ADANA - ÖMER FANSA - Türkiye'nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden Çukurova'da, kadın tarım işçileri ekimden hasada kadar her aşamada emek veriyor.
Ürünlerin ekiminden bakımına, toplanmasından paketlenmesine kadar her aşamasında yer alan kadınlar, ülkenin tarımsal üretimine de büyük katkı sunuyor.
Sabahın erken saatlerinde mesaiye başlayan kadınlar, yaptıkları iş sayesinde aile bütçesine de katkıda bulunuyor.
Tarımsal üretimde erkekler genelde yük taşıma, budama, kürek kullanma gibi işlerde çalışırken, kadınlar ağırlıklı olarak daha hassas ve sabır isteyen ihracata gidecek ürünlerin fide dikimi, hasadı ve paketlenmesinde ter döküyor.
Narenciye bahçesinde "yüzleme" olarak adlandırılan ürünleri kasalara yerleştirme işi yapan 47 yaşındaki 6 çocuk annesi Pervin Can, AA muhabirine, 20 yıldır tarım işçisi olduğunu anlattı.
Ailesinde sadece kendisinin çalıştığını aktaran Can, "Meyve topluyoruz, paketliyoruz. Her işi yaparız. Bazen sıcakta bazen de soğukta çalışırız. Çocuklarımı bu işle büyüttüm, okuttum. Hala bu işi yapıyorum, hala okuyorlar." dedi.
Tarım işçisi 8 çocuk annesi Perihan Şenateş de 8 yıldan bu yana yaz kış aile bütçesine katkı sağlamak için çalıştığını söyledi.
Sabahın erken saatlerinde başlayan mesailerinin akşama kadar sürdüğünü dile getiren Şenateş, "Bu işle çocuklarımızı okuttuk. 8 çocuğum var. İkisi üniversiteyi bitirdi, diğerleri hala okuyor. Yazın domates, biber işine gidiyoruz." diye konuştu.
Ülkesindeki iç savaş nedeniyle 9 yıl önce Türkiye'ye gelen 21 yaşındaki İslam Alubeyt de eşinin çalışmadığını, bu iş sayesinde ailesinin geçimini sağladığını belirtti.
- Çekilen perişanlık ismi olmuş
Perişan Can (17) da annesinin kendisine hamileyken babasının vefat etmesi nedeniyle büyük zorluk çekmelerinden dolayı kendisine "Perişan" ismini verdiğini aktardı.
Tarımsal üretimde 5 yıldır çalıştığını anlatan Can, "Yağmurlu günler dışında yılın 12 ayı çalışıyoruz. Bu yıl epey yağmur yağdı. O yüzden fazla çalışamadık. Sıcaktan dolayı da bazen çalışamıyoruz. Sera işi olduğunda seraya gidiyoruz. Yazın domates, şeftali, erik, kavuna gidiyoruz, kışın da portakal, mandalina. Bazen iş olmadığı zamanlarda fabrikaya gidiyoruz." ifadelerini kullandı.
Leyla Türkben (66) ise çok küçük yaştan itibaren başladığı tarım işçiliğini sürdürdüğünü, 6 kişilik ailesinin geçimini kendisinin sağladığını söyledi.
- "Kadınlara müteşekkiriz"
Seyhan Ziraat Odası Yönetim Kurulu Üyesi Cahit İncefikir de kadınların özellikle ihracata gidecek narenciye ürünlerinin toplanmasında daha hassas ve duyarlı olmaları nedeniyle tercih edildiğini belirtti.
İncefikir, "Gerçekten kadınlar olmazlarsa olmaz. Kadınların hem kendi hane halkına hem de bizlere, ülke ekonomisine ciddi katkıları var. Kadınlara tarıma verdikleri katkıdan dolayı müteşekkiriz." dedi.
- "Kadınlar olmazsa tarımsal üretim durur"
Çukurova Tarım Aracıları Derneği Başkanı Celal Şenateş ise ovada bu dönemde narenciye hasadıyla domates, karpuz, biber, salatalık, kavun fidelerinin dikim çalışmalarının sürdüğünü aktardı.
Tarımsal üretimin emek kısmında kadınların büyük payı olduğunu aktaran Şenateş, şunları kaydetti:
"Tarımda kadınların ekimden hasada kadar yüzde 70 katkısı var. Kadınlar olmazsa tarımsal üretim durur, yüzde 70 azalır. Biz, tüm aracılar, çiftçiler bunun farkındayız, işverenler de farkında. Narenciye paketlemede, fide ekiminde, tohum üretiminde hep kadın işçiler var. Erkekler kürek kullanmada, çukur açmada varlar. Toplaması, ekilişi, yetiştirmesi hepsi bayanların elinde. Bu iş dışında evlerindeki işleri de yaptıklarını göz önünde bulundurursak kadınların işi zor."