Medeniyetlerin beşiği Anadolu’nun en kuzeyinde bulunan Sinop, doğasıyla ve M.Ö. 2200’lü yıllara uzanan çeşitli medeniyetlerin bıraktığı izlerle Türkiye’nin turizm kentlerinden biri. Doğa ve denizin buluştuğu Sinop’un günümüze ulaşan tarihi zenginliklerinden biri de Boyabat ilçesinde bulunuyor. Ama ne yazık ki pek bilinmiyor. Türkiye’nin sağlam kaya mezarlarından sadece biri olan ve koruma altındaki Boyabat Kaya Mezarları, yıllardır daha geniş kitlelerce keşfedilmeyi bekliyor.
Konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Sinop Kültür ve Turizm Müdür Vekili Metin Süren, “İlimizde mevcut olan kaya mezarları Amasya akla gelir kaya mezarları deyince ama Amasya’daki ve dünyadaki kaya mezarlarının aksine eşine benzerine çok ender rastlanan özel olarak yapılmış mimarisiyle, kabartmasıyla, takıyla, tacıyla benzeri çok az olan Boyabat Salar köyü kaya mezarlarımız Taşköprü Boyabat yolu üzerinde, Durağan ilçemizde Terelek Kaya Mezarlarımız, Ambarkaya Kaya Mezarlarımız aynı mimarda yapılmış. Bunlar bölgenin ülkenin eşi benzeri olmayan kaya mezarları. Bunların turizme kazandırılması ile ilgili de çevre düzenlemesi ve benzeri çalışmalar şuan da yürütüyoruz” dedi.
Kaya mezarları Boyabat-Kastamonu karayolunun 15. kilometresinde Salar köyü sınırları içinde yer alıyor. Köyün doğusunda ve yüksekçe bir kalker kayanın üzerinde yer alan Mezar Gökırmak Ovası’na hakim bir tepede bulunuyor. Kaya mezarına ulaşmak için kara yolundan ayrılarak köy yoluna girilmesi gerekiyor. Mezar çevresinde bulunan kaya işlemeleri, çevre köylerce “Şeytan Basamakları” adı verilen insan yapımı bir basamaklı tünelin bulunması bu alanın sadece mezar için kullanılmadığını ve çok eski bir yerleşim yeri olduğunu gösteriyor. Kaya mezarının MÖ 7. yüzyılda Paflagonyalılar tarafından yapıldığı sanılıyor. Kaya mezarının dış kısmı dikdörtgen şeklinde ve yaklaşık olarak boyu 10 metre, yüksekliği 5 metre. Kaya mezarı ve çevresi hala tam olarak bilinmiyor.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün başvurusu üzerine toplanan Kültür ve Turizm Bakanlığı Samsun Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından Boyabat’ta yer alan kaya mezarı koruma altına alındı. Kurul, özel mülkiyette yer alan kaya mezarının tarihi değere sahip olduğuna karar verdi.