Özel İmperial Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Elmas Usta, demans ile ilgili uyarılarda bulunarak demansın en önemli belirtisinin hafızada bozulma olduğunu söyledi.
Alzheimer hastalığının tüm demansların yüzde 60’ından fazlasını oluşturduğunu belirten Usta, felç sonucu oluşan vasküler demans 2. sıklıkla görüldüğünü ifade ederek, demansın tek bir hastalık olmadığına dikkat çekti.
Usta, “Demans tek bir hastalık değildir. Bellek ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile giden hastalıkların hepsine verilen isimdir. Demans hastalıkları yaşlanan beynin beklenen bir sonucu değildir. Alzheimer hastalığı tüm demansların yüzde 60’ından fazlasını oluşturur. Felç sonucu oluşan vasküler demans 2. sıklıkla görülmektedir” dedi.

Demans neden oluşur?
Demans hastalığı, her biri farklı işlevlerden oluşan beyin hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklandığını kaydeden Usta, “Demans hastalığı, her biri farklı işlevlerden oluşan beyin hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklanır. Bu hasar beyin hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurmasını engeller. İletişim kuramadığında düşünme, algılama ve davranış bozukluğu ortaya çıkar. Hipokampus adı verilen beyin bölgesi, beyindeki öğrenme ve hafızanın merkezidir. Bu bölgedeki beyin hücreleri Alzheimer hastalığında genellikle zarar gören ilk bölgedir” diye konuştu.

“Alzheimer hastalığı belirtileri demans bulguları ile aynıdır”
Demans türleri konusunda bilgi veren Usta, Alzheimer hastalığı belirtileri demans bulguları ile aynı olduğunu ifade ederek, “En sık görülen Demans türü Alzheimer hastalığıdır. 1.Alzheimer hastalığı tüm nedenleri bilinmemekle birlikte küçük bir yüzdesinin ebeveynlerden çocuklara aktarılan üç genin mutasyonları ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Alzheimer hastalığı belirtileri demans bulguları ile aynıdır. Başta bellek olmak üzere tüm entellektüel faaliyetler, günlük işlevler ve davranışlarda bozulma ile kendini gösterir. 2.Vasküler demans : Beyne kan akımını sağlayan damarların zarar görmesinden kaynaklanan vasküler demans beyin kanaması yada damar tıkanıklığına bağlı inmeler sonucu ortaya çıkabilir. Bazen şikayetler ani olarak inme sonrası ortaya çıkar, zamanla ilerleme gösterir. 3. Frontotemporal demans: Kişilik, davranış ve konuşma alanlarının yer aldığı beynin ön bölgelerine kulak arkası bölge olan temporal loblardaki sinir hücrelerinin harabiyeti sonucu oluşur. Ön planda davranış ve kişilik değişikliği, dil ve harekette bozulmadır.4. Lewy cisimcikli demans Lewy cisimciği beyinde bulunan anormal protein yığıntılarıdır. Belirtileri Parkinson ile örtüşebilir. Halüsinasyonlar sıktır. Hızlı ilerleyen demans türüdür” diye konuştu.

“Demansın en önemli belirtisi hafızada bozulma olmasıdır”
Demansın belirtileri konusunda uyarılarda bulunan Usta, demansın en önemli belirtisinin hafızada bozulma olduğunu hatırlattı. Usta, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"Bir hastaya demans tanısı konulabilmesi için bellek, iletişim, dil, dikkat, muhakeme gücü ve görsel algıdan en az ikisinin bozulması gerekmektedir. Demans bulgulara göre erken, orta ve geç evre olarak sınıflandırılır. Erken evrede hafif unutkanlık, isimleri unutma, koyduğu eşyaların yerini unutma, sosyal hayattan çekilme, yeni şeyler öğrenememe, tanıdık mekanlarda kaybolma gibi semptomlar görülür. Orta evrede tanıdıklarının isimlerini unutmak, evde kaybolmak, iletişim konusunda zorluk yaşamak, kişisel bakım konusunda yardıma ihtiyaç duymak, davranış değişikliklerinin eklenmesi gibi belirtiler olur. Geç evre ise kişi zamandan ve mekandan habersiz olur. Yakınlarını tanıyamaz, kişisel bakımını yapamaz. Yürümede zorluk yaşar. Saldırgan davranışlar gösterebilir.”

Demans teşhisi nasıl yapılır?
Demans teşhisiyle ilgili bilgilendirmede bulunan Usta, “Hasta kapsamlı bir fizik muayeneden geçirilir. Kendisinden ve ayrıca bir yakınından kişinin geçmişiyle ilgili detaylı bilgi alınır. Mini mental test sonrasında, biyokimyasal testler, nöro görüntüleme yöntemleri(MR, BT), nöropsikolojik testler, gerekirse EEG ve belden sıvı alma işlemleri de uygulanabilir” ifadelerini kullandı.

“Hangi türde olduğuna göre farklılık gösterir”
Demans tedavisinde hangi türde olduğuna göre farklılık gösterdiğini ifade eden Usta, “Demans tedavisi ve bu tedaviye yanıt demansın hangi türde olduğuna göre farklılık gösterir. İlerleyici demans türlerinin çoğu kesin tedavi edilemez. Demans semptomlarını iyileştirmek için birtakım ilaçlar kullanılır. Bunlar kolinesteraz inhibitörleri ve memantindir” dedi.

“Demansı önlemenin kesin bir yolu yoktur”
Usta, demansı önlemenin kesin bir yolu olmadığını belirterek “Demansı önlemenin kesin bir yolu yoktur. Yaşam standartlarının düzenlenmesi ve bazı değişikliklerin yapılması demansın başlamasını geciktirebilir yada ilerlemesini yavaşlatabilir. Zihninizi aktif tutun(kitap okuma, bulmaca çözme, kelime oyunu oynama gibi)Fiziksel ve sosyal olarak aktif olun. Yürüyüş ve egzersiz yapın. Yeterince vitamin alın. C, B ve D vitamininden zengin yiyeceklerle beslenin. Gerekirse takviye alın. Kardiyovasküler risk faktörlerini azaltın(yüksek tansiyon, DM, kolesterol, obezite) İşitme kaybı, depresyon ve anksiyete gibi rahatsızlıklarınız varsa tedavi olun. Kaliteli uyku uyuyun” önerilerinde bulundu.