TZOB Başkanı Bayraktar, Yerfıstığı sorunlarını bakanlığa iletti
OZO Başkanı Sezgin: “Osmaniye Yerfıstığı Destekleme Kapsamına Alınmalıdır”
Osmaniye Ziraat Odası (OZO) Başkanı Bahadır Sezgin, yakın zamanda hasadı yapılacak
olan Osmaniye Yerfıstığı’nın destekleme kapsamına alınmasını ve Toprak Mahsulleri
Ofisi’nin müdahale alımı yaparak, üreticimizin fiyat beklentisini karşılaması gerektiğini belirtti.
OZO Başkanı Sezgin, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’a
yerfıstığı konusundaki talep ve beklentilerini ilettiklerini, Genel Başkan Bayraktar’ın da
talepleri Tarım Bakanlığı’na ulaştırdığını aktardı.
Genel Başkan Şemsi Bayraktar da yerfıstığı konusunda yaptığı açıklamada, Yerfıstığı
üreticisinin beklentilerini tek tek sıraladı. Şemsi Bayraktar yerfıstığı konusundaki
açıklamasında; Doğanın insanlığa sunduğu güzelliklerden biri olan yer fıstığının içinde
bulunan yüzde 45-55 yağ, yüzde 20-25 protein, yüzde 16-18 karbonhidratın yanı sıra fosfor
ve vitaminler açısından da zengin olması nedeniyle besin değeri oldukça yüksek bir yiyecek
olduğunu vurguladı.
Bayraktar, yer fıstığıyla ilgili açıklamasını şöyle sürdürdü: “Yer fıstığı, ülkemizde genel olarak
kabuklu ya da iç halinde kavrularak tüketilir. Çerezlik kalitesi iyi olmayan taneler yağ sanayisinde değerlendirilir.
Ayrıca pasta, çikolata, vb. ürünlerin yapımında da kullanılır. Yağı
yemeklik olarak katı ve sıvı halde kullanıldığı gibi balık konserveciliğinde, bisküvi, pasta,
şekerleme ve sabun yapımında da kullanılır. Danelerinden ise fıstık ezmesi yapılır.
Yer fıstığının hayvan beslemede de önemi büyüktür. 2000-2010 yılları arasında kişi başına yer
fıstığı tüketimi yılda ortalama 1 kilogramın altında iken 2010’dan itibaren artarak 2020 yılında
2 kilogramın üzerine çıkmıştır. 10 yıl önceki dünya ortalaması 1,4 kilogramın altında olan kişi
başına yer fıstığı tüketimi 2018’de 1,9 kilogram olan dünya ortalamasının üstüne çıkarak, 174
ülke arasında 46’ncı sıraya yükselmiştir. Ülkemizde, yer fıstığı sapları yeşil yem olarak
doğrudan kullanıldığı gibi, kurutularak balyalanıp kışın hayvan yemi olarak da kullanılır.
Meyve kabuklarının bir kısmı sunta yapımında kullanılsa da çoğunlukla yem sanayinde katkı
maddesi olarak değerlendirilir. Yer fıstığı, toplam yağlı tohumlar üretiminden yüzde 5,9 pay
almaktadır.
Son on yılda yer fıstığı üretiminde önemli artışlar görülmüştür. 2015 yılında 148 bin ton olan üretim, 2020 yılında yüzde 54 artarak 216 bin tona ulaşmıştır.
Ülkemizde 18 ilimizde yer fıstığı üretimi yapılmaktadır. Türkiye yerfıstığı üretiminin yüzde 77,3’ü Adana ve Osmaniye illerinde yapılmaktadır. Adana 113 bin 460 ton üretim ile ilk sırada yer alırken,
Osmaniye ise 53 bin 554 ton üretim ile ikinci sıradadır. Bu illerimizi, Şırnak, Hatay, Antalya,
Kahramanmaraş, Aydın, Gaziantep ve Mersin illeri takip etmektedir.”
