ÇANAKKALE (AA) - BURAK AKAY - Çanakkale'nin en eski Osmanli köylerinden biri olan ve Troya Antik Kenti yakininda yer alan merkeze bagli Çiplak köyü, OPET tarafindan hazirlanan "Tarihe Saygi Projesi" kapsaminda "Etno-Köy" çalismasiyla fiziki ve sosyal degisim geçirdi.
Gelibolu Yarimadasi'nda 2006 yilindan bu yana yürütülen "Tarihe Saygi Projesi"yle tarihi yarimadada büyük bir dönüsüm yasandi.
2018'in Troya Yili ilan edilmesinin ardindan tarihi, mitolojik, kültürel ve dogal güzellikleri ile öne çikan ve Troya Ören Yeri'ne en yakin yerlesim yeri olan Arkeo-Köy Tevfikiye'den sonra Çiplak köyünde de fiziksel ve sosyal degisim içeren sosyal sorumluluk projesi kapsaminda çalisma gerçeklestirdi.
Anadolu’nun farkli tarihsel ve kültürel katmanlarini yansitan Çiplak'ta yürütülen çalismalarin ana eksenini, insan yapimi kültürel ögeleri ele alan bir bilim dali olan etnografya kelimesinden türetilen Etno-Köy kavrami olusturdu.
5 bin yillik bir tarihin üzerinde yasayan Çiplak köyünde hayata geçirilen çalismalarla, köy halkinin kültürel ve tarihi turizmde aktif rol oynamasi hedefleniyor.
Etno-Köy projesi, Türkiye'de müze, ören yeri ve kültürü tarihi ile hala yasayan köyleri bir araya getiren bir proje oldu. OPET tarafindan hayata geçirilen proje, Anadolu geleneginin kültür mirasini temsil eden tüm katmanlara dair ögeler, dokular ve öyküler barindiran Çiplak köyünün etno-kültürel mirasini yansitacak sekilde kurgulandi.
Çiplak Dede Türbesi, tarihi çesme ve köy kahvesini içine alan köy meydani, konsepte uygun olarak yeniden düzenlendi. Meydan düzenlemesinde Troya kazilari tarihi, Osmanli’dan günümüze Çiplak Köyü tarihi ve köyde uygulanan geleneksel tarim uygulamalarina dair özellikler ön plana çikarildi.
Köy meydanina, köylülerin ürünlerini satabilecegi satis stantlari yerlestirildi. Burada köyde kurulan tarim kooperatifinde üretilen Etno-Köy markali yerel gida ürünleri satiliyor. Evlerin cepheleri ve bahçe duvarlari boyanirken köy genelinde peyzaj çalismalari uygulandi. Köy evlerinin pencereleri ve duvarlarina konsepte uygun olarak desen ve süslemeler yapilarak estetik bir bütünlük saglandi. Köyün genelinde peyzaj çalismasi yapildi. Akasya, selvi, zakkum ve gülden olusan toplam 2 bin 245 adet bitki dikimi yapildi.
Kullanilmayan ve yikilmak üzere olan bir köy evi Troya kazilarinin tarihini, buluntulari ve kesiflerle ilerleyen bir hikayeyi yansitan "Arkeoloji Evi" olarak düzenlendi. Evin yanindaki bir bina ise "Osmanli’dan Günümüze Yerel Tarih Evi" olarak düzenlenerek Anadolu cografyasinin en zengin etnografik ögelerinden olan tarimin tarihi, Çiplak ve Troya bölgesinden farkli buluntu ve görsel belgeler isiginda ele alindi.
Köy meydanina yakin bir bölgede hijyenik kurallara uygun sekilde "Yöresel Ürün Yapim Evi" olusturuldu. Burada yöreye özgü ürünler gelen ziyaretçilere sunuluyor. Köy meydanindan baslayip Troya Kültür Rotasi ile birlesen ve Troya Müzesi’ne baglanan yol, "Arkeoloji Yolu" olarak genel dokuya uygun olarak düzenlendi.
