Grft molekülü umudu
Türk bilim insanları, GRFT (griffithsin) adlı bir molekülün Kovid-19’un enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönünü araştırıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK Kovid-19 Türkiye Platformu bünyesinde Ankara Üniversitesinde yürütülen araştırmayı yerinde inceledi. Üniversitenin Biyoteknoloji Enstitüsünü ziyaret eden Bakan Varank, GRFT ile ilgili hayvan deneylerinin başladığını açıkladı. Varank, bu molekülün Kovid-19’a karşı etkili olabileceğinin bilimsel olarak değerlendirildiğinin altını çizerek, “Güzel müjdeler verebiliriz” dedi.
Bakan Varank, Türkiye’nin ilk disiplinler arası biyoteknoloji lisansüstü eğitim enstitüsü olan ve sağlık ile tarımsal biyoteknoloji alanlarında çalışmalar yapan Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü’nü ziyaret etti. Varank’a ziyaretinde, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE) Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin eşlik etti.
Yerinde inceledi
Ziyarette Prof. Dr. Aykut Özkul’un yürütücülüğünü üstlendiği Kovid-19’a karşı ilaç geliştirme projesi hakkında bilgi alan Varank, daha sonra buradaki laboratuvarlarda incelemelerde bulundu.
Virüsü durduracak mı?
TÜBİTAK çatısı altındaki KOVID-19 Türkiye Platformu koordinasyonunda yürütülen 17 aşı-ilaç geliştirme projesinden biri olan çalışma kapsamında, GRFT adı verilen molekülün, Kovid-19’a neden olan virüsün enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönü araştırılıyor.
Umut verici gelişmeler
Ankara Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) ve Hacettepe Üniversitesinden bilim insanlarından oluşan konsorsiyumun yürüttüğü çalışmalar sonucunda şimdiye kadar virüsün izolasyonu, genom analizi ve karakterizasyonu gerçekleştirildi, GRFT molekülü üretildi ve saflaştırıldı. GRFT’nin hücre kültürü ortamında virüsün hücreye girmesini ve bu suretle üremesini durdurduğu görüldü.
Hayvan deneyleri başladı
Hayvan deneyleri aşamasına bugün itibarıyla başlanan projede, plan dahilinde gelecek bir ay içinde hayvanlarda çalışıp çalışmadığı konusunda da ön bilgiye sahip olunacak.
17 proje destekleniyor
Ziyareti değerlendiren Varank, Kovid-19’a karşı Türkiye’deki temel bilimsel çalışmaları koordine etmek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde TÜBİTAK çatısı altında bir platform oluşturduklarını anımsatarak, burada yürütülen 17 aşı-ilaç geliştirme projesinin desteklendiğini belirtti.
Temel araştırmalar yapılıyor
Varank, Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsünün öncülüğünde Kovid-19’a karşı GRFT molekülüyle geliştirilecek hastalığı önleyici ilaca yönelik çalışmalar hakkında bilgi aldıklarını kaydederek, “Bilim insanlarımız bu molekülün Kovid-19’a karşı etkili olabileceğini bilimsel olarak da değerlendiriyorlar. Klinik çalışma aşamalarına geçmeden önce yapılması gereken temel araştırmalar yapılıyor. Bu molekülle ilgili hayvan deneyleri bugün itibariyle buradaki biyogüvenlikli laboratuvarda başlatılmış olacak.” diye konuştu.
"Bilim insanlarımıza güveniyoruz"
Türkiye’nin son 18 senede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde özellikle Ar-Ge ekosistemine büyük yatırımlar yaptığına işaret eden Varank, "Yaptığımız yatırımların böyle zor ve kritik zamanlarda bilim insanlarımızın ortaya koyduğu başarılı çalışmalarla ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Bilim insanlarımıza güveniyoruz, buradaki çalışmalardan da başarılı bir ürün geliştirileceğine inanıyoruz” dedi.
Sonraki aşama Sağlık Bakanlığı
Varank, bilim insanlarının Kovid-19’a karşı büyük bir fedakarlıkla gece gündüz çalıştığına dikkati çekerek, şunları söyledi:
"Burada devam eden bilimsel çalışmalar sonucunda da güzel veriler elde edip klinik safhaya geçecek çalışmalarımızı tamamlayacağız. Sonraki aşamada bunları Sağlık Bakanlığımıza klinik çalışmalar yapılması için teslim edeceğiz. İnşallah güzel müjdeleri buralardan verebiliriz."
Öncül veriler bir ay içinde
Prof. Dr. Aykut Özkul projede, GRFT molekülüyle Kovid-19 etkisini durdurmayı amaçladıklarını belirterek, çalışmalarında gelinen aşamayı anlattı. An itibarıyla molekülün hayvanlardaki etkinliğinin test edilmesi sürecini başlattıklarını dile getiren Prof. Özkul, “Bizim hayvanlarla ilgili yaptığımız ön çalışmalarda yaklaşık 2 haftalık bir zaman zarfında bu virüsün organ tutulumu, yayılımı ve virüsle ilgili tespitler gerçekleşebiliyor. Dolayısıyla eğer işler öngördüğümüz şekilde devam ederse önümüzdeki bir ay içinde ön verileri almış olacağız” diye konuştu.
Milli seferberliğin parçası
Özkul, çalışmalarının Türkiye’nin her alanda vermiş olduğu milli seferberliğin bir parçası olduğunu vurgulayarak, projeye desteklerinden dolayı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne teşekkür etti.
Doğal bir molekül
GRFT’nin yapı olarak doğal bir molekül olduğunu dile getiren Özkul, şöyle devam etti:
"GRFT’nin şimdiye kadar birçok farklı virüse karşı enfeksiyonu durdurucu etkisinin var olduğu tespit edilmiş. Dolayısıyla ilk planda bizim bu süreçteki en büyük kazanımımız, günlük hayatta kullanılabilecek durdurucu, koruyucu, önleyici ürün geliştirmek olacaktır. Ekibimizdeki moleküler biyologlar da molekülün yapısında birtakım değişiklikler yapmak suretiyle GRFT’nin hücre içine girmesini sağlamaya çalışıyor. Bu kapsamda eğer becerebilirsek molekülün tedavi edici potansiyelini de zaman içinde sorgulayacağız."
Varank, Biyoteknoloji Enstitüsü ziyaretinin ardından, Ankara Üniversitesi bünyesindeki Kanser Araştırma Enstitüsü’nü ziyaret etti ve TÜBİTAK Kovid-19 platformundaki bir diğer proje olan Virüs Tabanlı Prototip Coronavirus Aşısı Üretimine ilişkin Prof. Dr. Hakan Akbulut’tan bilgi aldı.
