Türk kuru meyve sektörü, üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu kuru meyvede AR-GE ve inovasyon stratejilerini belirledi.
Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen Türkiye’nin en büyük gıda AR-GE ve inovasyon projesi INNOFOOD projesi çerçevesinde Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçılar Birliği ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) öncülüğünde kurulan Türkiye Gıda İnovasyon Platformu (TÜGİP) işbirliğinde “Türkiye’de Kurutulmuş Meyveler Sektörü ve Geleceği Çalıştayı” düzenlendi. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, “Kuru meyve sektörü geçmişten bugüne kadar çok şeyi başardı. Sürdürülebilirlik artık dünyanın en önemli gündem maddesi. Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ilan etti. Biz bütün paydaşlarımızla üniversitelerimizle, zirai mücadele kuruluşları, oda ve borsalarımız ile 30 yıl boyunca çok güzel çalışmalar yaptık. Enstitülerimiz 50-60 yıla dayanıyor. Başta çekirdeksiz kuru üzümde üretim ve ihracatta dünyada lider konumdayız. İncirde 10-15 bin tonlardan 100 bin tonlara geldik. Kayısı da ayrı bir başarı öyküsü. 20-25 tondan 100 bin tonların üzerine çıktık. Bütün dünyaya sağlıklı ürün gönderiyoruz. Ana prensibimiz insanlığa bu sağlıklı ürünü en iyi şekilde sunmak. Artık yeni bir dönem başlıyor. İnovasyon ve AR-GE çalışmalarımızı TÜBİTAK ile birlikte yaparak ülkemizi dünyada farklı bir noktaya taşıyacağız. EİB olarak bu süreci başlatıyoruz. Sadece kuru meyvede değil bütün tarım birliklerimizle bunu gerçekleştirmek istiyoruz. Bütün ülkeler AR-GE inovasyon çalışmalarına çok fazla devlet desteği veriyor. Bu destekten faydalanmayı bilmemiz gerekiyor. Bütün kurumlarımız bir araya getirip üniversitelerimizle iç bünyemizdeki projeleri gerçekleştireceğiz sonra küresel projelerden pay alacağız. Hiçbir altyapı kendiliğinden gelişmez” diye konuştu.

AB’nin 27 milyon Euro bütçeyle fonladığı AR-GE projesi
TÜBİTAK MAM Başkan Danışmanı ve INNOFOOD Proje Koordinatörü Doç. Dr. Cesarettin Alaşalvar da TÜBİTAK öncülüğünde oluşturulan Türkiye’nin en büyük gıda AR-GE ve inovasyon projesi INNOFOOD hakkında bilgiler verdi. Alaşalvar, “Gıda sektörünün bölgesel rekabet gücünün artırılması için araştırma ve inovasyon tesislerinin geliştirilmesini kapsayan INNOFOOD projesi, Avrupa Birliğinin (AB) 27 milyon Euro bütçeyle fonladığı AR-GE projesi. Avrupa Birliğinin ve ülkemizin ortak katkısıyla 27 milyon Euro’luk çok büyük bir fon hem altyapı hem de teknik kapasite ve yetkinlik geliştirmeye yönelik faaliyetlerle sektörün hizmetine sunuluyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Yaşam Bilimleri öncülüğünde gerçekleştirilen, Türkiye’nin en büyük gıda AR-GE ve inovasyon projesi olan INNOFOOD projesi çerçevesinde Gebze’de kurulan Gıda İnovasyon Merkezi, gıda sektörünün ihtiyaç duyduğu AR-GE ve inovasyon çalışmalarına imkan tanıyor. 200 ileri teknolojili makine ve ekipman, 9 pilot işleme tesisi, 84 modern laboratuvar cihazı, 5 bin 800 metrekare kapalı alana sahip olan Gıda İnovasyon Merkezinin, gıda ve içecek sektöründe katma değerli üretimin merkezi olması bekleniyor" dedi.

Türkiye’nin ilk ve tek gıda temalı gıda inovasyon kuluçka merkezi
Alaşalvar, “Gıda İnovasyon Merkezi geliştirilecek gıda ürünleri için 9 ayrı pilot ölçekli işleme hattı ve çok farklı analizin yapılabileceği gıda araştırma laboratuvarları ile ülkemizin en geniş AR-GE çalışmalarına imkan veren merkezi konumunda. Gıda İnovasyon Merkezi aynı zamanda Türkiye’nin ilk ve tek gıda temalı gıda inovasyon kuluçka merkezine sahip. INNOFOOD projesi, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti mali iş birliği çerçevesinde finanse edilen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Sektörler Programı altında hayata geçiriliyor” bilgisi verdi.