Proje kapsaminda Çanakkale Halk Egitim Merkezi is birligi ile Çiplak köyü sakinlerine yönelik egitimler verildi. Gida ve su sektöründe çalisan 30 kisiye hijyen egitimi, 39 kisiye A1 seviyesi Ingilizce kursu verildi. 30 kisiye ilkyardim, 12 kisiye yöresel gida ürünleri yapimi kursu, 36 kisiye Anadolu ve Türk Kültürü, 36 kisiye diksiyon, 30 kisiye kadin üst giysileri dikimi egitimi verildi. Ocak 2020’den bugüne kadar toplam 1320 saat egitim gerçeklesti.
- "Köy halki projeden memnun"
Çiplak Köyü Muhtari Ufuk Göçoglu, AA muhabirine, köylerinin bölgedeki en eski Osmanli köyü oldugunu anlatti.
Buranin, yillardir Troya'nin komsusu olarak turizm ile iç içe yasayan bir köy oldugunu belirten Göçoglu, yakin zamanda komsu köyleri olan Tevfikiye'deki Arkeo-Köy çalismasinin ardindan köylerinin de proje kapsaminda Etno-Köy'e dönüstürüldügünü söyledi.
2018'in Troya Yili ilan edilmesinin ardindan bölgenin yogun ilgi gördügünü dile getiren Muhtar Göçoglu, "Önce Tevfikiye köyümüz Arkeo-Köy olarak yapildi. Onun ardindan da Sayin Nurten Öztürk hanimefendi köyümüze geldi. Vatandaslari köyün kahvesinde topladilar. Siz ne istiyorsunuz? Ne yapilmasi gerekiyor? Ilk önce köyün istekleri anket yapildi. Anketlerin ardindan köylünün istekleri dogrultusunda yavas yavas köyü restore etmeye basladilar. Köy, tarihi bir köy oldugu için Osmanli motifleri duvarlara çizilmeye basladi.
Resimler çizilmeye basladi. Bütün köylüye kadinlara, erkeklere kurslar baslatildi. Diksiyon, Ingilizce, pansiyonculuk ve yöresel köy ürünleriyle alakali kurslar yapildi. Yapilan bütün projeler, kadinlara ve gençlere yönelik projelerdi. Kuskus, tarhana, eriste bununla alakali Tarim ve Orman Il Müdürlügü katkilariyla kurslar verildi. Çiplak Köyü Kadin Girisimciler Kooperatifi çatisi altinda sayin Nurten Öztürk’ün de destekleriyle kadinlara yönelik isletmecilik kursu yapildi. Kurslarin ardindan da ürünleri sergileyebilecegimiz stantlar hazirlandi. Ürünleri yapmaya basladik. Çok yakinda Türkiye pazarinda biz de variz diyecegiz." dedi.
- "Kursa gidip belge sahibi olduk"
Köy sakinlerinden Sevim Kansu da proje kapsaminda açilan kurslara gidip belge aldiklarini söyledi.
Bunun bilgi ve becerilerin gelismesine katki sunup kadinlarin gücünü ortaya çikardigini belirten Kansu, "OPET geldikten sonra getirdigi bir çok kurslarla bilgilerimize bilgi kattik. Gittigimiz kurslarda belge aldik. Son gittigimiz 1,5 aylik ISKUR destekli kursumuzda da yaptigimiz köy ürünleri eriste, kuskus vesaire hepsini ögrendik. Bunlarin nasil hijyenik olacagini, nasil korunacagini ögrendik gittigimiz kurslardan. Su an gerçekten memnunuz. Ben daha önce birilerine sifali olabilmek adina hep kitap yazmayi düsünmüstüm ama kitabimi yazamadim. Torunum oldu. Gençken de köyde isler yogundu, çocuklarim, yazamadim. Sonra yazayim dedim. Yine yazamadim. Sonra bu kurslar gelince, dönüstürdüm, kendime site açtim. Organik bahçe ürünleri adina site açtim. Su an gerçekten memnunum. Köyümüzün Etno-Köy konseptine dönmesinden dolayi mutluyum." degerlendirmesinde bulundu.
