ISTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Medicana Kadiköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Ruhsan Cihan, "çagin hastaligi" ve "tükenmislik sendromu" olarak da bilinen fibromiyalji sendromuna iliskin, "'Her tarafim agriyor', 'sabahlari uyanamiyorum', 'sürekli yorgunum' diyenlerin sayisi her geçen gün artiyor. Agrilardan ve yorgunluktan kurtulmak istiyorsaniz kar kis demeyin yürüyüs yapin ve beslenmenize dikkat edin." dedi.
Cihan, AA muhabirine yaptigi açiklamada, yasam kalitesini ciddi derecede bozan fibromiyaljinin; "tükenmislik sendromu", "kronik agri sendromu" ve "kronik yorgunluk sendromu" olarak da tanimlanabilecegini söyledi.
Cihan, "Kas romatizmasi olarak da bilinen fibromiyalji, yaygin vücut agrilari ve halsizlik ile kendini gösteren bir kronik agri sendromudur. En belirgin özelligi yaygin kas agrilaridir. Hastalarin günlük yasantilarini olumsuz yönde etkiler ve is gücü kaybina neden olur. Yaygin vücut agrilarinin yani sira halsizlik, yorgunluk, isteksizlik, uyku bozuklugu ve dolayisiyla sabah yorgun uyanma ve tutukluk sikayetleri mevcuttur. 'Sabah yorgun kalkiyorum' diyen hasta, gün boyu ayni yorgunluk hissiyle bir sey yapmak istemez." ifadelerini kullandi.
- "Hastalarin yüzde 70-80 kadarini kadinlar olusturuyor"
Hastaligin görülme sikliginin kadinlarda yüzde 3-4, erkeklerde yüzde 0,5 olarak bildirildigini aktaran Cihan, hastalarin yüzde 70-80 kadarini kadinlarin olusturdugunu söyledi.
Hastaligin her yas grubunda görülebildigi gibi, en sik 30-50 yas grubunda oldugunu belirten Cihan, sunlari kaydetti:
"Bir romatolojik hastaligi olanlar (romatoid artrit), enfeksiyöz bir hastaligi olanlar (viral veya bakteriyel hastaliklar) veya psikiyatrik hastaligi olanlar (majör depresyon) fibromyalji sendromu açisindan risk tasirlar.
Fibromiyalji sendromunun en tipik belirtisi agridir. Vücudun alt ve/veya üst yarisinda agrilar mevcuttur. Bu hastalarda tipik olarak boyun ve sirt bölgesindeki agrilara bas agrisi da eslik eder. Mide agrisi, agrili adet dönemleri, kabizlik, nefes almada zorlanma hissi, çarpinti, zaman zaman ellerde uyusma, gözlerde ve agizda kuruluk hissi ve depresif semptomlar hastanin sikayetleri arasinda yer alir."
- "Sikayetler soguk havalarda artiyor"
Dr. Ruhsan Cihan, özellikle soguk havalarda ve mevsim degisikliklerinde hastalarda sikayetlerin arttigina dikkati çekerek, "Soguk havalarda hastalarin sikayetlerinde bariz bir sekilde artis gözlenir. Bu dönemlerde hastalarimizin hayat kalitelerinde ve is gücünde gözle görülür bir azalma olur. Soguk havalarda artan yaygin kas agrilari, halsizlik, yorgunluk ve isteksizlik sikayetleri için hastalara bu dönemde daha çok egzersiz öneriyoruz. Dengeli beslenmeleri, açik havada bol bol yürüyüs yapmalari baslica önerilerimiz arasinda yer aliyor." diye konustu.
- "Kisiye özel fiziksel egzersiz programi düzenlenmeli"
Medicana Kadiköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Cihan, fibromiyalji sendromunun tedavisi için multidisipliner bir program düzenlenmesi gerektigini, tek bir standart tedavi bulunmadigini söyledi.
