ANTALYA - Uluslararası Enerji Ekonomisi Derneğinin (IAEE) Orta Doğu ve Orta Asya (MECA) Konferansı'nda, kritik madenlere yönelik küresel yaklaşımlar ve bunların enerji dönüşümündeki stratejik rolü ele alındı.
Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu konferans kapsamında düzenlenen "Kritik Mineraller ve Enerji Dönüşümü: MECA İçin Ekonomik Fırsatlar ve Jeopolitik Zorluklar" oturumu Antalya'da gerçekleştirildi.
Oturumda konuşan Aspilsan Enerji Genel Müdürü Ahmet Turan Özdemir, "Lityum, nikel, kobalt ve grafit artık temiz enerji çağının stratejik kaynakları." dedi.
Elektrifikasyonun küresel pil talebini hızla artırdığını belirten Özdemir, ham madde maliyetlerinin belirleyici olmasına rağmen yerli tedarik ve verimliliğin rekabet avantajı sunduğunu ifade etti. Özdemir, "Değer zincirinde asıl rekabet, rafinasyon ve aktif malzeme üretiminde başlıyor. Bu da teknolojik ve tedarik açısından bağımsızlığı belirliyor." değerlendirmesinde bulundu.
Kullanım ömrünü tamamlayan bataryaların "geleceğin yeni madenleri" olarak görüldüğünü dile getiren Özdemir, Avrupa düzenlemelerinin batarya tasarımlarını döngüsel ekonomiye uygun hale getirdiğini aktardı.
Özdemir, farklı geri dönüşüm teknolojileriyle metallerde yüzde 95'e varan geri kazanım sağlanabildiğini ve bunun karbon emisyonlarını düşürerek ithalat bağımlılığını azalttığını kaydetti.
- Kritik madenlerde küresel işbirlikleri öne çıkıyor
Suudi Arabistan KAPSARC Kamu Siyaseti Okulundan Doç. Dr. Emre Hatipoğlu, kritik madenler alanında risk ve krizlere odaklanmak yerine uluslararası işbirliklerine ağırlık verilmesi gerektiğini vurguladı.
Suudi Arabistan'ın bu alanda küresel ortaklıklar kurduğunu belirten Hatipoğlu, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin farklı pozisyonlar aldığını, Körfez ülkelerinin ise daha yakın bir çizgide hareket ettiğini söyledi. Hatipoğlu, Riyad yönetiminin özellikle değer zincirine yönelik yatırımlara odaklandığını kaydetti.
Doç. Dr. Hatipoğlu, Suudi Arabistan'ın enerji dönüşümünde ihtiyaç duyulan tedarik yapısını güçlendirmek için Endonezya ve ABD başta olmak üzere çok sayıda ülkeye yatırım yaptığını da aktardı.
- Geri dönüşüm maliyetleri ve standart farkları küresel endişe kaynağı
Shenzhen Üniversitesinden Prof. Dr. Xiaoqi Sun, kritik madenlerin kullanım sonrası petrol ve gazdan çok daha fazla atık oluşturduğunu, bu nedenle geri dönüşüm çalışmalarının hız kazandığını söyledi.
Kritik madenlerin çıkarılmasından nihai ürüne kadar çok aşamalı süreçler gerektirdiğini belirten Sun, geri dönüşümün teknolojik olarak mümkün olduğunu ancak maliyetlerin ekonomik açıdan hala yüksek olduğunu ifade etti.
Elektrikli araç bataryalarının uzun ömürlü olmadığını vurgulayan Sun, Çin hükümetinin yerli şirketlerin geri dönüşüm kapasitesini artırmaya yönelik politikalar yürüttüğünü aktardı.
Avrupa Birliği'nin (AB) batarya pasaportu uygulamasına değinen Sun, AB, ABD ve Çin'in karbon salımı konusunda farklı standartlara sahip olduğunu, bu uyumsuzluğun uluslararası işbirliğiyle çözülmesi gereken kritik mesele olduğunu dile getirdi.
