913 senesinde İstanbul’a geliyor ve artık Anadolu topraklarında Yahya Kaptan ismini duymuş oluyoruz. İstanbul’a geldiğinde Halil Kut Paşa ile tanışıyor ve bundan sonra da Irak’a gidiyor. Irak’taki aşiretlerin taşkınlıklarını da engellediğini biliyoruz. 1914’te Irak’ta tanışmış olduğu Çapraz Mustafa ile buraya geliş süreci de başlıyor. Buraya geldikten sonra Sultan 2. Abdülhamid’in kurşuncubaşısı olarak da tanınan Hüseyin Efendi’nin evinde karargah kuruyor ve Yahya Kaptan vefat edene kadar buradaki bu evde karargahını kuruyor ve Atatürk ile olan diyaloglarını, Rum çetelerine karşı olan direnmeyi de bu evdeki yapmış olduğu planlar sonrasında harekete geçiriyor” diye konuştu.

“Arkasından başına isabet eden kurşunla burada şehit ediliyor”
Milli Mücadele döneminde Yüzbaşı Nail’in Yahya Kaptan hakkında bu bölgede olumsuz bilgiler yaydığını kaydeden Kankal, “Atatürk’e Yahya Kaptan’ı şikayet ediyor, bu bölgede aslında Milli Mücadele’ye yardım etmediği, çeteciler ile iş birliği yaparak farklı bir yol seyrettiğini söylüyor. Ama Atatürk Nutuk’da, Yahya Kaptan’ın kesinlikle bir vatansever olduğunu, bu bölgeye yardımlarda bulunduğu ve kurtuluş mücadelesine destansı bir şekilde Rum çetelerinden bu bölgeyi temizlediğine inandığını da görüyoruz. İstanbul hükumeti bu yanlış bilgiler sonrasında Yahya Kaptan’ın hakkında yakalama emri çıkarıyor. Tarihler 1920 Ocak ayının ilk haftasını gösterdiğinde Hereke yakınlarına bir vapur ile Yahya Kaptan’ı yakalayacak ekibin geldiğini görüyoruz. Birkaç gün boyunca Yahya Kaptan’ı arama çalışmaları devam ediyor. Yahya Kaptan 8 Ocak tarihinde Mustafa Pehlivan’ın evinde saklandığı sırada İstanbul’dan gelen heyet tarafından gözaltına alınıyor. Yakalandıktan hemen sonra arkasından başına isabet eden kurşunla burada şehit ediliyor. Hemen köy ahalisi tarafından cenazesi köy meydanına getiriliyor ve ertesi gün de köyün imamı olan Hafız Ahmet tarafından mezarı, bugünkü şehitlik olan kısımda da defnediliyor. Yahya Kaptan’ın naaşı 1 asra yakındır da burada halkın ziyaretlerine açık bir şekilde beklemekte” ifadelerini kullandı.



Orjinal Habere Git