Türkiye’nin önemli zeytin üretim merkezlerinden olan Aydın’da zeytin hasat sezonu başlarken, halk arasında “4x4” olarak tabir edilen ve zeytin ağaçlarına tırmanırken üreticilerin işini kolaylaştıran kara lastik ayakkabılarına da rağbet arttı.
Türkiye’de kırsal kesimde giyilen kara lastik ayakkabıların modası gelişen teknolojiye rağmen hiç geçmedi. Köylüler tarafından ‘4x4’ olarak adlandırılan ve özellikle dağlık arazilerde zeytin, çam fıstığı ve kestane hasat sezonunda daha çok tercih edilen kara lastik ayakkabılar hasat sezonu öncesi raflarda yerini aldı. Sağlamlığı, tırmanış ve tutunma kabiliyetinin yüksek olmasının yanında oldukça ucuz olan kara lastik ayakkabıların aynı zamanda yağmur ve yaşlık günlerde kaymadığı için ağaçlarda güvenliği sağladığını belirten çiftçiler, günümüzde kara lastik ayakkabının alternatifinin henüz üretilmediğini söylüyor.
Kara lastik ayakkabıların en fazla zeytin hasat sezonunda satıldığını belirten ayakkabı tamir ustası Turgay Sepetçi, çifti 75 ile 80 TL arasında satışa sunulan kara lastik ayakkabıların bir yıl dayandığını çiftçilerin ise fiyatından ziyade kullanım rahatlığı, ağaçlarda ve yamaç arazilerde ayakkabının kaydırmaması özelliğinden dolayı tercih ettiğini söyledi.
Kara lastik ayakkabıların hala daha alternatifinin üretilemediğini ifade eden Sepetçi; “Hasat sezonunda maalesef ağaçtan düşenlerin çoğu tutunma sorunu ve ayağının kayması sonucu oluyor. Bu yüzde kara lastik ayakkabılar zeytin ve kestane hasat sezonunda çiftçi için bir güvenlik gerekçesi olarak da kullanılıyor. Teknoloji geliştikçe eskiden kullanılan pek çok şeyin yenisi ya da alternatifi üretildi ama kara lastik ayakkabıların yerini tutan ayakkabı halen yok. Ancak eskisi gibi kara lastik ayakkabı üretimi de kalmadı. Mal bulmakta zorlanıyoruz. Şu an tam hareketlilik zamanı satıp, para kazanacağız ama yeterli ayakkabı bulamıyoruz. Çok şükür satışlarımız iyi. Şu anda zaten iş ve ihtiyaç zamanı. Tabi sezon dışında satışlar biraz daha düşer ama hala daha özellikle kırsal kesimlerde tercih ediliyor” dedi.
“Ağaçlardaki iş kazalarını önlüyor”
Kara lastik ayakkabısı almaya gelen zeytin üreticisi Erol Yigen; “Zeytin ağaçlarında kaymadığı için, zeytin ağaçlarına tırmandığımızda sıkı tuttuğu için, kayıp düşmemek için, zeytin ve fıstık çamı ağaçlarında kullanımı güzel olduğu için tercih ediyoruz. Gelişen teknoloji ile üretilen ayakkabılar şu anda ağaçların başına çıktığımızda düşme tehlikesi oluşturuyor. Bizim düşmememiz lazım. Sakatlanmamamız lazım ki çalışabilelim. O yüzden sene bir sefer, iş zamanında alıyoruz. Yıllar geçse de bu kara lastiklerin modası geçmez. Eskilerin damatlık olarak giydiği ayakkabılar bizim hasat zamanında işimize yarıyor” dedi.
