Tarihi boyunca dört büyük medeniyete ev sahipliği yapan Trabzon’un tarihini, kültürünü, mimari ve kültürel kalıntılarını ortaya çıkaracak arkeolojik kazılar için ilk start verildi.
Ortahisar ilçesinde bulunan Zağnos Vadisi içinde yer alan İçkale’de, tarihi kalıntıların ortaya çıkarılması için ilk kazma vuruldu.
İçkale kazısı işbirliği protokolü imza töreninde konuşan Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Murat Zorluoğlu “Şu anda belki tam olarak farkında değiliz ama çok tarihi bir ana şahitlik ediyoruz. Tarihsel anıt koruma ve restorasyonu alanında çok önemli bir isim olan Sedat Çetintaş’ın 80 yıl önce Trabzon’daki tarihi mekanları sıraladığı, özelliklerini yazdığı raporunda öneri olarak sunduğu bu bölgede kazıların başlatılması meselesine 80 yıl sonra vaziyet etmenin ve bunu hayata geçirmenin ilk adımını atmanın gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz. Çok şükür bugün Trabzon tarihinde ilk kez olmak üzere arkeolojik kazı hareketini başlatıyoruz. Bu Trabzon’un kadim tarihi için önemli adımdır. Çünkü hepimiz Trabzon’la ilgili niteleme yaparken ‘Kadim şehir Trabzon’u çok kullanıyoruz. İşte bu kadim şehir Trabzon’un tarihini daha iyi şekilde ortaya çıkaracak çalışmalar ancak kazıyla ve diğer faaliyetlerle mümkün olabilir. Bu manada Trabzon’un bilinen 4 bin yıllık tarihinin, bu kazılarla ve daha sonra buna eklenecek diğer bilimsel çalışmalarla çok daha geriye gideceğine inanıyorum. Çünkü bazı mağaralarda bulunan eserlerden Trabzon’daki yerleşmelerin milattan önce 2 binin çok daha gerisine gittiğini görüyoruz. Böyle kuvvetli işaretler var. Bu kazılar Trabzon’un kadim tarihini çok daha net şekilde ortaya çıkaracaktır” dedi.
Arkeolojik kazı ile birlikte yavaş yavaş elde edilecek birtakım tarihi eserlerle Trabzon’a bir arkeolojisi müzesi de kazandırmak istediklerini dile getiren Başkan Zorluoğlu, “Bunu da inşallah gerçekleştireceğiz. Kültür Bakanlığımıza müteşekkiriz. Bu sene Trabzon’u kazı programına aldılar. Sayın Valimize de çok teşekkür ediyorum. Çünkü kurumlar arası iş birliğinin en güzel örneklerinden bir tanesidir bu yapılan. Valimizin riyasetinde Büyükşehir Belediyemizle, Ortahisar Belediyemizle, Üniversitemizle, Sanayi ve Ticaret Odamızla beraber bir komisyon kuruldu ve bugün bu güzellik, bu komisyonun çalışmaları ile ortaya çıktı. Elbette sayın milletvekillerimizin bu kazının Kültür Bakanlığında programa alınması noktasında önemli destekleri oldu. Kendilerine müteşekkiriz. İnşallah el birliğiyle buradaki çalışmaları çok daha ileri noktaya taşıyacağız” şeklinde konuştu.
Kazı Bilimsel Danışmanı ve Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Mehmet Yavuz ise iki ay sürecek olan kazı çalışmalarına yedi üniversiteden katılım olacağını söyledi. Yavuz “Binlerce yıl geçmişe sahip kadim şehir Trabzon’da ilk kez Kültür ve Turizm Bakanlığımızın izni ile tarihte dört büyük medeniyete devlete idari anlamda ev sahipliği yapmış bir kentin bilinmeyen tarihini kültürünü mimari ve kültürel kalıntılarını ortaya çıkarmak için arkeolojik kazı çalışmalarına başlıyoruz. İçinde bulunduğumuz İç kalede sırasıyla Roma, Bizans, Trabzon ve Osmanlı İmparatorluğuna ait olduğu kalıntıların olduğunu ve bunların gün yüzüne çıkarılması gerektiğini ilk söyleyen bizler değiliz. Geride kalan 200 yıl içinde burayı ziyaret eden batılı ve yerli seyahat ve araştırmacılar burada arkeolojik kazıların yapılmasını gerekli olduğunu kayda geçirmişlerdir. İçinde bulunduğumuz alan Roma ve Bizans garnizon şehri. Büyük Kommenlerin idare merkezi Osmanlı İmparatorluğunun ise geçici taht ve eyalet merkezidir. Özellikle son iki imparatorluğun somut kültürel kalıntılarına sahip İç kale başta Kommenos saray kalıntısı ve önündeki saray meydanının 1461 yılındaki fetihten 10 yıl sonra 1471 yılında inşa edilmiş olan bir Osmanlı Camii ve hamamın varlığı nasıl bir yerde arkeolojik kazı yapılacağının önemini göstermesi bakımından yeterlidir. 1471 yılında inşa edilen ve Trabzon’un ilk cami olma özelliğini taşıyan İç kale diğer adıyla Şirin Hatun Camiinin burada inşa edilmiş olması önceki dönemlerde de idare merkezi olarak İç kalenin Osmanlı döneminde de en azından 200 yıl kullanılmış olabileceğini gösteriyor. Trabzon İç kale arkeolojik kazıları 2021 yıl başlangıç yılı olarak ülkemizin yedi farklı üniversitesinden dört profesör, üç doçent, iki doktor öğretim üyesinin değişimli katılımlarıyla gerçekleşecektir. Yaklaşık 2 ay sürecek olan bu kazı çalışmaları bilim heyetinin gözetiminde belediyelerimizin istihdam edeceği beş uzman arkeolog ve on işçi tarafından gerçekleştirilecek” ifadelerini kullandı.