İnatçı filminin çekildiği tarihi taş köprü için önemli fırsat
Aydın’ın Söke ilçesi Sarıkemer bölgesinde bulunan ve Kemal Sunal’ın başrolünü oynadığı İnatçı filmine de ev sahipliği yapan tarihi taş köprü, tekrar biriken çöpler ile yıkılma tehdidi yaşarken, nehirde tarımsal sulama sezonu ile birlikte su seviyesinin düşmesinin önemli bir fırsat olduğuna dikkat çeken EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü ise ilgili kurumları işbirliğine davet ederek köprüyü tehdit eden çöplerin temizlenmesini talep etti.
Aydın tarımının can damarlarından olan Büyük Menderes Nehri, doğduğu bölgeden denize döküldüğü yere kadar üzerinde yapılan birçok köprüye ev sahipliği yapıyor. Bunlardan birisi de Aydın’ın Söke ilçesine bağlı Sarıkemer’i birbirine bağlayan ve bir zamanlar deve kervanlarının geçtiği tarihi taş köprü olarak göze çarpıyor. 1988 yılında Kemal Sunal’ın başrolünü oynadığı İnatçı filminin birçok sahnesine de ev sahipliği yapan tarihi taş köprünün yıkılma tehlikesi ile hala devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde meydana gelen yağmurlar ile birlikte Büyük Menderes Nehri’ne insan kaynaklı olarak atılan çöpler, ağaç kütükleri ve kargılar nedeniyle menfezleri tıkanan taş köprü, Devlet Su İşleri (DSİ) ekipleri tarafından temizlenmesine rağmen yağan yağmurlar ile birlikte tarihi taş köprü tekrar yıkılma tehdidi altına girdi. Tarihi köprünün tekrar tıkanmasının ardından açıklama yapan Ekosistemi Koruma ve Doğa Severler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, DSİ ekiplerine teşekkür ederek aynı sorunun sürekli yaşanmaması ve tarihi köprünün korunması adına yüzer bariyer yapılmasını talep etti.
"Tarihi taş köprü için önemli fırsat"
Söke Ovasında tarımsal sulama sezonunun başlamasıyla birlikte nehirdeki şu seviyesinin düştüğünü ve tarihi köprünün temizlenmesi için önemli bir fırsat olduğunu belirten Sürücü; "Büyük Menderes Nehri’nin üzerindeki nadir tarihi köprülerden biri de 1982 yılında tescil edilen Sarıkemer Köprüsü’dür. Kış aylarında yoğun yağışlardan sonra yukarı havzadan gelen insan kaynaklı çöpler ve doğadan gelen ağaç ve odun gibi atık maddeler, köprünün altında suyun geçtiği kemerleri tıkayıp, tüm atıkların köprünün arkasında birikerek adacık oluşturduğu görülmekteydi. Ocak ayında yapılan uyarılarla, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve DSİ 21. Bölge Müdürlüğü işbirliği yaparak, tarihi taş köprüyü tehdit eden katı atıklar ve çöplerin kaba bir temizliği yapılmıştı. Tarihi değeri olması nedeniyle araçlar köprünün üzerine çıkamadığından ve nehirdeki yüksek su seviyesi nedeniyle fazla yanaşamadığından, köprünün kemerlerini tıkayan atık maddeler tam olarak alınamamış ve yukarı havzadan gelen atıklar köprünün arkasında yine adacıklar oluşturmuştu. Şu anda tüm bu atık maddelerin ve çöplerin temizlenmesi ve tarihi köprünün tahrip olan yerlerinin restore edilmesi fırsatı doğmuştur. Büyük Menderes Nehri’nin yatak sularının tarım mevsiminin başlaması nedeniyle, tarlalarda yıkama ve tav suyu olarak kullanıldığından su seviyesi neredeyse nehrin içinde yürünecek derecede iyice düşmüştür. Bu durum taş köprünün kemerlerini tıkayan ağaç kütüklerinin, çöplerin, hayvan ölülerinin ve adacık oluşturan alüvyonların temizlenmesi için bir fırsat doğurmuştur. Aynı zamanda tarihi köprünün yanında su olmadığından, tahrip olan yerlerinin yıkılmaması için restorasyonunun rahat bir şekilde yapılması sağlanabilecektir. DSİ görevlilerinin de inceleme yaptığı tarihi köprüde, temizliğin yapılmasına yönelik bir planlama ve yazışmaların yapıldığı ve en kısa sürede bir çalışma yapılacağı belirtilmiştir. Burada yapılacak çalışmalar sadece bir kurumun sorumluluğunda değildir. Köprünün tarihi değeri olması açısından Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, ulaşım yönünden Karayolları İl Müdürlüğü, atıklar yönüyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve makine ve araç desteğiyle temizliği yapacak DSİ Bölge Müdürlüğü işbirliğinde gerçekleştirilmesi gereken bir çalışmadır. Tüm bu kurumların ivedilikle bir araya gelerek sorunu çözmesi gerekmektedir” dedi.
“Yüzer bariyer yapılmalı”
Yapılan çalışmaların mutlak çözüm olmadığına da dikkat çeken Sürücü; “Tüm bu çalışmalar yapıldıktan sonra, sorun yine çözülmüş olmayacaktır. Çünkü yukarı havzadan atılan atıklar suyla birlikte gelmeye devam edecektir. Çözüm; atıklar köprüye ulaşmadan onları tutacak bir yüzer bariyer sisteminin bu alana yerleştirilmesidir. Söke regülatöründe kıyıda atıl vaziyette duran yüzer bariyer sistemi tarihi taş köprünün bulunduğu alana monte edilebilir.
Yüzer bariyer tüm çöpleri ve diğer maddelerin köprüye gitmesini önleyecek ve bunların sudan alınmasını kolaylaştıracaktır. Asıl önemli olan da tüm bu atık maddelerin nehre atılmaması ve bu konuda gerekli denetimlerin ve yaptırımların uygulanmasıdır. Sarıkemer’de yaşayan ve iki mahalleyi birbirine bağlayan köprüyü kullanan vatandaşlar, eski yıllardaki gibi menderesin suyunda yüzemeseler de en azından halk sağlığını tehdit eden bu sorunun bir an önce çözülmesini ve köprülerinin yıkılmasının önlenmesini istiyorlar. Tarihi köprünün ve Menderes’in sorunlarını takip etmeye devam ederek, yapılacak çalışmaları kamuoyuyla paylaşacağız” şeklinde konuştu.
