İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Buca Metrosu’nun yapım aşamasına gelmesiyle ilgili süreci büyük bir başarı olarak değerlendirdi. Soyer, “Bu başarıyı lekelemek, göz ardı etmek yakışmıyor. Kazmayı vurduğumuz anda paramız hazır. Her bir kuruşun bu milletin parası olduğunu biliyoruz. Ona toz kondurmamak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz. O bir kuruşun hesabını da her yerde herkese vereceğiz. Metroyu vaktinde milletimizin hizmetine sunacağız" dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesinin aralık ayı olağan meclis toplantısının birinci oturumu, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM), İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yönetiminde yapıldı. Meclis oturumunda İzmir Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Dairesi Başkanı Mehmet Ergenekon, Buca-Üçyol Metrosu’nun ihale ve değerlendirme sürecine ilişkin bir sunum yaptı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Ertuğrul Tugay da, Başkan Tunç Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” vizyonu doğrultusunda yürütülen çalışmalar hakkında meclis üyelerine bilgi verdi.

Uluslararası ihale mevzuatına göre düzenlendi
İzmir Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistemler Dairesi Başkanı Mehmet Ergenekon, Buca-Üçyol Metro hattının ihale sürecine ilişkin yaptığı sunumda, Buca-Üçyol Metro hattının yapım ihalesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun (KİK) ’istisnalar’ başlıklı 3. maddesinin C bendine göre, KİK’den istisna tutularak, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) ihale kurallarına göre yapıldığını dile getirdi.
Hattın yapımında Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD Fransız Kalkınma Ajansı (AFD), Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) ve Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası (BSTDB) dış finansmanından yararlanacaklarını dile getiren Ergenekon, "İki aşamalı ihalenin birinci aşaması 28 Mayıs’ta yapıldı. Buca Metro hattı inşaatını yapabilecek kapasitede olan ve ihaleye katılan 14 firmadan 13’ü davet edildi. Birinci aşamada teknik teklifler ve yeterlilik bilgileri değerlendirildi. İkinci aşamada firmalardan bağımsız, mali teklifleri yönetmelikler çerçevesinde değerlendirildi. 6 Eylül’de düzenlenen ihalenin ikinci aşamasında 8 firma mali teklifini sundu. Alt risk eşiğine girmeyen Gülermak A.Ş.’den, Yapı Merkezi-Nurol Ortak Girişimi ile karşılaştırılmak üzere belirlenen iş kalemleri için fiyat analizleri ve destekleyici dokümanlar talep edildi" dedi.

Bağımsız denetçi bir ay çalıştı
Sunulan analizler incelendiğinde firmanın alt yüklenicilerden aldığı proformalardan gelen rakamları direkt kullandığı, iş kalemlerinin piyasa maliyetlerinin oldukça altında kaldığını gördüklerini söyleyen Ergenekon, şunları aktardı:
"İhale Komisyonu, yapılan değerlendirmeler sonucunda ihale tarihinden 1,5 ay sonra hazırlanan ihale değerlendirme raporunu ve kazanan firma önerisini 14 Ekim 2021’de EBRD’ye gönderdi. Banka 26 Ekim’de bağımsız uzman denetçi atadı ve tüm ihale evrakları bağımsız denetçiyle paylaşıldı. Bağımsız denetçinin bir ay süren çalışmasının ardından raporunu banka ile paylaştı. Bankadan da ihale kararı onayı belediyeye iletildi. Bilirkişi raporu bankadan istendi; fakat EBRD kuralları gereği gizli olduğu için bilgi verilmedi."

“İhale süreci bankanın belirlediği kurallara göre tamamlandı”
Ergenekon, İhale Komisyonu’nun, EBRD satın alma politikaları ve kurallarına göre Yapı Merkezi-Nurol Ortak Girişimi tarafından verilen en düşük teklifi reddetmesini önerdiği bilgisini paylaşarak, şunları söyledi:
“İhale Komisyonu, sözleşmeyi tatmin edici bir şekilde yerine getirme niteliklerine ilişkin benzer bir belirleme yapmak için bir sonraki en düşük teklife geçti. Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt A.Ş tarafından verilen teklif en düşük teklif alt eşiğinden daha yüksek olduğu için, ikinci en düşük teklif EBRD’nin 1 Ağustos 2017 tarihli ’Kılavuz notunda yer alan metodolojiye göre anormal derecede düşük olarak sınıflandırılmamıştır. 6 Eylül 2021’den 26 Kasım 2021’e kadar gerçekleştirilen değerlendirme süreci bankanın İhale İlke ve Kuralları’na (PP&R) göre tamamlandı ve ihalenin Gülermak Ağır Sanayi İnşaat ve Taahhüt AŞ’ye verilmesine karar verildi.”

