Ilısu; yeni adıyla Veysel Eroğlu Barajı elektrik üretimine başladı. Ilısu’nun hikayesini; projenin konsorsiyum ortaklarından Cengiz İnşaat A.Ş. Su Yapıları Direktörü İbrahim Yavrucu anlattı.
1950 yılında hayal edilen, 1982 yılında planlaması yapılan, resmi işe başlama tarihi 2008 olan, Milli Güvenlik Kurulu toplantılarında gündeme getirilen ve Türkiye’ye stratejik anlamda büyük güç katacak Ilısu; yeni adıyla Veysel Eroğlu Barajı elektrik üretimine başladı. 4 ay içinde tam kapasiteye ulaşacak olan tesis, Türkiye ekonomisine yılda 2,8 milyar liralık katma değer sağlayacak.
Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli projelerinden olan ve Mardin, Diyarbakır, Siirt, Batman, Şırnak illerini kapsayan Ilısu Barajı; yeni adıyla Veysel Eroğlu Barajı, 19 Mayıs tarihinde faaliyete geçti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törende barajın birinci tribünü elektrik üretimine başlarken törene Erdoğan’ın “Ilısu Barajı’ndan esecek barış, kardeşlik, refah ve huzur rüzgârı, inanıyorum ki asırlar boyunca bu topraklarda dalga dalga kendini hissettirecektir” cümlesi damgasını vurdu. Cumhurbaşkanının bu cümlesinin arkasında Türkiye’nin stratejik anlamda kazandığı önemli bir zaferin, 70 yıllık Ilısu Barajı’nın (Veysel Eroğlu Barajı) hikayesi yatıyor.
“Bu bir başarı hikayesidir”
1950 yılında hayal edilen, 1982 yılında projesi çizilen, resmi işe başlama tarihi 2008 olan ve birçok zorluk aşılarak hayata geçirilen; son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından adının ‘Veysel Eroğlu Barajı’ olarak değiştirildiği açıklanan Ilısu’nun hikayesini; projenin konsorsiyum ortaklarından Cengiz İnşaat A.Ş. Su Yapıları Direktörü İbrahim Yavrucu anlattı. Yavrucu, “Sürecin içinde olan bir kişi olarak şunu rahatlıkla ifade edebilirim ki bu proje, sıradan bir baraj inşaatı değildir. İşçisinden mühendisine, konsorsiyum ortaklarından devletin en tepesindeki isme kadar herkesin elini taşın altına koyduğu bir başarı hikayesidir” diyerek sözlerine başladı.
“Cumhurbaşkanı önderlik etti”
2007-2015 yılları arasında ‘Ilısu Barajı Proje Müdürü’ olarak görev alan Yavrucu, barajın 1950’li yıllarda fikir projesi olarak doğduğunu ifade ederek şunları söyledi: “İlk kez 1950’li yıllarda konuşulmaya başlanan barajın projesi 1982 yılında tamamlandı. 2004 yılında içinde yabancı ve Türk şirketlerin yer aldığı Ilısu Konsorsiyumu proje ile ilgili çalışmalara başladı ve 2007 yılında DSİ Genel Müdürlüğü ile sözleşme imzalandı. Resmi olarak işe 2008 yılında başlanmasına rağmen çok kısa sürede yabancı firmaların üçü konsorsiyumdan çekildi. Proje doğal olarak finansman açısından sorun yaşadı ve bir yıl projede hiçbir çalışma yapılmadan durma noktasına geldi. Bu noktada Yönetim Kurulu Başkanımız Sayın Mehmet Cengiz projenin devam etmesi için çok büyük çaba göstererek projeye büyük emek verdi. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan da önderlik etti ve projeye sahip çıktı. Halk Bankası, iptal olan kredilerin yerine yeni kredi sağladı. Ardından da proje hızlı bir şekilde ilerledi. 2017 yılında büyük bölümü tamamlanan projede, 2019 yılında da su tutulmaya başlandı.”
“Dünya rekoruna sahip”
Yavrucu, projenin mühendislik anlamında da ilklere sahip olduğunu belirterek “Baraj, önyüzü beton kaplı kaya dolgu barajı bakımında 244.391 metrekarelik beton yüzey alanı ile kendi kategorisinde dünyanın en büyüğü. Ayrıca dolgu barajın kret uzunluğu 1775 metre ve kret genişliği 8 metre ile başka bir dünya rekoruna da sahip. Gövde hacmi bakımından da Atatürk Barajı’ndan sonra Türkiye’nin en büyüğü. Altı tribünden ilki 19 Mayıs’ta enerji üretmeye başladı. Yaklaşık Ekim ayı gibi 6 tribün de devreye girmiş olacak ve günlük 7 milyon liranın üzerinde Türk ekonomisine katkı sağlayacak. Bir başka ifadeyle yıllık 2.8 milyar TL gibi bir üretim değeri olacak" dedi.
“Maliyeti 18 milyar lira”
Enerji üretimi açısından Türkiye’nin en büyük dördüncü barajını inşa ettiklerini söyleyen Yavrucu proje ile ilgili şu detayları paylaştı: “Baraj Gölü; Diyarbakır, Siirt, Şırnak, Batman ve Mardin illeri sınırları içinde kalan devasa bir proje. Proje kamulaştırmalarla birlikte yaklaşık 18 milyar liraya mal oldu. Sadece barajın inşası için yaklaşık 1 milyar 250 milyon Euro harcandı. Proje alanında kültürel varlıkların araştırılması ve gerekli yerlerde kazı yapılması için yaklaşık 200 arkeolog çalıştı ve ortaya çıkan tarihi eserler Batman ile Mardin Müze’lerine yerleştirildi. Zeynel Bey Türbesi, İmam Abdullah Türbesi ve Zaviyesi, Artuklu Hamamı, Orta Kapı, Kızlar Cami, Er-Rızk Cami ve Süleyman Han Cami Minaresi olmak üzere toplam 7 adet tarihi eser baraj gölü alanından çıkarılarak Yeni Kültürel Park Alanı’na nakledildi. İnşaat ve işletme aşamalarında gerekli güvenliğin sağlanması için 5 komando bölüğü sıfırdan inşa edilirken 2 karakolun da güçlendirme çalışması yapıldı. Kısaca Ilısu yeni adıyla Veysel Eroğlu Barajı, bir barajdan çok daha fazlası”