Kayıt dışı al-sat yapanlar ikinci el otomobil piyasasını yükseltiyor
Manisa Otonomi Derneği Başkanı Arif Diz, ikinci el araçlardaki fiyat artışlarının enflasyon ve üretim azlığının yanı sıra kayıt dışı ikinci iş olarak al-sat yapan kişiler tarafından yükselttiğini söyledi. Diz, ayrıca ikinci el otomobillerin parasının değerini korumak isteyenler tarafından yatırım aracına döndüğünü ve insanların kullanmasa bile sıfır veya ikinci el otomobil alarak kapılarının önünde beklettiklerini ifade etti.
Tüm dünyayı etkileyen ekonomik sıkıntılar ve enflasyon özellikle ikinci el araç piyasasında kendini daha fazla hissettirmeye başladı. 6 ay önce 330 bin TL olan bir araç bugün 700 bin TL’ye alıcı bulurken parasını korumak isteyenler de ikinci el araçlara yöneldi. Sıfır araç üretiminin azalması nedeniyle fiyatların hızla yukarı çıkmasının 2023 yılının mart ayında yavaşlayacağını ve fiyatların en az yüzde 10-15 civarında geri çekileceğini beklediklerini kaydeden Manisa Otonomi Derneği Başkanı Arif Diz, İhlas Haber Ajansı’na özel açıklamalarda bulundu.
“Bizim ikinci el sektöründeki en önemli problem kayıt dışı”
Fiyatların sürekli arttığını kaydeden Manisa Otonomi Dernek Başkanı Arif Diz, “Fiyatlar artıyor. Artmasının nedeni de sıfır arabanın az gelmesi, enflasyon, üretim maliyetleri, doğalgaz ve elektriğe gelen zamlar. Bu tüm dünyada aynı. Bizim ikinci el sektöründeki en önemli problem kayıt dışı. Dışarıda ikinci el araba alım satım yapan çok kişi var. Onlar da yapmasın demiyoruz ama onlar da buraya gelip vergiye tabi olsa bir düzen olur. Alan satan belli olur. Dışarıda mekanı var ayrıyeten ek olarak bu işi yapıyor her iki taraftan geliri oluyor. Biz burada sadece alım satım yapıyoruz. Dükkan kiramız, masraflarımız oluyor, onlarda iki iş olduğu için satılsa da oluyor satılmasa da oluyor çünkü onların bir yerden gelen parası var zaten. Buna neden bu şekilde piyasayı bozuyor? İnsanlar boşta kalan parası erimesin diye ikinci el araba alıyor pahalı olsa da nasılsa yükseliyor diyerek parasını değerini koruyor. Geçen ay sadece Manisa’da noterde 4 bin 900 araç satılmış. Bu 4 bin 900 araçtan en fazla 500’ünü Galericiler Sitesi satmıştır. Biz devletimizden istiyoruz ki bu araçları kim sattı, nerede satıldı kayıt dışılığın araştırılmasını istiyoruz.” dedi.
“İnternet siteleri mesleği tehdit ediyor”
İnternet sitelerinin mesleği tehdit ettiğini kaydeden Diz, “İnternet Siteleri mesleğimizi elimizden alıyor ve zorluyor. Bu siteler mesleği tehdit ediyor. Aracın piyasasını da belirleyemez hale geliyor. Bakıyorsunuz bir araç 80 binden başlıyor 200 bine kadar çıkıyor. Arada gerçekçi rakamlar da var. Bir de çok aşırı rakam isteyen var. Herkesin arabası kendine güzel. Bakıyor benim arabam daha güzel 140 yazıyor öbürü bakıyor benimki daha temiz diyerek 160 bin yazıyor. Piyasa açısından rakamların daha belirleyici hale gelmesi için bu sitelerde aracın gerçek değerlerinin yazılması gerekiyor ve belirlenmesi gerekiyor.” diye konuştu.
“Sattığımız aracın yerine yenisini daha pahalıya alıyoruz”
“Bugün cuma sattığımız aracı pazartesi 25 bin daha pahalıya alıyoruz.” diyen Diz, “300 bine sattığımız aracı 3 günde 25 bin fazlaya alıyoruz. Sonra ne oluyor. 25 bin pahalıya aldığımız araçta sermayemiz eriyor. Böyle bir piyasaya sahibiz. Biz de satmak istiyoruz ama aracı sattığımızda aynı değerdeki aracı daha yüksek paraya alacağımız için korkuyoruz. Paramızın değeri küçülür mü diye korkuyoruz. 20 araç stoku ile çalışan esnaflarımız 15 araca düştü. 330 bin lira olan bir araç 6 ay içinde 700 bin lira oldu. Dünyada bu böyle onda hem fikiriz. Elbet bu dönem de geçecek. Bu ikinci elde fiyatların yükselmesiyle ilgili bir düzenleme gelecekse mutlaka kayıt dışıyla da ilgili bir önlem alınmalı.” şeklinde konuştu.
“Otomobiller yatırım aracı oldu”
Otomobillerin artık yatırım aracı olduğunu ve son 6 ayda büyük artışlar yaşandığına dikkat çeken Diz, “Aldığımız bilgilere göre 2023 yılının mart ayı gibi enflasyonun yavaş yavaş sona ereceği ve piyasanın normale döneceği hatta araç sayısı arttıkça piyasada yüzde 10-15 geri gelmesin bekliyoruz. Tabi piyasa o zamana kadar nereye gider onu bilmiyoruz. Her doğalgaz ve elektriğe gelen zam araç fiyatlarına da yansıyor. Araç sayılarının ne kadar artacağını da bilmiyoruz. Bayilere gidiyoruz, insanlar ve esnaflar kim olursa olsun hep sıfır veya ikinci el otomobil alıp nakitte kalan parasını yatırım aracı olarak görüp binmese bile sıfır veya ikinci el otomobil alıp kapısının önüne koyuyor. Nasılsa fiyat artıyor diyor, param ölmesin diyerek kapısının önüne yatırım aracı olarak koyuyor.” dedi.
“En düşük araç 88 binden başlıyor”
Piyasada en düşük araçların bugün 88 bin TL’den satışa çıktığını kaydeden Diz şunları söyledi:
“En düşük araç 1998-1999 model Broadway 88 bin liradan başlıyor. Çok temizi 100 bin liraya gidiyor. Orta bir Albea almaya kalksanız 145-150 bin, biraz daha bir dizel araç almak isterseniz 2006-2007 model onlar 200-250 bin arası. 2016-2017 araçlara geldiğimizde arabanın modeline, durumuna, kilometresine göre rakamlar değişiyor. 320 bin ila 400 bin lira arasında değişiyor. Bir golf 650 bin liradan başlayıp 750-800 bine kadar çıkıyor. 2016-1017 Passatlar 700-800 bin liradan aşağıya alınmaz o da başlangıç paketleri. Mercedesler zaten 1 milyon 2250-1 milyon 300- 1 milyon 400 aracın durumuna göre değişiyor. Bizim için alım gücümüz zorlandığı için vatandaş için de çok zor bir durum. Rakamların yarı yarıya düşmesini biz de istiyoruz. Ben aldığımı sattığımı bileyim rakamlar yükselmesin. Herkes sen çok kazanıyorsun diyor ama öyle değil. Biz paramızın değerini koruyoruz ve içeriden masraf ettiklerimizi hazırdan yiyoruz. İnsanların 300 bin liraya kadar araba arıyor ve almaya çalışıyor ama piyasada çok da düzgün araba kalmadı.”
