Aksaray ve Niğde il sınırında yer alan volkanik Hasan Dağı’nın mağma tabakası hareketliliği ve bölgede meydana gelen depremlere etkisinin olup olmadığı fiziksel ve jeolojik sensörlerle izleniyor. Hasan Dağı’ndan geçen Tuz Gölü fay hattının izlenmesi 24 saat çevrimiçi anlık olarak izleniyor.
Volkanik dağ olan Hasan Dağı’nın mağma tabakası hareketliliği ve Hasan Dağı’ndan geçen Tuz Gölü fay hattının depremlere etkisinin ölçülmesi amacıyla oluşturulan “Hasan Dağı Volkanizmasının Tektonik ve Volkanik Açıdan Jeodezik ve Fiziksel Sensörler İle İzlenmesi” projesi 10 Aralık 2022 tarihi itibariyle başladı. TÜBİTAK destekli projenin yürütücülüğünü Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hacı Murat Yılmaz başkanlığında gerçekleştirilirken, Hasan Dağı bölgesinde 3 farklı noktaya kurulan GPS noktaları ile izlemelere başlandı. 24 saat aralıksız olarak çevrimiçi ve anlık ölçüm yapılabilen sistemle jeolojik ve fiziksel sersörlerle izleme yapılıyor.
Konuyla ilgili bilgiler veren ASÜ Mühendislik Fakültesi Harita Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hacı Murat Yılmaz, Hasan Dağı’nın Dünya Volkanizler Birliği tarafından volkanik olduğu sonucuna varıldığını hatırlatarak, “Ülkemizde bazı yerlerde de var zaten. Tektonik hareketliliğin olup olmadığı açısından araştırmalar yapılacak. Biz TÜBİTAK ile deprem öncelikli bir proje çerçevesinde Hasan Dağı’nı merkez aldık. Hasan Dağı volkanizmasını tektonik mi yoksa volkanik mi bu açıdan hem jeolojik hem de fiziksel sensörlerle araştırmak istiyoruz. Proje çerçevesinde yapmamız gereken çalışmalar vardı. Bunlardan birisi 3 tane sabit GPS istasyonu. İstasyonun birisi burası Hasan Dağı’nın eteğinde. Bir tablamız var, GPS’miz var. Tiltmetremiz var içeride. Aynı istasyonun bir benzeri Dikmek köyü bölgesinde Hasan Dağı eteklerinde var. Bir diğeri de Niğde Keçikalesi tarafında var. Projemiz şu; bu 3 GPS noktasından sürekli anlık çevrimiçi veri alacağız 24 saat internet aracılığıyla alacağız. Daha sonra bunu değerlendireceğiz. Tesislerimizi yeni tamamladık. 10 Aralık itibari ile ölçüm almaya başladık. Bunun dışında yine buradaki hareketliliği inceleme adına Hasan Dağı’ndan geçen Tuz Gölü deprem fay hattı 14 tane bizim kampana noktalarımız var ve oradan da 6 ayda bir ölçüm alıyoruz. Ama burada anlık, her an 24 saat ölçüm alıyoruz. Bu ölçülerin en son değerlendirilmesinin ardından burada ne tür değişiklikler var ona bakacağız. Yalnız verileri yeni almaya başladık. Neler alacağız? GPS ile 3 sabit noktadan sürekli veri alacağız. Her hangi bir koordinatlarda oynama var mı ona bakacağız. Tiltmetre dediğimiz aletimiz ile zemindeki mağma tabakasında şişme, büzülme, eğiminde bir değişiklik var mı ona bakacağız. Gaz çıkışlarını ölçeceğiz. Sıcaklıklar ölçülecek. Tüm bu verileri harmanlayıp analiz ederek ne olduğu göreceğiz. Bu ölçüme neden gerek duyuldu? Zaman zaman biliyorsunuz orta ölçekli depremler meydana geliyor. En son 2020’de Niğde Obruk civarında bir deprem meydana gelmişti. Acaba bu depremlere bu Hasan Dağı’nın volkanik ya da tektonik açıdan bir etkisi var mı? Bu soru gündeme geldi ve biz de bunu araştırmak istedik. Yani Hasan Dağı’nın depremlerle bir ilgisi var mı? Hasan Dağı Milattan Önce 6 binli yıllarda bir aktif olmuş. Onun dışında şu anda öyle bir hareket gözükmüyor” dedi.