Bu programin içinde ilaç tedavisinin yani sira egzersiz, masaj ve fizik tedavi gibi komplementer tedavilerin yer aldigini bildiren Cihan, söyle konustu:
"Hastalarimiz, yasam tarzi ve davranis degerlendirilmeleri gibi çok yönlü egitim programlarina alinabilir. Kisi, fibromiyalji sendromu hakkinda bilgilendirilmelidir. Egzersiz tedavisi, siklikla önerdigimiz ve hastalarin agrilari yaninda günlük yasam kalitesini de artiran bir tedavi yöntemidir. Kisiye özel fiziksel egzersiz programi düzenlenmeli. Hastalarin tedavisine yardimci olmasi açisindan diyetleri, yani beslenme aliskanliklari da yeniden düzenlenmeli. Gerektiginde psikiyatrik destek verilmeli. Ayrica, fizik tedavi programlari, myofasiyal agrilar için kuru igne ve nöralterapi tedavisi de basvurulan tedavi yöntemleri arasinda yer alir.
Tedavi; agriyi ve yorgunlugu azaltmak, depresif semptomlari gidermek ve diger semptomlari en aza indirmek amaciyla düzenlenir. Burada 'azalmis fiziksel aktivite ve artmis agri' kisir döngüsünü kirmak amaçlanir."
- "Depresyonla karistiriliyor"
Dr. Ruhsan Cihan, fibromiyalji sendromunun; ortak sikayetler nedeniyle depresyonla çok sik karistirildigini belirterek, "Uyku bozuklugu, mutsuzluk, hayattan zevk alamama, isteksizlik ve halsizlik depresyonla en sik karistirilan bulgulardir. Bunun disinda birtakim iltihapli romatizmal hastaliklarla da karistirilabilir. Ancak bu grup hastaliklardan ANA (antinükleer antikor), RF (romatoid faktör) ve eritrosit sedimentasyon hizi gibi laboratuvar tetkikleri ile ayirici taniya gidilebilir." dedi.
Bu grup hastalarin kaynagi tespit edilemeyen agri sikayeti ile çok sik doktor degistirdigini, bu hastalarin farkli brans doktorlarina basvurdugunu anlatan Cihan, sunlari kaydetti:
"Fibromiyalji sendromundan muzdarip hastalar daha sik operasyon geçirirler. Ancak dogru teshis edilemediginde, sikayetler agri kesici ilaçlar ile geçistirildiginde sorun tam olarak giderilemez. Hastalarin sikayetleri kisa bir süre azalmis veya geçmis gibi gözükse de bir süre sonra tekrarlar. Bu hastalikta en az 3 ay süre ile vücudun üst ve alt yarisinda bulunan birtakim agrili tetik noktalarinin tespiti ve hastanin klinik semptomlariyla teshis koymaktayiz."
- Mayali ve katkili gida tetikliyor
Medicana Kadiköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmani Dr. Cihan, fibromiyaljide agriyi tetikleyebilecegi tespit edilen besinleri siralayarak tercih edilmesi gereken besinleri aktardi.
Cihan, devamla sunlari kaydetti:
"Aspartan (dogal tatlandirici) içeren yiyecekler, hazir dondurulmus gidalarda bulunan MSG (monosodyum glutamat) ve jambon, salam gibi gidalarda çok fazla bulunan nitratlar gibi gida koruyucular dahil yiyecek katkilari, seker, fruktoz ve basit karbonhidratlar, kafein, çay, kahve, kola ve çikolata, maya içeren gidalar, bira, sarap ve salata soslari gibi fermente edilmis yiyecek ve içecekler, mayali hamurdan yapilan pogaça, pizza ve ekmekler ayrica kuru meyveler, hazir meyve sulari, patlican, aci biber gibi bazi bitkiler… Bunlardan uzak durulmali.
Fibromiyaljiye karsi haftada 3 gün balik, keten tohumu, ceviz, omega 3 yag asit takviyesi, zeytinyagi tercih etmeliyiz. B, C ve D grubu vitaminler takviye olarak alinabilir. Karbonhidrat tercih edilecek ise bol tahilli olanlari, kepekli, çavdarli ekmekleri, bulgur ve kepekli makarnalari tercih etmeliyiz."
Cihan, "her tarafim agriyor", "sabahlari uyanamiyorum", "sürekli yorgunum" diyenlerin sayisinin her geçen gün arttigini belirterek, "Agrilardan ve yorgunluktan kurtulmak istiyorsaniz kar kis demeyin yürüyüs yapin ve beslenmenize dikkat edin." dedi.