"Türkiye AR-GE’de de lider olmalı"
Alaşalvar, INNOFOOD projesinin en önemli çıktılarından biri olan TÜGİP’in tüm gıda ve içecek sektörünün bir araya geldiği bir iletişim ağı olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Dünya lideri olduğumuz kuru meyvelerde AR-GE anlamında da lider olmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu anlamda TÜGİP, firmaların ürün ve fikirlerini hayata geçirmeleri, inovasyon ve AR-GE maliyetlerini azaltmaları ve işbirliğinin gücünden yararlanmaları için tek bir kaynaktan birlikte geliştirme ve birlikte başarma yaklaşımıyla bütünsel çözümler sunuyor. Türkiye Gıda İnovasyon Platformu ülkemiz gıda sanayisi için birlikte çalışmayı kültüre dönüştürecek oldukça önemli bir potansiyel barındırıyor. Birlikten güç doğar mantığıyla burayı özel sektörün hizmetine açtık. Gıda ve içecek sektörü ile beraber yeni ürünler geliştireceğiz. Ülkemize katma değer oluşturacağız.”

Paneller düzenlendi
Kuru Meyve Çalıştayı; Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Işık, Türkiye Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Birol Celep, Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Fuat Gürle, kuru meyve ihracatçısı firmalar, Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı temsilcileri, merkez ve taşra teşkilatından yetkililer, üniversiteler, araştırma enstitüleri, ticaret borsaları ve ziraat odalarının temsilcileri ve sektörün tüm paydaşlarının katılımıyla gerçekleşti. "Kuru Meyve Üretiminde Araştırma Sonuçları ve İklim Değişikliği" konulu ilk panelin moderasyonunu Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Altındişli yaptı. Aydın İncir Araştırma Enstitüsünden Dr. Birgül Ertan "Kuru İncir Üretiminde Araştırma Sonuçları"nı, Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsünden Dr. Selçuk Karabat "Kuru Üzüm Üretiminde Araştırma Sonuçları"nı, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsünden Gıda Yüksek Mühendisi Yüksel Sarıtepe "Kuru Kayısı Üretiminde Araştırma Sonuçları"nı, TÜBİTAK MAM Yaşam Bilimleri Araştırmacısı Ceyda Pembeci Kodolbaş "MycoTWIN AB Projesi ve Kuru Meyveler Değer Zincirinde Mikotoksinle Mücadele"yi, Create4Clima Proje Koordinatörü Doç. Dr. Gökşen Çapar "İklim Değişikliğinin Su Kaynakları ve Tarımsal/Bitkisel Üretim Üzerine Etkileri - CREATE AB Projesi"ni anlattı.

"Kuru Meyve Sektöründe Yeni Ürünler ve Gelecek Beklentisi" konulu ikinci panelin moderasyonunu ise TÜGİP Gıda Sanayi Koordinatörü Haliç Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Pala yaptı. TÜBİTAK MAM Yaşam Bilimleri Araştırmacı Dr. Banu Bahar "Yüksek Kalitede Meyve-Sebze Kurutma ve Rekabet Gücü Yüksek Yenilikçi Ürünlerin Üretimine Yönelik Teknolojilerin Geliştirilmesi", Ekolojik Tarım Organizasyonu Başkanı Prof. Dr. Uygun Aksoy "Kurutulmuş Meyve Depo Zararlılarının Önlenmesi için Alternatif Uygulamalar", gıda firmasından Gözde Karabulut "Kurutulmuş Meyve Sektöründe Yeni Trendler", başka bir gıda firmasından Selin Arslan "Dondurarak Kurutma ile Sağlıklı Atıştırmalık Üretimi", Sürdürülebilirlik ve Dış Ticaret Uzmanı Dr. Meral Gündüz "Yeşil Mutabakatın Sektör için Önemi" ile ilgili bilgi verdi.

Üçüncü panelde ise Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Iışık moderatörlüğünde kuru meyve işleme sanayinin durumu, sorunları ve çözüm önerileri, Türkiye’de kuru meyve sektörünün değerlendirilmesi yapıldı. Ege İhracatçı Birlikleri Tarım 1 Şube Müdürü Ece Tırkaz, Ziraat Mühendisi Oğuz Aşçıoğul, UR-GE Proje Uzmanı Ayhan Karabulut 2022 yılında Ege İhracatçı Birlikleri tarafından yürütülen çalışmalarla ilgili sunum yaptı. Kuru meyve sektöründe geleceğin şekillendirilmesi için katılımcıların görüşleri alındı. TÜGİP Gıda Sanayi Koordinatörü Haliç Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Pala ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Işık’ın genel değerlendirmesiyle 2022 yılı Türkiye’de Kurutulmuş Meyveler Sektörü ve Geleceği Çalıştayı sona erdi.