Türkiye’de sadece Fırat Üniversitesi bünyesinde bulunan Adli Bilişim Mühendisliği Bölümünün başkanı ile öğrencileri, dijital delillerin son yıllarda artması üzerine yaptıkları çalışma kapsamında ’Adli Kopya Alma Donanımı’nı (AKAD) geliştirdi. Türkiye’de ilk defa geliştirilen donanım ile ilgili şimdi de yapay zeka yazılımı üzerinde çalışan ekip, bunu da tamamladıktan sonra sistemi kullanıma hazır hale getirmiş olacak.
Türkiye’de ilk defa 2014 yılında Fırat Üniversitesi bünyesinde kurulan Adli Bilişim Mühendisliği bölümü 2014 yılında açıldı. İlk mezununu 2018 yılında veren ve 4’üncü mezununu vermeye hazırlanan bölüm, gelişen teknolojiyle bilişim suçlarının önlenmesi ve yaşanan bilişim suçları sonucu elde edilen elektronik delillerin incelenip, yargı mercilerine sunulması görevini üstlenmede de önemli bir rol üstleniyor. Bölümün açıldığı andan itibaren kullanılan yazılım ve donanımların tamamının yurt dışı kaynaklı olduğunu gören Adli Bilişim Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Kaya, yerli ve milli bir donanım geliştirmeye karar verdi. KOSGEB’den Ar-Ge inovasyon desteği alan Kaya, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileriyle beraber 2020 yılının Nisan ayında TEKNOKENT’te çalışmalarına başladı. 10 aylık süre zarfında ekip, yazma korumalı olarak delilin orijinaline zarar vermeden, adli bir kopyasını almak için AKAD’ı geliştirdi. Öte yandan içerisinde ek olarak bir yapay zeka yazılımı ekleyecek olan ekip, dijital verilerdeki aranan bir nesnenin kolaylıkla bulunmasını sağlayacak. Donanımı tamamlayan ve yapay zeka üzerinde çalışmalarını sürdüren ekibin, AKAD ile Türkiye bir ilki gerçekleştirmiş olacağı kaydedildi.
Geliştirdikleri sisteme Adli Kopya Alma Donanımı verdiklerini belirten Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Kaya , “Kısaltıp AKAD ismini verdik. Bu donanımı yazılımı ve donanımı gerçekleştirmek için hem makine hem de insan kaynağına ihtiyaç duyduk. Bu anlama KOSGEB’den yüzde 75’ini karşılayacak şekilde hem personel hem de makine desteği aldık. Proje bütçesi 400 bin TL’ye yakın, 20 ay süren bir projeydi. Umarım 20 ay sonunda çıkacak ürünü ticarileştirmeyi düşünüyoruz. KOSGEB’in ticarileştirme destekleri de var. Eğer ticari önemini görebilirsek ülke içerisinde yerli ve milli ürünü ülkemizin verdiği bu destekleri kullanarak ticari bir ürün olarak pazarlamayı hedefliyoruz” dedi.

"Delilin orijinaline zarar vermeden, adli bir kopyasını almak için donanım kısmı geliştirildi"
AKAD hakkında bilgi veren Kaya, “Bu cihazımız bir adli kopyalama donanımıdır. Bunun içerisine gömülmüş bir yapay zeka yazılım kısmından oluşuyoruz. Elektronik deliller artık tüm insanların hayatında mevcut. Herhangi bir olay vuku bulduğu anda, olay yeri incelemesinden itibaren bu delillere el koyma süreci var. Biz buna adli süreç diyoruz. Bu el koyma sürecinden itibaren aldığımız elektronik delillerde çoğu bilgi saklama özelliğine sahip. Bizim bu delillere delil olma özelliği bozmayacak, zarar vermeyecek şekilde yedeklememiz ve kopyalamamız lazım. Bunun içinde yazma koruması olması lazım. Bizim geliştirdiğimiz cihazda bu anlamda yazma korumalı, delilin orijinaline zarar vermeden, adli bir kopyasını almak için donanım kısmı geliştirilmiştir. Şuanda hali hazırda Türkiye’de böyle bir ürün yoktur. Biz bunları tamamen yurt dışından alıyoruz. Bu ürünü gerçekleştirdikten sonra kendi öz kaynaklarımızı ülke içerisinde yapıp, kullanıma sunmayı hedefliyoruz” diye konuştu.

"Yapay zeka yazılımı ile suç unsuru aynı anda bulunacak"
İkinci aşamanın ise yapay zeka yazılımı olduğunu aktaran Kaya, “Yurt dışından ithal ettiğimiz ürünler sadece adli kopyalama için kullanılıyor. Ama biz buna birde yapay zeka yazılımı gömmek istiyoruz. Aldığımız dijital kopyalardaki görüntüleri bir uzmanın zaman harcamadan otonom bir şekilde çıkarmasını sağlayacağız. 15 Temmuz gibi bir süreci yaşadık. Bu süreçte milyonlarca dijital delil ele geçirildi. Bunların incelenmesi yıllar sürüyor. Halbuki yapay zeka ile otonom bir şekilde biz bunların içerisindeki nesneleri tespit edebilirsek çok daha hızlı bir şekilde adli süreçleri tamamlama imkanımız olacak. Bu yüzden geliştireceğimiz yapay zeka yazılımı ile aldığımız kopya içerisinde aradığımız herhangi bir suç unsurunu da aynı anda bulmuş olacağız” şeklinde konuştu.

"Adli Bilişim Mühendisliği Türkiye’de tek olarak Fırat Üniversitesinde var"
Fikrin çıkışı ile ilgili bilgi veren Kaya, “Bunun başlangıcı bizim bölümün başlangıcı ile başlıyor. Çünkü Adli Bilişim Mühendisliği Türkiye’de tek olarak Fırat Üniversitesinde var. Dolayısıyla biz bu alana ilk başladığımız anda alanla ilgili yurt dışı örneklerine bakmak zorunda kaldık. Bölümü açtığımız andan itibaren kullanılan yazılım ve donanımların tamamını yurt dışı kaynaklı olduğunu gördük. Burada çok ciddi bir açık ve ihtiyaç olduğunu gördük. Jandarma ve emniyet ile görüştük ve orada da gördük ki tamamen yurt dışı kaynaklı cihazlar, yazılımlar ve donanımlar gördük. Dolasıyla buradan biz kendi akademik çalışmalarımızı endüstri kısmına sektöre taşımak istedik” diye konuştu.