Türkiye’de 19 milyon araç egzoz emisyon ölçümüne tabi tutuluyor
Bilecek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürü Mustafa Budak, egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırılmayan araçların trafikte otomatik olarak belirlenmesini sağlayacak Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) Bilecik’te hayata geçtiği belirtti.
İl Müdürü Mustafa Budak sürücüleri uyararak, aracın geçerli bir egzoz gazı emisyon ölçümü olmaması ‘Ağır Kusur’ olarak değerlendirildiğini söyledi. Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırma yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen motorlu taşıt sahiplerine 2021 yılı için 2 bin 67 lira, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona yol açan motorlu taşıt sahiplerine ise 4 bin 136 lira idari para cezası uygulandığı anlatan İl Müdürü Budak sözlerine şöyle devam etti;
"Egzoz emisyonlarına ilişkin mevcut denetimler Bilecik Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü, jandarma ve emniyet birimleri tarafından trafikteki araçlar durdurularak yapıldığını bildiren Budak, “ Bu denetimlerle, aracın modeli, trafiğe çıkış tarihi ve cinsi gibi bilgiler ile egzoz gazı emisyon ölçümünün yapılıp yapılmadığı hususlarına bakılmaktadır. Bu denetim yöntemi hem trafiği aksatmakta, hem de sınırlı sayıda aracın denetimine olanak vermektedir. Bu nedenle bakanlığımızca, motorlu kara taşıtlarından kaynaklanan hava kirliliğinin azaltılması ve egzoz emisyon ölçümü yaptırılmayan taşıt sayısının en aza indirilmesi için plaka tanıma sistemlerinin kullanılacağı egzoz elektronik denetleme sistemi kurulmuştur. EGEDES sisteminde yol kenarına, araç üzerine veya herhangi bir platforma yerleştirilen cihaz ile yoldan geçen araçların plakaları okunmakta, İnternet üzerinden egzoz gazı emisyon ölçümü takip sistemine bağlanarak egzoz ölçümünü yaptırıp yaptırmadığı anında sorgulamakta ve birkaç saniye içerisinde araç görüntüsü ile beraber sonuç raporlanmaktadır. Böylelikle trafiği aksatmadan, hızlı ve etkin bir şekilde araçların kontrolü yapılmaktadır. Motorlu taşıtlar, hava kirliliğine neden olan en büyük etkenler arasında yer alıyor. Bugün trafiğe çıkan ve her gün fazlalaşan araçlar hesaba katıldığında trafik kaynaklı kirliliğin önemi daha da artıyor. Türkiye’de trafiğe kayıtlı yaklaşık 24 milyon araçtan 19 milyonu egzoz emisyon ölçümüne tabi tutuluyor."
"Egzoz gazı salınımı neden önemli"
Müdür Budak, yüksek oranda araç kullanımı sonucu egzozlardan çıkan gazlar ile dünyanın zehirlendiğini ve doğanın kirlendiğini ifade ederek, “ Egzozlardan yanma sonucunda çıkan CO2 gazı insan sağlığını ve doğayı tehdit eden en büyük kirlenme nedeni. Birçok hastalıkların oluşmasına en büyük etken olan bu gazı gün boyu soluyoruz. Kentlerdeki aşırı araç trafiği ve CO2 gazının oluşturduğu kirlilik daha yüksek boyutta olup insan hayatını tehdit ediyor. Egzozlardan çıkan gazların çevre kirliliğine de etkisi azımsanmayacak kadar fazla. İnsan sağlığını tehdit eden egzoz gazının yapılan birçok araştırmalar sonucunda özellikle yaşlılar üzerinde zatürre, bronşit gibi hastalıkların da çok fazla görüldüğü yolunda. Ayrıca kalp hastalıkları, şeker, kanser ve felç riskini de artırmaktadır” diye konuştu.
"Küresel ısınmaya etkisi"
Budak egzoz gazlarının doğaya verdiği zararlardan birinin de küresel ısınma olduğunu vurgulayarak, “ Egzoz gazları küresel ısınmanın en önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Egzoz gazlarından çıkan ağır metalik gazlar bitkilerin üzerini kaplayarak fotosentez yapmasına ve oksijen üretmesine engel olmaktadır. Yetişen bitkilerin hem zehirleyici etki taşımasına hem de yok olmasına neden olmaktadır. Bu zehirli gazlar yağmur, sis ve çiğ gibi havanın yoğuşmasıyla bitkilere toprağa ve içme sularına karışmasıyla çevre ve insan sağlığında olumsuz birçok etki oluşturmaktadır” dedi.
"‘Ağır Kusur’ olarak değerlendirilmektedir"
Araç sahiplerine uyarıda bulunan Budak, “2 bin 872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca; Motorlu taşıt sahipleri, egzoz emisyonlarının yönetmelikle belirlenen standartlara uygunluğunu belgelemek üzere egzoz emisyon ölçümü yaptırmakla yükümlüdürler. Yönetmelik kapsamında kalan, özel (binek) ve resmi araçların; ilk üç yaş sonunda ve sonrası her iki yılda bir, diğer motorlu taşıtların ise ilk bir yaş sonunda ve sonrası yılda bir egzoz gazı emisyon ölçümünün yapılması gerekmektedir. Ayrıca 2 bin 918 sayılı Kara Yolları Trafik Kanunu gereğince yapılan Araç Muayenelerinde, aracın geçerli bir egzoz gazı emisyon ölçümü olmaması ‘Ağır Kusur’ olarak değerlendirilmektedir” ifadelerini kullandı.
“İdari para cezası uygulanmaktadır”
Öte yandan motorlu taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin önlenmesine katkı sağlanması ve söz konusu idari yaptırımlarla karşılaşılmaması için egzoz gazı emisyon ölçümlerinin zamanında yaptırılmasının önemli olduğunu vurgulayan Budak, “ Çevre Kanunu gereğince egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırma yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen motorlu taşıt sahiplerine 2021 yılı için 2 bin 67 lira, yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona yol açan motorlu taşıt sahiplerine ise 4.136 lira idari para cezası uygulanmaktadır” dedi.
