Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesinin bir ilk olarak hayata geçirdiği ‘Ankara Dijital Kent Arşivi’ birçok kurum ve kuruluşun dikkatini çekiyor ve bu konuda örnek olmaya devam ediyor.
Atılım Üniversitesinin bir ilk olarak hayata geçirdiği Ankara Dijital Kent Arşivi, bu konuda çalışma yürüten kurumlara örnek olurken Kadriye Zaim Kütüphanesinin bir parçası olarak hayata geçen arşiv Ankara hakkında çalışma yürüten araştırmacıların tek adresi olma yolunda ilerliyor. Ankara Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi Müdürü Osman Kutlu şuana kadar 20 binin üzerinde farklı türlerde materyal derlediklerini söylerken kurdukları Ankara Dijital Kent Arşivi’nin birçok kuruluşa önayak olduğunu duyurdu.
“ Farklı türlerde 20 binin üzerinde materyalimiz var”
Ankara Dijital Kent Arşivi’nin kuruluş amacını anlatan Ankara Atılım Üniversitesi Kadir Zaim Kütüphanesi Müdür Osman Kutlu, “Ankara ili sınırları içerisinde bulunan somut/somut olmayan kültürel miras materyallerinin derlenmesi, sınıflandırılması, tanımlanması, dijitalleştirilmesi, vb gibi teknik işlemler sonrasında kullanıcıların hizmetine sunulması için kurduk biz Ankara Dijital Kent Arşivi’ni. 2005 yılında kurulan Ankara Dijital Kent Arşivi, serüvenine yaklaşık 400 adet materyal ile başladı. Sonrasında Tüzel kişilerden ve kurumlardan gelen bağışlarla her geçen gün materyal sayısı artmaya başladı. Şuan yaklaşık 20 bine yakın materyalimiz var” diye donuştu.
“Kent Arşivlerinin yönetimi ve erişiminde yapay zeka tabanlı makine öğrenimli sistemi kullanan ilk kurum Atılım Üniversitesi Kadir Zaim Kütüphanesi oldu”
sonra kendilerine çok sayıda kişi ve kurumun ulaştığını söyleyen Kutlu, “Gerek yurt dışı gerek yurt içinden birçok talep oldu. Bize koleksiyonlarını göndermeye çalışan Ankara severlerle karşılaştık. Onların sayesinde koleksiyonumuz her geçen büyüdü. Bu sistemi kullanan ilk kurum Atılım Üniversitesi Kadiriye Zaim Kütüphanesi oldu. Bu bağlamda da birçok belediye olsun birçok üniversite kütüphaneleri olsun bizi örnek almaya başladılar. Bizden çok talepleri oldu. ‘Siz bu sistemi nasıl kurdunuz? Bu konuda nelerle karşılaştınız’ gibi birçok talepleri oldu. Biz bu talepleri gerek etkinlikler yaparak gerek sunumlar yaparak kurumlara bildirdik” dedi.
“Yüzde 90’ı bağış yoluyla bize ulaşıyor”
Arşive ilginin oldukça yüksek olduğunu belirten Kutlu, “Bildiğiniz gibi kütüphaneler sadece kitap ödünç alma veya ders çalışma ortamı değil, aynı zamanda bulunduğun kentin kültürel değerlerinin de korunduğu ve erişime sunulduğu bilgi merkezleridir. Bu bağlamda da Atılım Üniversitemizdeki Ankara Dijital Kent Arşivi kurum içinde de ilgi çekmeye başladı. Öğrencilerin birçoğu buraya gelerek Ankara ile ilgili araştırmalar yapıyorlar şuanda. Hatta dışarıdan da şehir planlamacılar, mimarlar ve yerel araştırmacılar geliyor ve Ankara ile ilgili araştırma yapıyorlar. Yani aslında kişiler Ankara ile ilgili tüm kaynakları bize gönderebiliyorlar. Koleksiyonumuzda bulunan materyallerin yaklaşık yüzde 90’ı bağış yoluyla bize ulaşıyor” ifadelerini kullandı.
“Donanımlı bir teknik altyapınızın olması lazım”
Kent arşivi kurmakla alakalı birçok soru aldıklarını söyleyerek olmazsa olmazları anlatan Osman Kutlu şöyle devam etti; “Sağlam bir teknik altyapınızın olması lazım. Onun dışında uzman personele ihtiyacınız olacaktır ve derlediğiniz materyalleri yönetecek, harmanlayacak arşiv standartlarına uygun bir sisteme ihtiyacınız olacaktır. Biz bu sistemle işin mutfak kısmını da gözden geçirdik tekrar. Çünkü özel arşivler statüsüne giren kent arşivlerinde bir sınıflandırma politikası maalesef yok. Ben de Fransa da uygulanan yasal mevzuatı Türkiye’de uygulamaya çalıştım. Bunu da Ankara Dijital Kent Arşivi’nde görebilirsiniz. Yani içerisindeki materyalin türüne göre bir sınıflandırma yaptık. Normalde arşivlerde provenans ilkesine göre bir sınıflandırma oluyor. Bizde materyal türüne göre sınıflandırma ilkesini uyguladık ve sisteme entegre yaptık. Yani siz türünü seçtiğiniz zaman sistem otomatik olarak o materyale envanter numarası veriyor. Bu da tabi diğer kurumlar tarafından önemsendi ve böyle bir kurguyu kendilerine örnek aldılar. Şuanda da ileride yapabileceğimiz çalışmalara zemin hazırladı” dedi.
Her gelen bağışı doğrudan koleksiyonlara eklenmediğinin altını çizen Kutlu, bu konuda hazırlanan sağlama ve koleksiyon geliştirme prosedürleri doğrultusunda değerlendirildiğini söyledi. Kutlu, ayrıca arşivdeki verilerin kamuya açık ve kullanılabilir olduğunu araştırmacıların ticari amaç dışında kullanmak istedikleri materyallerin kaynak göstererek kullanabileceklerini belirtti. Amaçlarının Ankara ile ilgili tüm bilgileri tek bir platform üzerinde toplamak ve erişime açmak olduğunu belirten Kutlu, bu zengin içeriğin kayıpsız bir şekilde gelecek kuşaklara aktarmak olduğunu ifade etti.