“Her firmaya eşit yaklaşıldı”
İhaleye katılan bütün firmaların gerek Türkiye’de gerekse dünyada büyük ölçekli işler yapan önemli firmalar olduğunu ifade eden İzmir Büyükşehir Belediyesi Raylı Sistem Dairesi Başkanı Mehmet Ergenekon, “En düşük teklifi veren firmamız, dünya çapında iş yapan firmaların oluşturduğu bir ortaklıktır. Ortaklardan biri belediyemizce yapım çalışmaları devam eden Çiğli Tramvay işinin yüklenicisi olarak çalışmakta. Değerlendirme sürecinde hiç bir usulsüz çalışma yapılmadı. Her firmaya eşit yaklaşıldı. EBRD prosedürüne göre sayısal verilere dayalı şeffaf bir süreç yönetildi” diye konuştu.
CHP Grup Başkan Vekili Mustafa Özuslu ise ihale sürecini değerlendirerek, “Ne yapıldığı ortada. Biz bir metro yapmak istiyoruz. Bu metroyu İzmir halkının kendi kazançlarından, gelirlerinden elde ettiğimiz, alın teriyle oluşan o parayı en doğru şekilde kullanarak bu çalışmayı en kısa zamanda bitirmek istiyoruz" dedi.

“Burada büyük bir başarı var”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ise sürecin nihai olarak sonlandığında, ihaleye dair tüm dosyaları meclis üyeleri ile paylaşacaklarını belirtti. Buna rağmen hala eleştirilerin olduğunu ifade eden Başkan Soyer, “Bu telaşın neden olduğunu anlamakta zorlanıyorum. Bu siyasetse yazık. Zamanımıza yazık, dinleyenlere yazık. ‘Bu firma yapamaz mıydı? Güvenilir bir firma. Sadece güven duygusu ile ihaleyi verebilir misiniz? Ne kadar donanımlı, yetkin olursa olsun. Karşılaştırmanız gereken hesaplar ve rakamlar var. Göz ardı edilen bir şey var; biz dört büyük uluslararası yatırım bankasından 490 milyon Euro’luk bir konsorsiyum oluşturarak çıktık bu işe. Biz kazmayı vurduğumuz anda paramız hazır. Bu parayla bu süreci tamamlayacağız ve metroyu vaktinde milletimizin hizmetine sunacağız. Buradaki büyük bir başarıyı lekelemek, göz ardı etmek yakışmıyor. Burada büyük bir başarı var” dedi.

“Rakamlar konuşur, duygular değil”
İzmir Büyükşehir Belediyesinin öz gücü ile uluslararası finans kuruşlarını ikna ederek 490 milyon Euro’luk bir kaynak oluşturmayı başardığını ve bu kaynakla da bu ihaleye çıktığını söyleyen Başkan Tunç Soyer, “Bu her türlü takdirin üzerinde. Bitti. İhale sürecinde dimyata giderken evdeki bulgurdan olan çok işletme ve kurum var. Böyle çok örnek var. Siz o 529 milyonu kazanacağım diye belki çok daha ağır maliyetler ödemek zorunda kalacaksınız. Bunu öngörmek, hesaplamak zorundasınız. Rakamlar konuşur, duygular değil. Biz de bu firmanın güvenilir olduğunu biliyoruz. Doğru ama yetmez. Dosyaya konulan rakamlar var. Bu rakamlar üzerinde de arkadaşlarımızın yaptığı bir çalışma var. Asla bir şeyleri kılıfına uydurma telaşında değiliz. Bunu kim yapıyorsa siz ona sorun. Biz hiçbir şeyi kılıfına uydurmaya çalışmıyoruz. Bir kere çok yakışıksız bir şey. Ne demek ‘Kılıfına uydurmaya çalışmak.’ Ne yaptık ki kılıfına uyduruyoruz? Bu çok yakışıksız bir şey. Biz ne gerekiyorsa onu yapıyoruz. Yetmiyor soruyoruz. İhale komisyonumuzun verdiği kararla yetinmiyoruz. Diyoruz ki; siz de bilirkişi görevlendirin. Bir bağımsız bilirkişi görevlendirin. Onlar yapıyor ve onların onayı ile dönüyor. Neyin kılıfına uydurmaya çalışıyoruz? Biz bu milletin menfaatini herkes kadar düşünürüz. O bir kuruşun bu milletin parası olduğunu biliyoruz. Ona toz kondurmamak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz. En titiz şekilde araştırmaya devam edeceğiz. O bir kuruşun hesabını da her yerde herkese vereceğiz. Böyle bir haleyi böyle bir mecliste gündeme getiren kaç belediye var, sorun arkadaşlar. Elinizi vicdanınıza koyun. Paylaşacağız ve üzerinde konuşalım. Bir şey kaçırıyor değiliz. Herkes evine gitsin, rakamlara baksın, üzerinde daha uzun konuşalım” dedi.