ISTANBUL (AA) - Türkiye Petrol Rafinerileri AS (TÜPRAS), Türkiye'nin en büyük 500 sirketinin belirlendigi Fortune 500'de, 89,6 milyar TL net satis geliriyle birinci oldu.
Fortune Dergisi Yayin Yönetmeni Sule Laleli, Fortune 500 Türkiye Editörü Ersan Taylan Çiplak, CRIF Türkiye Analitik Birim Müdürü Yavuz Arsoy ve CRIF Türkiye Analitik Birim Danismani Selen Yildirim’in katilimiyla düzenlenen online basin toplantisi ile Türkiye’nin en büyük 500 sirketinin listelendigi "Fortune 500 Türkiye Arastirmasi"nin 2019 sonuçlari açiklandi.
Bu yil 13’üncüsü açiklanan, finansal kurumlar ve holding disindaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye listesinin ilk sirasinda yine TÜPRAS yer aldi. 89,6 milyar TL net satis geliriyle Fortune 500 Türkiye zirvesindeki yerini koruyan TÜPRAS’in, Fortune 500’de yer alan sirketlerin toplam net satis gelirlerinden aldigi pay ise yaklasik yüzde 5 oldu.
Listeye ikinci sirada giren Enerji Piyasalari Isletme AS (EPIAS) 87,9 milyar TL net satis geliri elde ederken, 62.8 milyon TL faiz, amortisman ve vergi öncesi kari ile (FAVÖK) kar siralamasinda ise 316’nci oldu.
Türk Hava Yollari (THY), 75 milyar 118 milyon lira net satis geliriyle üçüncü sirada yer alirken, 2009 yilindan bu yana araliksiz sürdürdügü ihracat sampiyonlugunu bu yil da kimseye kaptirmadi.
Petrol Ofisi’nin 53 milyar 663 milyon lira net satis geliriyle dördüncü sirada yer aldigi Fortune 500 Türkiye listesinde, Opet, 46 milyar 381 milyon lira net satis geliriyle besinci oldu.
40 binin üzerinde çalisani ve 8 bin 640 magazasiyla Türkiye’nin dört bir yaninda faaliyet gösteren BIM, 6. siradan girdigi listede net satislarini yüzde 24,4 artirarak 40,2 milyar TL’ye çikardi.
Ford Otomotiv, 39,2 milyar TL net satis geliriyle Fortune 500 Türkiye listesinde 7’nci sirada yer alirken, Ahlatçi Kuyumculuk, listeye 34,7 milyar TL net satis geliriyle 8’inci sirada, Arçelik, 31,9 milyar TL ile 9’uncu sirada, RC Rönesans Insaat ise 28,7 milyar TL net satis geliriyle 10’uncu sirada girdi.
527,6 milyar TL satis gelirine sahip olan Fortune 500’ün ilk 10’unda agirlikli olarak petrol ve enerji sektöründe faaliyet gösteren sirketler yer aldi.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde yer alan sirketlerin net satislari 2019 yilinda bir önceki yila göre yüzde 14,9 artarak 1,8 trilyon TL’ye yükseldi. 2018 yilinda net satislarin bir önceki yila göre yüzde 31,8 arttigi göz önüne alindiginda geçen yil satislardaki artisin hiz kestigi görüldü.
- Ihracat TL bazinda artti, dolar bazinda düstü
Fortune 500 Türkiye sirketlerinin toplam ihracati 2019 yilinda bir önceki yila göre TL bazinda yüzde 14,6 artarak 515,8 milyar liraya çikti. Ihracat dolar bazinda ise bir önceki yila göre yüzde 2,7 daralarak 90.9 milyar dolara geriledi. Fortune 500 Türkiye’de yer alan sirketlerin net satislarinin yüzde 72’sini iç satislardan olusurken, ihracatin payi yüzde 28 oldu.
Fortune 500 Türkiye ihracat listesinde ilk 5’te sirasiyla; THY, Ford Otomotiv, Arçelik, RC Rönesans ve Türkiye Petrol Rafineleri yer aldi.
- Faizler düstü, net karda yüzde 44,5 artis
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde yer alan sirketlerin net satis gelirleri geçen yil, bir önceki yila göre hiz keserken, kardaki artis dikkati çekti.
Fortune 500 Türkiye sirketlerinde 402’si kar açiklarken, 98’i zarar açikladi. Geçen yilki listede zarar açiklayan sirket sayisinin 119 oldugu göz önüne alindiginda, bu yil zarar açiklayan sirket sayisinin gerilemesi daha net görüldü.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesindeki sirketlerin toplam net kari geçen seneye göre yüzde 44,5 artarak 78,1 milyar TL’ye çikti. Esas faaliyet kar marji ve diger gelir/gider dengesinin 2019 yilinda bir önceki yila oranla daraldigi görüldü.