“Yer fıstığı Üretimi Daha da Yaygınlaştırılmalı”
“Ülkemizde çerezlik olarak tüketilen yer fıstığında ithalat son yıllarda artarak 2020 yılında 14
bin 538 tona ulaşmış ve 20 milyon dolar ödenmiştir. Yer fıstığı ihracatı ise oldukça azdır” diye
konuşan TZOB Genel Başkanı Bayraktar, yer fıstığı üretiminin daha da yaygınlaştırılması
gerektiğinin altını çizdi. Bayraktar, açıklamasına şöyle devam etti: “Yer fıstığı üretimi
Türkiye’de genel olarak Akdeniz ikliminin hakim olduğu Akdeniz ve Ege bölgelerinin
sulanabilen kıyı ovalarında yapılmaktadır.
GAP Bölgesi’nde yapılan araştırma çalışmaları sonucunda, bölgenin sulamaya açılmasıyla birlikte yer fıstığı yetiştiriciliği yönünden büyük bir potansiyel olacağı tespit edilmiştir.
Bu bölgede önemli bir baklagil ve yağ bitkisi olan yer fıstığının da yerini alması beklenmektedir.
Yer fıstığı hasat ve harmanında çok işçilik istemesi, iklim ve toprak yönünden seçici olmasından dolayı ekim alanı fazla değildir.
Ülkemizde yer fıstığı fiyatlarının yüksek olması nedeniyle, bitkisel yağ sanayine girememekte
ve tamamına yakını çerezlik olarak tüketilmektedir.
Üretilen yerfıstıklarında hasat sonrasında aflatoksin oluşumu önemli bir sorun teşkil etmektedir. Zira aflatoksin insan sağlığı açısından zararlı olup, ürünün ekonomik değerini 2-3 kat azaltmaktadır.
Özellikle ikinci üründe aflatoksine karşı modern kurutma tesislerine ihtiyaç vardır.
Öte yandan Osmaniye ilinde
yetişen yer fıstığının, coğrafi işaret uygulamasının altında yer alan ‘menşe işareti’ bünyesinde
‘Osmaniye Yer fıstığı’ adıyla ürün işaretlenmesi yapılmıştır. Bu sayede Osmaniye Yer fıstığı
etiketi taşıyan ürünün sadece Osmaniye ili sınırları dâhilinde yetiştirilebileceği güvence altına
alınmıştır. Bu durum, verimi, kalitesi ve lezzeti bakımından da aranan bir çeşit olan Osmaniye Yer fıstığı için önemli bir kazanımdır.”
“Yer Fıstığında Müdahale Alımları Yapılmalı, Prim Desteği Kapsamına Alınmalıdır”
Yer fıstığında, müdahale alımlarının yapılması ve ayrıca prim desteği kapsamına alınmasının
önemine de değinen Bayraktar,
“Üreticilerden gelen önemli taleplerden biri de yer fıstığının
da Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından müdahale alımı kapsamına alınmasıdır.
Ülkemizin yağlı tohumlar ithalatı çok fazladır. Yağ açığının kapatılması için yağlık yer fıstığı
üretimi de prim desteği kapsamına alınmalıdır.
Bir diğer beklenti ise yeşil aksamının hayvan besleme açısından değerli olması nedeniyle hayvansal üretimde kullanıldığı için yer fıstığına da yem bitkisi desteği verilmesidir” diye konuştu.
“Fiyatlar Maliyetteki Artışı Karşılamazsa Üretici Borçtan Kurtulamaz”
Bayraktar açıklamasının sonunda “Son bir yılda DAP gübre fiyatı yüzde 155, üre gübresi
fiyatı yüzde 130, bazı zirai ilaçlar yüzde 60, elektrik fiyatları yüzde 56 artarak girdi fiyatları
rekor kırdı. Odalarımızdan alınan bilgiler ışığında; 2021 yılı ürün maliyeti, kilogramda 7 lira 60
kuruştur. Genel olarak üreticinin fiyat beklentisi ise 10-12 lira olmakla birlikte bazı üreticiler
geçen yılki fiyat olan 15 lirayı dikkate alarak, beklentilerini 16-17 lira olarak belirtmiştir. Yer
fıstığı hasadı Eylül ayında başlayacaktır. Sürekli kredi kullanmaktan başka çaresi olmayan
yer fıstığı üreticileri, üretim masrafı ve emeklerinin karşılığını doğru düzgün alabilmek için
ürünlerini değeri fiyatından satmayı beklemektedir” dedi.
