Kobalt-60 (60-Co) işletimi için başlangıç materyali içeren ilk ikincil kobalt emici çubuk (SCAR), Rusya’da bulunan ve Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un inşa ettiği Kursk Nükleer Güç Santralinin (NGS) 3’üncü güç ünitesine yüklendi. Reaktöre toplamda 27 SCAR’ın yüklenmesi planlanıyor.
Ek olarak kobalt emicilerin yüklenmesi işlemi, standart bor karbür emicilerin yüklenmesinden farklılık göstermiyor. Her kobalt emici, 1152 doğal kobalt-59 tableti içeriyor. Bir reaktörde 5 yıllık ışınlamanın ardından Kobalt-59, yeni bir izotopa yani 60-Co’ya dönüştürülüyor.
Yükleme, reaktörün nötron-fiziksel özelliklerinin sürekli izlenmesi ile gerçekleştiriliyor.
Kursk NGS Direktörü Vyacheslav Fedyukin, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Kobalt-60 izotopunu kapsayan yeni ürünlerin geliştirilmesine ilişkin çalışmalar, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un izotop stratejisinin parçası olan Rosenergoatom’un ‘Yüksek Güçlü Kanal-Tipi Reaktörlerde (RBMK) 60-Co üretimi düzenlenmesi’ projesi ve ‘Nükleer tıp ve teknoloji ürün yelpazesinin geliştirilmesi’ endüstri programının bir bölümü olarak yürütülmektedir. Tıpta, tarımda ve birçok endüstride kullanılan radyasyon kaynaklarını üretmek amacıyla kanal tipi güç reaktörlerinin benzersiz becerisini güç üretimi ile birlikte kullanıyoruz” dedi.
Radyasyon Teknoloji Departmanı Başkanı Nikolay Kushkovoy da “2018’de ilk kobalt emiciyi Kursk Nükleer Santralinin 4’üncü ünitesine yükledik. 2018’den bu yana Kursk santrali ekibi çok fazla deneyim kazandı, çalışmanın güvenliğini ve güvenilirliğini doğruladı. Proje son derece olumlu olduğunu kanıtladı. Kobalt-60, Rusya ve dünya pazarlarında sürekli olarak yüksek bir ticari talebe sahip. Kursk NGS’nin 3’üncü ünitesinde işlenmesi planlanan Kobalt-60’ın ticaret hacmi, güç ünitesinin tüm işletim süresini kapsayacak şekilde sözleşmelerle belirlenmiş bulunuyor. Işınlanmış Kobalt-60’ın 5 yıl içinde boşaltılmasına ve taşınmasına hazırlanmak için daha yapılacak çok iş var" diye konuştu.

Bilgi notu
Kobalt-60, kimyasal element kobaltın radyonüklitidir. Kobalt-60, kullanılan gama radyasyon kaynaklarının üretiminde kullanılıyor. Bu kullanımlar, gıda ürünleri, tıbbi alet ve malzemelerin sterilizasyonu, tahıl ve sebze mahsullerinin büyümesini ve verimini artırmak için tohum aktivasyonu, endüstriyel atıkların, çeşitli endüstri türlerinin katı ve sıvı atıklarının dezenfeksiyonu ve arıtılması, polimerlerin ve onlardan üretilen ürünlerin özelliklerinin radyasyon modifikasyonu, uzaktan ve intrakaviter gama tedavisi, gama kusur tespiti, yoğunluk ölçüm cihazlarının bir parçası olarak boru hatlarından pompalanan sıvı karışımların kıvamının (yoğunluğunun) belirlenmesi, çeliğin sürekli dökümü sırasında kalıptaki metal seviyesinin izlenmesini kapsıyor.