Efsane komutanın çalışma masası Panorama Müzesi’nde
Kurtuluş mücadelesinin Anadolu’daki efsane komutalarından Selahaddin Adil Paşa’nın çalışma masası Gaziantep Büyükşehir Belediye (GBB) Başkanı Fatma Şahin’in girişimleriyle şehirde bulunan Panorama 25 Aralık Milli Müzesi’nin envanterine eklendi.
Anadolu’nun birçok bölgesinde Milli Mücadele’nin kahramanlarını komuta eden Selahaddin Adil Paşa’nın çalışma masası, gazi şehrin 11 ay boyunca düşmana karşı verdiği mücadelenin tüm detaylarıyla ziyaretçilere aktarıldığı Panorama 25 Aralık Müzesi’nde müzeseverlerin beğenisine sunuldu. Panorama 25 Aralık Müzesi Tarih Kurulu Başkanı Bekir Sıtkı Severoğlu, müzenin çok değerli bir eseri daha envanterine kattığını belirterek, şunları söyledi:
“Bu eser, Gaziantep’te Kurtuluş Savaşı sırasında ikinci kolordu komutanı olan sonrasında Sakarya savaşında, Afyon’da, Dumlupınar’da, Uşak’ta, Manisa’da Anadolu’nun her yerinde Antep Savunması kahramanlarına komutanlık yapan Selahaddin Adil Paşa’nın İstanbul’daki çalışması esnasında kullandığı masadır. Bu masa Macar bir zanaatkar tarafından yapılmış. Masanın müzemizde yer alması için Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin’in özel girişimleri söz konusu oldu. Selahaddin Adil Paşa’nın torunlarının 100 yıldan beri gözleri gibi baktığı bu eser artık müzemizde. Bu masanın bütün meraklıları tarafından görülmesi gerekiyor.”
100 yıllık eser
Araştırmacı-Yazar Yaşar Yılmaz, Selahaddin Adil Paşa’nın müzede görücüye çıkan bu masayı 1900’lü yılların başlarında, bugünkü İstanbul Üniversitesinin giriş binasında kullandığını ifade ederek, “Bu masa, bize eşimin Selahaddin Adil Paşa’nın torunu olması dolayısıyla intikal ettiğinde, Anadolu’nun Gözyaşları, Anadolu’nun Antik Tiyatroları gibi eserlerin de içerisinde bulunduğu 9 kitabı bu masada yazdım. İyi ki de bu masayı muhafaza etmişiz. Bu masanın Panorama 25 Aralık Müzesi’nde sergilenmesinden dolayı çok mutluyuz” diye konuştu.
Selahaddin Adil Paşa’nın komutanlık geçmişi
1902 yılında Kurmay Yüzbaşı oldu. 1905 yılında Şam’daki 5. Ordu’ya, ardından Selânik’teki 3. Ordu’ya atandı. 1906 yılında İstanbul’da Mekteb-i Harbiye’de öğretmen yardımcısı olarak görev aldı. 31 Mart İsyanı sırasında Hareket Ordusu’nda görev yaptı. 1910-1911 yılları arasında Bükreş Ataşeliği görevini yürüttü. Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katıldı. I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale ve Doğu cephelerinde bulundu. Çanakkale Savaşları’nda, savaş öncesinde Çanakkale Müstahkem Mevkii’nde kurmay başkanı olarak görev yaptı. Savaş sırasında, Üçüncü Kirte Muharebesi’nde 12. Tümen’e komuta etti. Birinci Kerevizdere Muharebesi’ni yönetti. Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal’in emrinde 12. Tümen komutanlığını üstlendi. 1920 yılında Fransız işgal bölgesinde Kuvâ-yi Milliye’yi yapılandırmak ve Fransız yayılmasını önlemek üzere Adana Cephesi komutanlığına atandı. 1921 yılında Batı Cephesi’nde 2. Kolordu Komutanı olarak Sakarya Meydan Muharebesi’ne katıldı. Bu savaştaki başarısından ötürü Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. Daha sonra Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı görevine getirildi. Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi’ni ilk meclisteki milletvekillerine bildiren kişi oldu. Mudanya Mütarekesi’nden sonra İstanbul’un askeri denetimi kademeli olarak onun komutasındaki 81. Alay’a geçti. TBMM tarafından İstanbul Komutanlığı görevine getirildi. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 23 Eylül 1923 tarihinde Mirliva rütbesindeyken kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
