TİFLİS - Gürcistan`ın başkenti Tiflis`te bir araya gelen Çerkes diasporası, Kuzey Kafkasya`da yaşanan insan hakları ihlallerini, 1864`de yaşanan sürgün ve Soçi 2014 Olimpiyatlarını tartıştı. Gürcistan İlia Devlet Üniversitesi ve Amerikan Jamestown Vakfı tarafından organize edilen Kaybolmuş uluslar, Devam Eden Suçlar: Geçmişten Geleceğe Kuzey Kafkasya konulu uluslar arası konferansın ikincisi Tiflis`te gerçekleştirildi. 2 gün süren konferansa ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Türkiye, İsrail, Ürdün, Litvanya, Rusya, Abhazya, Estonya olmak üzere aralarında Cevher Dudayev`in eşi Alla Dudayeva ile Çeçenistan eski Cumhurbaşkanı Aslan Meşhedov`un oğlu Anzor Meşhedov`un da bulunduğu çok sayıdaülkeden Çerkes diasporası, Gürcü politikacılar ve akademisyenler katıldı. 2008 yılındaki savaşla birlikte Rusya ile ilişkileri kötü olan Gürcistan`ın Kuzey Kafkas siyasetinin değişmeye başlaması ve bölge halklarına vizeyi kaldırmasının Rusya tarafından provokasyon olarak algılanabileceğini belirten İlia Devlet Üniversitesi öğretim üyesi ve Gürcistan eski Milli Eğitim Bakanı Ghia Nodia, "Ancak bizim amacımız bu değil. Gürcistan Kuzey Kafkasya`da durumun stabilizasyonu için çalışıyor, oradaki halkları anlamaya çalışıyor. Kuzey Kafkasya halklarının iki seçeneği var. VladimirPutin`i desteklemek ya da radikal örgütlere yardım etmek. Gürcistan sadece yardım etmek ve komşularını desteklemek istiyor" dedi. Konferansta bir konuşma yapan Gürcistan parlamenter Nugzar Tsiklauri ise Rusya`nın politikalarından dolayı Kafkas haklarının başka ülkelere göç etmek zorunda kaldığını, Gürcistan olarak bunu engellemeye çalıştıklarını söyledi. İngiliz İşçi Partisi parlamenteri Lord Frank Judd, bir grup parlamenter ile Şubat 2010`da Çeçenistan`da yaptıkları insan hakları ihlalleri ile ilgili deneyimlerini paylaştı. Çeçenistan`da ciddi problemler olduğunu ileri süren Judd, "Rusya bunları içişleri olarak değerlendiriyor. Dünya toplumu bu konuda çok az bilgi alıyor. Çeçenistan`da halkın birçoğu terör örgütlerine destek veriyorlar. Uluslar arası örgütler oradaki durum hakkında yeterli bilgiye sahip olamadıkları ve ulaşamadıkları için yardımedemiyorlar" dedi. Rusya ve Ramazan Kadirov`u durumu iyileştirmeye çalışmamakla suçlayan Judd, "Uluslar arası toplum Çeçenistan için hangi adımlar atılacağını ortaya koymalı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de buna dahil olmalıdır" çağrısında bulundu. Panelistler tarafından yapılan konuşmalarda sık sık başta Çeçenistan olmak üzere Kuzey Kafkasya`daki özerk cumhuriyetlerde yaşanan insan hakları ihlallerinden, insanların ortadan kaybolmasından ve ailelerinin yakınlarına arayamadıklarından bahsedildi. Konferansa ABD`den katılan Uluslar arası Çerkes Konseyi`nden Iyad Youghar, 1864 yılında sona eren savaşın ardından Kafkas halklarının yüzde 40`nın öldürüldüğünü ve kalanların yüzde 90`ının ise anayurtlarından sürülerek başka ülkelere göç etmek zorunda bırakıldıklarını hatırlattı. Youghar, 2014 yılında yapılacak Soçi Olimpiyatları`nın düzenlendiği bölgede bir soykırım yaşandığını ve olimpiyat tarihinin tarihteki bu kanlı olayın 150. yılına denk gelmesi nedeniyle bu olimpiyatların düzenlenmesine karşıdünya çapında eylem yapmaya devam edeceklerini söyledi. Merkezi Kuzey Kafkasya`daki Kabardin-Balkar özerk cumhuriyetinde bulunan Adyghe Khasa örgütünden Ruslan Keshev ise Soçi Olimpiyatlarının yapılacağı alanda Rusların her yıl zafer kutlamasa yaptıklarını belirterek, "Rus İmparatorluğu`nun devamı olan Rusya Federasyonu soykırımı tanımalı ve dünyaya dağılmış Çerkeslerin dönüşüne izin vermelidir" dedi. En çok Çerkes diasporasının yaşadığı Türkiye`nin de tartışıldığı oturumda konuşan konuşan Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. Mitat Çelikpala, "Türkiye`nin Kafkas politikası her zaman Güney Kafkasya üzerine oldu.ve Kuzey Kafkasya ile ilgili durumlarda muhatap olarak Rusya`yı aldı. Türkiye, Rusya ile dengeli ilişkiler gütme politikasını takip etmiştir. Kuzey Kafkasya Rus toprağı durumunda. O nedenle Kuzey Kafkasya ile ilgili konularda Rusya ile beraber çalışmak durumunda" diye konuştu. 2008 yılında Güney Osetya`da yaşanan iç savaşla birlikte Rusya`nın askeri müdahalesiyle Güney Osetya ve Abhazya`yı kaybeden Gürcistan, Rusya`nın Soçi`de olimpiyat düzenlemesine karşı çıkıyor. Gürcistan parlamentosunda geçen hafta yapılan gizli oturumda olimpiyatların boykot edilmesi görüşülmüştü. Gürcistan Başbakan Yarımcısı Georgi Baramidze ise dün Prag`a yaptığı ziyaret sırasında yaptığı açıklamada parlamentonun inisiyatifini desteklediğini belirterek, "Gürcistan topraklarını işgal eden, insan haklarınıçiğneyen ve Kuzey Kafkasya`da bir savaş yürüten Rusya bir olimpiyata ev sahipliği yapmayı hak etmiyor" dedi. Yaklaşık iki yüzyıl süren Rus Çerkes savaşları, 1864 yılında Çerkesler aleyhine sonuçlanmıştı. Olimpiyatların yapılacağı alanda Krosnaya Polyana adı verilen bölgede savaşın sona ermesiyle birlikte 1859 yılında başlayan sürgün 1864 yılında tamamlanmış ve 3 milyona yakın Çerkes Osmanlı topraklarına sürülmüştü.
