Sinop’ta bir torna ustası her tür motorun birbirine dönüşümünü sağlayabiliyor. Eski tır, kamyon, traktör ve pikap motorları deniz araçlarına ana makine ve jeneratör olarak geri kazandırılıyor. Yurt dışındaki muadiline göre 4’te 1 fiyatına üretilen motorlarla para ülkede kalıyor.
50 yıllık torna ustası Uğur Kalemtaş eski motorları dönüştürerek yeniden kullanıma hazırlıyor. Kara araçlarında kullanılan tır, kamyon, traktör ve pikap motorları, uyguladığı işlemler sayesinde deniz araçlarında kullanılabilecek hale geliyor. Yenilenen motorlar kayıklar ve balıkçı tekneleri için yoğun ilgi görüyor.
Bu motorların her tür alanda kullanılabilecek özelliğe sahip olduğunu belirten Kalemtaş, motorun gücüne ve talebe göre kullanım alanını belirlediğini; dönüşüm için uyguladığı işlemlerin de buna göre değiştiğini belirtiyor. Karada soğutmayı radyatörle sağlayan motorlar, marin motora çevrilerek deniz suyuyla soğutulması sağlanıyor. Uygulanan geri dönüşümle ana makine ve jeneratörler üretiliyor. Yurt dışından 200 bin TL’ye temin edilebilecek makineyi 50 bin TL’ye, 65 bin TL’ye temin edilebilecek jeneratörü 25 bin TL’ye üretilebiliyor.
Yaptığı dönüşümün sanayiciye katkı sağladığını belirten Uğur Kalemtaş, “Biz mesela kamyon motorlarını alıyoruz onları denize uyarlıyoruz. Marin yapıyoruz. Arkasına hidrolik şanzıman takıyoruz. Değişik torna işleri ırgatlar, denizle ilgili makaralar, soğutma kondenseleri, denizle ilgili aklınıza ne gelirse yapıyoruz. Burada yanımızda 6 tane eleman çalışıyor. Torna, motor, kaynak işleri. Bu işten çok insan ekmek yiyor. Parçası, tamircisi, rektefiyecisi, satıcısı. Öbür taraftan makineler dışarıdan geliyor bir kişi kazanıyor. Bunda 10 kişi ekmek yiyor. Biz eski motorları tamir ediyoruz. Rektefiye yapıyoruz. Arkasına hidrolik şanzıman takıyoruz. Motorun gücüne göre jeneratör yapıyoruz ana makine yapıyoruz. Katma değer kazandırıyoruz yani. Biz eski sanatkar olduğumuz için kıyamıyoruz bu makinelere. Sırf denizde değil mesela su pompalarına konuyor. Her çeşit şeyde yardımcı ırgat oluyor. Mesela arkasına yağ pompası bağlıyorsun denizde hidrolik sistemleri çalıştırıyorsun bu makinelerle. Çeşitli şeylerde kullanabiliyoruz yani. Devlet biz imkanlar verilsin bizim sanayicimiz her şeyi yapar” dedi.
Dışarıya para vermekten çok daha uyguna eski motorların gemiler için dönüşümünün yapılabildiğini belirten Kalemtaş, “Kamyon motoru, tır motoru, pikap motoru bunları her türlü sahada kullanabiliyorsun. Mesela piyasada alacağın 200 bin TL’lik makineyi 50 bin TL’ye alabiliyorsun. İlgi var tabi. Şimdi Karadeniz balıkçı kenti çoğu balıkçılara yönelik yapıyoruz. Ana makine olarak kayığı götürüyor yani. Gücüne göre yani 500 beygiri var, 300’ü, 200’ü var. İstersen 30 metre kayığı götüren makinelerimiz de var. 10 metre kayığı, 5 metre kayığı götürebilecek ufak makinelerimiz de var” diye konuştu.
Traktör motorlarını da jeneratöre çevirdiklerini belirten Uğur Kalemtaş, “Şimdi depoda yeni makinelerimiz var. Sandık içinde yeni geldi. Bunlar mesela 55 beygir traktör motoru. Biz onları jeneratöre çeviriyoruz. Biz bunları alıyoruz gücüne göre jeneratör bağlıyoruz. Bunları ekonomiye kazandırıyoruz. 60 beygir motor mesela arkasında 35 kw dinamo takıyoruz. Bunları da kayıklarda, sanayide, her yerde, otellerde kullanabiliyorsun. Elektrik kesildiğinde otomatik devreye giriyor o sistemi de yapabiliyoruz. 35 kw jeneratörümüz şu anda fiyatı 25 bin TL ama komple yeni almaya kalksan 60 bin TL gerekir. Arkada 150 kw jeneatörümüz var. Onun da maliyeti 50 bin TL. Bunları hep kayıklarımız kullanabiliyor. Eskiden kara düzen devam ediyordu şimdi hep elektrik oldu hidrolik oldu. Elektrik motorlarıyla beraber çalışıyor” şeklinde konuştu.
Sanayide iş değil işçi bulamama problemi olduğunu belirten çalışırken kopan parmaklarını gösteren Kalemtaş, “Şu anda güzel bir çalışma var yani. Ben 50 senelik esnafım. Mesela bir şeyler yaptığın zaman devlette sahip çıkıyor. Herkeste sahip çıkıyor. Şimdi bir kısma bakıyorsun ‘aç kaldık, iş yok güç yok’ diyorlar. Çalışmaya adam yok aslında. Millet hep rahat kazanmanın peşinde. Bak benim parmaklarım koptu. İş yaparken bunlar koptu. Adamı kurtarırken gemide parmaklarımdan oldum” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz aylarda Sinop’u ziyaret eden Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ta Uğur Kalemtaş’ı sanayide ziyaret etmişti. Torna ustası Kalemtaş, Bakan Varank’a da çalışmalarını anlatmıştı. Hayranlıkla dinleyen Varank, Kalemtaş’ı TÜBİTAK’ta deniz motorlarıyla uğraşan bölümü ziyaret ederek tecrübelerini oradaki uzmanlarla paylaşmaya davet etmişti. Kalemtaş, TÜBİTAK’a henüz gitmediğini ama en kısa sürede ziyaret edeceğini de belirtti.
Kalemtaş ayrıca geri dönüştürülen motorların bazı gemi ve kayıklarda kullanımı için Avrupa kaynaklı kısıtlamalar olduğunu, bunların da çözümünü beklediğini dile getirdi.