Finansman giderlerinde gerçeklesen yüzde 22,72 azalma ile net kar marjinda artis oldugu görüldü. Döviz kurlarinin görece istikrarli oldugu geçen yil Fortune 500 Türkiye sirketlerinin net kar artisinin ana nedeni ise geçen yil faizlerde yasanan hizli düsüs oldu.
Fortune 500 Türkiye sirketlerinin net satis karliligi 2018 yilinda yüzde 3,40 iken, 2019 yilinda yüzde 4,28 seviyesine yükseldi. 2018 yilinda yüzde 10,07 olan özkaynak karliligi ise 2019 yilinda yüzde 11,73’e çikti.
Fortune 500 listesindeki sirketlerin sagladigi toplam istihdam sayisi 2018'de 1 milyon 150 bin iken bu sayi 2019'da 1 milyon 240 bine yükseldi.
Listedeki sirketlerin Türkiye'deki toplam istihdam içindeki payi 2018'de yüzde 3,9 iken bu oran 2019'da yüzde 4,43'e yükseldi. Fortune 500 Türkiye listesinde RC Rönesans Insaat Taahhüt, 54 bin 106 çalisani ile istihdamda ilk sirada yer aldi.
BIM Birlesik Magazalar, 51 bin 765 çalisaniyla ikinci sirada yer alirken, 43 bin çalisani ile PTT, Fortune 500 Türkiye listesinde en fazla istihdam saglayan üçüncü sirket oldu.
- 1 milyar TL’nin üzerinde net satis geliri sirket sayisi 323’e çikti
Fortune 500 Türkiye listesindeki sirketlerin 3'te 2'sinin satis geliri 1 milyar TL’nin üzerinde oldugu görüldü.
Fortune 500 Türkiye listesine giren 323 sirketin net satis geliri 1 milyar TL sinirini asti. Bu sayi geçen yil 279’du. Net satis gelirleri 10 milyar TL’nin üzerinde olan sirket sayisi ise geçen yil 29 iken bu yil 33’e çikti.
Fortune 500 Türkiye 2020 listesinde 500’üncü yani en sonda yer alan sirketin net satislari 577,6 milyon olarak gerçeklesti. Fortune 500 Türkiye arastirmasinin açiklandigi 2008 yilindan itibaren bakildiginda listeye giris çitasinin her yil yükseldigi görülüyor.
Türkiye’de 1 milyar liranin ya da 10 milyar liranin üzerinde net satis gelirine sahip sirket sayisi artsa da Türk sirketlerini küresel rakipleri ile kiyaslandiginda geride kaldigi görüldü. Fortune 500 Türkiye’nin toplam net satislari 321,8 milyar TL olurken Fortune ABD listesinin ilk sirasinda bulunan Walmart’in net satislari ise bu yil açiklanan verilere göre, 523,9 milyar dolara ulasti.
Fortune 500 Türkiye sirketlerinin tamami, Fortune 500 ABD listesine geçen yillarda oldugu gibi yine ikinci siradan girebiliyor.
Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan Borsa Istanbul’da islem gören sirketlerin sayisi ise 2008 yilinda 124, 2009 yilinda 129 olurken, bu yilki listede yer alan 500 sirketten 98’i Borsa Istanbul sirketlerinden oldugu görüldü.
- "Halka açik sirket sayisi düsüyor"
Fortune Türkiye Genel Yayin Yönetmeni Sule Laleli, arastirma sonuçlarinin açiklandigi toplantida yaptigi konusmada, Fortune 500 Türkiye 2020 listesini olusturmak için çalismalara ocak ayinda basladiklarini belirterek, veri akisinin devam etmesi sebebiyle son dakikaya kadar çalismayi tamamlamak için gayret gösterdiklerini söyledi.
Türkiye’de yillardir yogun çalismalar yapilsa da büyük sirketlerin halka arz ilgisinin artmadigi aksine geriledigini dile getiren Laleli, "Bu durum, Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan Borsa Istanbul’da islem gören sirketlerin sayisinda da net olarak görülüyor. Fortune 500 Türkiye listesinin ilk açiklandigi 2008 yilinda 124, 2009 yilinda ise 129 sirket borsa sirketi iken, bu yilki listede yer alan 500 sirketten 98’i borsa sirketlerinden." ifadelerini kullandi.
Laleli, Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan sirketlerin Türkiye'nin GSYH’nin yüzde 42,6'sini olusturduguna deginerek, bu oranin artarak devam etmesini temenni etti.
Kendileriyle verilerini paylasan sirketlere tesekkür eden Laleli, listenin gelecegi görmesi açisindan piyasaya rehberlik ettigini belirtti.
