İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Bilgisayar Programcılığı öğrencileri, kişiler arasındaki hukuki anlaşmazlıkların kısa sürede çözülmesine olanak sağlayan ‘arabuluculuk’ yönteminin dijital ortamda, daha kolay yürütülmesi amacıyla bir çalışma gerçekleştirdi. Yeni nesil veri tutma sistemi olan Blockchain ve yapay zeka kullanılarak özel bir yazılım oluşturulabileceği fikrinden yola çıkan İEÜ’lü gençler, arabuluculuk sistemindeki birçok temel süreci de dijitale taşıyacak yeni model tasarladı.
‘Uzlaştırma akıllı sözleşmesi’ adlı projeyle yazılımın nasıl hazırlanacağını ve neleri kapsayacağını belirleyen gençler, projelerine ilişkin kapsamlı bir yol haritası oluşturdu. İEÜ Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Programcılığı Öğretim Görevlisi Dr. Nejat Kutup, “Arabuluculuk sistemi çok önemli, anlaşmazlıkların çözümünde etkili bir yöntem. Öğrencilerimizle birlikte arabuluculuk sistemine katkı koyacak bir proje yapmak istedik. Zaman tasarrufu sağlayan, veri güvenliğini artıran yazılımı, 2-3 ayda tamamlayabiliriz” dedi.

Kayıt altında olacak
Blockchain üzerinden yürütülmesi öngörülen projenin detaylarını örneklerle anlatan Dr. Kutup, “Blockchain, online görüşme yapılan bir platform değil. Tarafların, ilk olarak konuyla alakalı arabulucu ile iletişime geçmesi gerekiyor. Sistemin avantajı ise bundan sonra başlıyor. Uzlaşma teklifi hakkında gereken bilgileri alan arabulucu, teklifleri sözleşme aracılığıyla taraflara bildirecek ve Blockchain zincir yapısına ait ilk kayıt oluşturulacak. Arabulucu, teklifi Blockchain üzerinden yollayabilecek ve bilgiler sistemin içinde tutulacak. Teklifi reddetmenin veya uzlaşmayı kabul etmenin hukuki sonuçları da kayıt altına alınacak. Taraf, teklifi kabul edip etmeyeceğini, teklif üzerinden e-imza şeklinde verecek” ifadelerini kulandı.

Zamandan tasarruf sağlanacak
Dr. Kutup, sözlerini şöyle sürdürdü: “Taraflar ve arabulucu, ilk görüşmenin ardından birçok resmi işlemi bu sistem üzerinden yapacağı için maliyet gerektiren işlemler azalacak. Uzlaşmaya konu olan taraflar da, arabulucu da zamandan kazanacak. Resmi işlemler dakikalar içinde, kolaylıkla tamamlanacak. Projemiz sayesinde tarih, evrak numaraları gibi önceliği olmayan verilerden kurtulunacak. Aynı konuda emsal bir uzlaşma gelirse, yapay zeka metot ve yöntemleri ile arama yapılarak sonuca şeffaf ve çok kısa bir sürede ulaşılabilecek.” Proje, ‘Blockchain ve Yapay Zeka’ dersi kapsamında İEÜ Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Programcılığı öğrencileri Emel Tatlıdede, Salih Coşkun, Cumhur Gülsatan, Efecan Özderici, Zeki Ege Kara ve Eren Şimşek tarafından hazırlandı.

Arabuluculuk nedir?
Arabuluculuk, hukuk sistemi gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir ‘alternatif uyuşmazlık çözümü’ yöntemidir. Arabuluculuk; tarafların içinde bulundukları uyuşmazlığı tarafsız bir üçüncü kişi yardımı ile mahkemeye gitmeden ya da mahkeme yönlendirmesiyle çözmelerinde kullanabilecekleri bir yöntemdir.