Eskişehir Türk Telekom Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin arı sütü üretimini artırmaya yönelik geliştirdiği otonom cihaz, bal peteklerinden insan gücüyle alınan arı sütü verimini 10 katına çıkarıyor.
TEKNOFEST 2022 Tarım Teknolojileri alanında Türkiye birincisi olan Eskişehir Türk Telekom Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Royal Jelly takımı, arı sütünün bal peteklerinden yapay zeka teknolojisiyle toplanmasını sağlayan bir cihaz geliştirdi. Bal peteklerinin üzerindeki arı larvalarının özelliklerini ve konumlarını tespit ederek aktarımını sağlayan cihaz, petek başına insan gücüyle elde edilebilen arı sütü miktarını 10 katına çıkarıyor. Bal üretimi alanında dünyanın önde gelen ülkelerinden olan Türkiye’de düşük arı sütü üretimini artırmayı amaçlayan öğrenciler, geliştirdikleri cihazla sektördeki makineleşme açığının kapatılmasına destek olmayı hedefliyor. 4 öğrenci ve 1 danışman öğretmen ile 8 aylık ar-ge çalışması sonucunda geliştirilen sistemle TEKNOFEST 2022’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden ödül alan Royal Jelly takımı, teknolojik yenilikçi çalışmalara devam etmek istiyor.

“Arıcılıkta büyük bir makineleşme açığı olduğunu gördük”
Proje ve cihaz hakkında bilgiler veren Royal Jelly takımının danışmanı Elektrik Elektronik Teknolojileri Öğretmeni Mine Kara, “Dünya sıralamasına baktığımız zaman kovan bakımından 2’nci, bal üretimi bakımından ise 3’üncü sıradayız. Ancak arı sütü üretimine baktığımız zaman ithal edilen bir ürün olarak karşımıza çıkıyor. Biz de bunun üzere internetten araştırmalar yaptık. Daha sonra ise arıcılarla yaptığımız görüşmeler sonucunda, arı sütü üretim aşamalarından en zorunun ‘larva transferi’ olduğunu öğrendik. Ekip çalıştırılması gerektiği ve çok inceleme yapılması gerektiği için insanlarda bel, göz veya farklı problemlere sebep olduğunu öğrendik. Burada büyük bir makineleşme açığı olduğunu gördük. Biz de bunun üzerine larva transfer işlemini tamamen otonom olarak gerçekleştiren bir cihaz tasarladık” şeklinde konuştu.

“Transfer işlemini yaptıktan sonra 200-300 gram arı sütü alınabiliyor”
Arıcıların standart olarak uyguladıkları işlemi daha kolay ve otonom hale getirdiklerini kaydeden Kara, “Bir ara yüzümüz var. Kullanıcılar rahatlıkla ‘başlat’ düğmesine bastıktan sonra cihazı otonom olarak çalıştırabiliyorlar. Kameramız larva taramasında kullanılıyor. Her göz sırayla taranıyor. Bulduğu gözlere girerek, larva kaşığı yardımı ile larvaları yüksüklere taşıyor. Direkt peteklerden aldığımız zaman 20-30 gram arı sütü alırken, transfer işlemini yaptıktan sonra 200-300 gram arı sütü alınmaktadır. Bu zaten arıcıların normalde yaptığı bir işlem, biz bunu otonom ve daha kolay bir hale getirdik” ifadelerini kullandı.

“10-15 dakikalık bir sürede bütün tarama işlemini bitirip, transferi yapabiliyor”
Geliştirdikleri cihazın insanla aynı sürede larva transferini gerçekleştirebildiğini aktaran Royal Jelly takımından 12’nci sınıf öğrencisi Haşim Bekmez, “Arı sütü ülkemizde olması gereken bir ürün. Arıcılık için çok uygun bir ülkeyiz ancak arı sütü üretimi düşük seviyelerde kalıyor. Biz de bunun iş zorluğundan ve larva transfer işleminden dolayı yapılmadığını öğrendik. Bu şekilde bir makine tasarladık. İnşallah üretime geçerek devamlılığını sağlayabiliriz. Ülkemize katma değer sağlayıp, sağlık ve diğer alanlarda da büyük getiriler sağlayabilmeyi planlıyoruz. İlk önce bir prototip yaptık. Küçük ve çalışması daha zordu. Sonrasında geliştirerek daha büyük bir kasa tasarladık ve ledler koyarak ışık sağladık. Daha sonra petekleri koyabileceğimiz bir alan hazırladık. Yazılım konusunda zorluk çektik. 8 aylık bir süreç olduğu için çok büyük emekler harcadık. Makinemizin bu görüntüsü 2 denemeyle ortaya çıktı. Birçok kısmını da biz 3 boyutlu yazıcılarda tasarlayıp kullandık. Şu anda prototip ama ilerleyen süreçte daha doğru parçalar kullanılarak transfer süresi kısaltılabilir. Hatta insanlardan bile daha kısa sürede yapılabilir. 10-15 dakikalık bir sürede bütün tarama işlemini bitirip, transferi yapabiliyor” dedi.