Türkiye, Kırgızistan, Kazakistan-Özbekistan, Türkmenistan, Tataristan, Afganistan, Azerbaycan, İran ülkelerinin katkılarıyla organize edilen “Orta Asya’dan Anadolu’ya İslamî İlimler: Şehirler, Alimler, Eserler, Meseleler” sempozyumu başladı.
Sempozyum; Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi, Kazakistan Nur Mubarek Üniversitesi, Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi, Azerbaycan İlahiyat Enstitüsü ortaklığında çevrim içi olarak düzenlendi.
Orta Asya Türk Dünyası ile İslam düşüncesi bağlamında fikir ve gelecek birliğine katkı sağlamak amacıyla düzenlenen “Orta Asya’dan Anadolu’ya İslami İlimler: Şehirler, Alimler, Eserler, Meseleler” sempozyumu çevrim içi olarak başladı.
Sempozyumda, İslam medeniyetinin oluşup gelişimini Orta Asya’dan Anadolu’ya akan serüveniyle; şehirler, alimler, eserler, ilimler, meseleler, ekoller ve yorumlar konu olarak ele alınacak. Sempozyum ayrıca Orta Asya Türk Dünyası ile Ülkemiz arasındaki bağları kuvvetlendirmeyi, Özbekistan, Kazakistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan’daki üniversitelerle bilimsel iş birliğini geliştirmeyi, İslami ilimlerin teşekkülünün izlerini sürmeyi, Orta Asya’da, Horasan ve Maveraünnehir’de geliştirilen İslami ilimleri gündeme almayı hedefliyor.
Sempozyumun ilk oturumunda açılış konuşmaları yapıldı. Karabük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Şimşek sempozyumda İslami ilimlerin Mekke ve Medine’den başladıktan sonra Mâverâünnehir, Horasan ve bölgesine geçerek orada yorumlanması, ilim haline gelmesi, bilimsel bir şekilde üretilmesi konusunu ve buradaki eserleri âlimleri ve oluşan şehirleri oradan ilmin Anadolu’ya aktarılması ve Anadolu’da tekrar uygulanması ile ilgili meselelerin işleneceğini söyledi. Şimşek, “Sempozyumun amacı Orta Asya ile İlişkileri kuvvetlendirmek ve özellikle ilahiyat alanındaki İslam bilimleri hususunda bağlarımızı güçlendirmek. Sempozyuma yaklaşık 200 başvuru oldu. İki gün içerisinde ve 32 oturum halinde inşallah sempozyum devam edecek. Birçok ülkeden çok değerli bilim adamları bildiriler gönderdiler. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kudayberdi Kojobekov açılış konuşmasında Kırgızistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilk tanıyan ülkelerin başında Türkiye Cumhuriyeti geldiğini belirterek, “İki ülke arasında 30 senelik zaman zarfında ekonomik, sosyal, kültürel, dil, din, tarih konularında önemli gelişmeler yakalanmıştır. Bu konuların içinde, özellikle din ilimleri konusunda eskiden Orta Asya öncü vizyonda iken, günümüzde ise dinî ilimlerin hayata aktarılması konusunda Türkiye Cumhuriyeti’nin dünya lideri olduğu açıktır. Karabük Üniversitesi ile Oş Devlet Üniversitesi arasında, 2019 senesinde eğitim ve öğretim alanındaki iş birliği ve tecrübe değişimi amacıyla, muhtevası bakımından son derece önemli memorandum imzalanmış idi. Mezkur memorandumun bundan sonra birçok ilmî ve akademik iş birliği konusunda önemli gelişmelere vesile olacaktır” ifadelerini kullandı.
Kazakistan Nur Mübarek Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kayrat Kurmanbaev, Türkistan diyarına İslam’ın gelmesi tüm Türk halklarının medeniyetinin gelişmesine yol açtığını, yeni şehirlerin ve medreselerin, İslam alemine meşhur alimler yetiştirdiğini dile getirerek, “Bugün aynı gün ve aynı saatte Taraz şehrinde Turan bozkırlarına İslam’ın gelişinin 1270. Yılı olması münasebeti ile “Kazak bozkırlarına İslam’ın gelişi” adı altında uluslararası sempozyum gerçekleştirilmektedir. Bugünkü bu sempozyumun aynı saate denk gelmesi ve sizlerle bir araya gelmemizden dolayı ayrı bir mutluluk duymaktayız. Mesela Buhara ve Semerkand ulemalarının dışında çok sayıda Farabi, Sığnaki, Kerderi, Türkistani, İtkani Sayrami, İspicabi, Tarazilerin çıkması bunun açık neticesidir” şeklinde konuştu.
Özbekistan Uluslararası İmam Buhari Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Sovosil Ziyodov, sempozyumun konusunun bugüne hitap etmesi bakımından son derece önemli olduğunu belirterek, “Ayrıyeten, İslami ilimlerin Orta Asya ve Anadolu bölgesini yurt edinmesi, özel olarak bizim iftiharımızdır. Şehriler, alimler, eserler, meseleler konusunda konuşulacak çok fazla kaynaklarımız vardır. Hatta, onların her biri birer sempozyum konusu olabilir” dedi.
Azerbaycan İlahiyat Enstitüsü Rektörü Prof. Dr. Agil Şirinov, Azerbaycan’ın, Orta Asya ve Osmanlı-Türkiye arasında bir köprü görevi gördüğünü söyleyerek, “Orta Asya’daki sempozyuma konu olan şehirlere baktığımızda hepsi birer ilim havzası olmuştur. Orta Asya’nın İslam medeniyetinin oluşumunda çok büyük öneme sahip olduğunu söyleyebilirim. Orta Asya’da yetişen alimler sadece nakli ilimlerle yetinmemiş, hayatlarına baktığımızda hem İslami ilimlerle hem de akli ilimlerde de önde gelen alimlerdendir. Mesela Ali Kuşçu’yu buna bir örnek olarak gösterebilirim” şeklinde konuştu.
Karabük Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Refik Polat, pandemi dolayısıyla sempozyumu online yaptıklarını ve inşallah bir dahaki sefere yüz yüze gerçekleştirmek istediklerini belirterek, “İnşallah bu salgından rabbimiz tüm dünyayı kurtarır. Sempozyumun konusu önemli Orta Asya’dan Anadolu’ya İslam ilimler şehirler, alimler ve eserler sempozyumu. Konu enine boyuna iki gün boyunca tartışılacak. Anadolu’ya gelen ilmi birikimin Orta Asya’dan geldiğini hepimiz biliyoruz. Bizim köklerimiz her şeyimiz orada. Sempozyumda bu birlikteliklerin daha da güçleneceğini ümit ediyorum. Çok güzel, verimli, ilim ve bilgi dolu bir sempozyum geçmesini temenni ediyorum” dedi.
Üç gün sürecek olan ve 200’e yakın bilim insanının katılacağı sempozyumda 32 oturum yapılacak.