Endemik bir bitki olan ve çevre kanunu ile koruma altına alınıp kopartılmasının cezası 80 bin lire olan kardelenler, kozmetik ve sağlık sektöründe kullanılmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde sökülmeye başlandı. Toroslarda Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde 5 bin 500 adet kardelen soğanı söküldü.
Koparan ve ticari amaçla zarar verip soğanlarından kökleyenlere mevcut cezanın üç katı para cezası uygulandığı kardelenlerin sağlık ve kozmetik sektörü için yolculuğu Antalya’dan başladı.
Antalya’nın Akseki ilçesinin Çimi, Çanakpınar ve Geyran yaylalarında doğal ortamda yetişen kardelen çiçeklerinin soğanlarının sökümü yapıldı. Süs bitkisi olarak kullanılan kardelen soğanı, kozmetik sanayinin yanı sıra çiçek ve çocuk felci aşısı yapımında da kullanılması nedeniyle, ihracatçı firmalar tarafından Tarım Bakanlığının izni ile Hollanda’ya ihraç ediliyor.
Çimi, Çanakpınar ve Geyran yaylalarında bazı yıllarda koruma altına alınan kardelen soğanları, bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ihracatçı firmalara Akseki’nin Çimi, Çanakpınar ve Geyran yaylalarında 5 bin 500 kilo kilogram kardelen soğanı söküm izni verildi.
Söküm işlemleri, Akseki Orman İşletme Müdürlüğü ekipleri denetiminde yapılıyor. Göçerlerden kardelen soğanlarını alan ihracatçı firma yetkilileri kardelen soğanlarını elekle eleyip 4 santimetre ve üzerindeki kardelen soğanlarını alıyor. Elek altlarını ise yeniden doğa ile buluşturuyorlar. İhracatçı firmaların Orman İşletme Müdürlüğüne topladıkları kardelen soğanının bir kilogramı için bir lira 42 kuruş ödeyecekleri kaydedildi.
Yıllardır kardelen soğanı ihracatı yapan Baykal Veliağagil, Akseki’nin Çimi, Çanakpınar ve Geyran Yaylalarından Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kotalı olarak toplam 5 bin 500 kilogram kardelen soğanı söküm izni verildiğini söyledi. Kendi firmalarına bin 161 kilogram kota verildiğini söyleyen Veliağagil, “İhracatçı firmalara ayrı ayrı kotalar verilmektedir. Eskiden Hollanda başta olmak üzere Avrupa Birliği ülkelerine ihracat yapıyorduk. Şimdi sadece Hollanda’ya ihraç ediyoruz. Söküm ise Tarım Orman Bakanlığı görevlilerinin kontrolünde yapılmaktadır” dedi.

"Damızlık üretim tesisi kuracağız"
Bu yıl sonbaharda ciddi bir damızlık üretim tesisi kuracaklarını ve orta ve uzun vadede üretim yapılmadığı sürece ihracatın artırılamayacağını söyleyen Veliağagil, "Doğada daha çok üretim yapıp daha fazla ihracat yapmak istiyoruz. Böylece hem ülke ekonomimize hem de bölgemize katkı sağlamak istiyoruz. Üretimi Akseki’nin Çimi, Çanakpınar ve Geyran yaylalarında kardelenin yetiştiği iklim ve toprak özelliği aynı olan alanlarda yapacağız" diye konuştu.
Kardelen soğanı söken firma yetkililerinden Tacettin Küçükbayır, köylüler aracılığıyla kardelen soğanı sökümüne başladıklarını, verilen yedi günlük süre içerisinde sökümün tamamladıklarını söyledi. Elek altı denilen çapı küçük kardelen soğanlarının sökülmesi halinde köylüler tarafından yeniden ekildiğini, tohumları sararmış halde çıkarılan kardelen soğanlarının yeniden toprak altına konulduğunu ifade eden Küçükbayır, “Kardelen neslinin yok olmamasına özen gösteriyoruz. Bölgede sökümde çalışan köylüler de bilinçlendi. Çapı küçük ve tohumları sararmış kardelen soğanlarını toplamıyorlar. Yeniden toprakla buluşturuyorlar” diye konuştu.
Akseki’nin Çimi Yaylası Ölü Miyar mevkiinde kardelen soğanı söken göçebe Hüseyin Yüksel, kardelen soğanı söktüğünü ve irilerini alarak küçüklerini ve tohumlarını yeniden yerine koyarak ektiğini söyledi.