Erzurum’un eski adı Karnavas olan Ormanağzı Mahallesi’nde yapımı meşakkatli olan dut pekmezi mesaisi başladı.
Karnavas dut pekmezinin en önemli üretim yerlerinden biri olan Ormanağzı köyünde mesaiye sabah erkenden başlanıyor. Ormanağzı Mahallesi’nde ikamet eden Gülistan ve Ahmet Kurt çifti, sabah erken saatlerde işe koyuluyor. Ahmet Kurt, yere branda serdikten sonra silkeleyerek döktüğü dutları bidonlara doldurup, ocak üzerindeki kazanlara boşaltıyor. Dev kazan içinde kaynatılan dutlar, kıvama geldikten sonra presleniyor. Şırası bidonlara boşaltılan dut, kilolarca ağırlığındaki taşla da preslenerek kalan şıra alınıyor. Bidonlara alınan dut şırası ateş üstünde bekleyen ve teşt olarak bilinen bakır kaplara boşaltılıyor. Gülistan ve Ahmet Kurt çifti ardından ellerinde ahşap kepçelerle şıranın pekmeze dönüşmesi için saatler süren karıştırma işine başlıyor. Çelik kaplarda yapılan işlem sonunda üretilen pekmez soğuması için bu kez başka bir kaba boşaltılıyor. Ateş üzerinden alınan pekmezi kepçeyle karıştıran Gülistan ve Ahmet Kurt, soğutma işlemini gerçekleştiriyor. Soğuyan pekmez daha sonra konulduğu bidonla depoya kaldırılıyor.
Gülistan Kurt, “Sabah erkenden kalkıp dutların dökümünü yapıyoruz. Döktüğümüz dutları dolduruyoruz kazanlara, özel olarak kaynatıyoruz. Doğal olarak yapmış olduğumuz pekmezimizi çoluk çocuğumuza, eşimize dostumuza veriyoruz. Eğer fazla olursa onu da satıyoruz” dedi.
Ahmet Kurt ise, “Sabah erkenden başlıyoruz. Dutların diplerine sergilerimizi serip dutları silkeliyoruz. Dökülen dutları kovalarla taşıyıp kazanlarda onları güzelce temiz su ile pişiriyoruz. Daha sonra pişen dutları sıkı kurununda sıkarak şırasını çıkarıyoruz. Çıkan şırayı teştlere azar azar koyarak pişirmeye başlıyoruz. İyi pekmez yapımında yakılan odun da çok önem arz ediyor. Odunun çam ağacı ve çıralı olması gerekiyor. İyi yanacak ki güzel pekmez olsun. Kendi ihtiyacımızın dışındakini eşe dosta, ayrıca satıyoruz” dedi.