Üniversitesi Araştırma Laboratuvarı (ÜniAr) tarafından 81 ildeki 126 devlet ve 73 vakıf olmak üzere 196 üniversitede öğrenim gören 47 bin 682 öğrenciden edinilen bilgilerle hazırlanan ‘Öğrenci Dostu Üniversite Şehirleri Araştırması’nın [ÖDÜŞ] 2022 yılı sonuçları yayınlandı. Sonuçlara göre Eskişehir, Türkiye’nin Öğrenci Başkenti olma unvanını beşinci yılda da kimseye kaptırmadı.
Prof. Dr. Engin Karadağ ve Prof. Dr. Cemil Yücel tarafından kurulan Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı, araştırmayı lisans düzeyindeki öğrencilerden geribildirimler toplayarak Türk Yükseköğretim Sisteminin gelişimine katkı sağlamayı amaçlıyor. Üniversite öğrencilerinin deneyimlerini ve memnuniyetlerini anlama şehirlerin daha öğrenci merkezli olma yolunda bir yol gösterici olması açısından önem taşıyor. Araştırmada elde edilen bulgular, öğrencilerimizin daha bilinçli üniversite tercihleri yapmaları ve şehir yöneticilerimizin duyarlılıklarını artırmak amacıyla kamuoyuyla paylaşılıyor.

Türk Yükseköğretim Sisteminin gelişimine katkı sağlamak amaçlanıyor
Konuyla ilgili açıklamada, “ÜniAr, üniversite ve yükseköğretim üzerine araştırmalar yapan bağımsız bir araştırma laboratuvarı olup, Türk Yükseköğretim Sisteminin gelişimine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. İki temel hedefimiz, öğrenci deneyimini zenginleştirmek ve üniversiteleri daha öğrenci merkezli üniversite olma yolunda bir yol gösterici olmak ve stratejik planlarına ve hizmet kalitesi duyarlılığını artırmak için yönetimlere veri sağlamaktır ÜniAr araştırmalarında herhangi bir kurum ya da kişiden finansal destek almamaktadır” denildi.

Üniversite şehri olmak sadece üniversite yönetimlerine bırakılmamalıdır
Araştırma sonuçları açıklamanın önsözünde, Prof. Dr. Engin Karadağ Prof. Dr. Cemil Yücel, ilki 2017 yılında gerçekleştirilen ve şehir yöneticilerinin olmasa da -bir kısım ilgili şehir yöneticilerimiz hariç- üniversite tercihi yapan gençlerin yoğun ilgilisi gören “Öğrenci Dostu Üniversite Şehirleri [ÖDÜŞ]” araştırmasına 2020 yılında COVID-19 nedeniyle ara vermek zorunda kalındığı belirtildi. İki yıl aradan sonra araştırmanın 2022 yılında tekrarlamanın mutluluğunu ve yorgunluğunu yaşadıklarını belirten Prof. Dr. Karadağ ve Prof. Dr. Yücel, “ Öğrenci Dostu Üniversite Şehirleri sıralaması Türkiye’de Yükseköğretim alanında şimdiye kadar yapılmış en büyük ve yaygın araştırması olan Türkiye Üniversite Öğrenci Memnuniyeti Araştırması’nın [TÜMA] bir parçasıdır. Araştırma verilerini 81 ildeki 126 devlet ve 73 vakıf olmak üzere 196 üniversitede öğrenim gören 47 bin 682 öğrenciden elde ettik. Sonuçlar; ülkemizde öğrenciler öğrenim gördükleri sadece 31 şehirden memnuniyet hissetmektedir. Buna karşın 44 şehir öğrenci memnuniyeti konusunda bir duyarlılığa sahip olmayıp öğrencilerin bu şehirden ve halkından ciddi anlamda memnuniyetsizliği söz konusudur. Türkiye’nin üniversite öğrenci başkentleri Eskişehir, Ankara ve Antalya’dır. Bize göre üniversite şehri olmak sadece üniversite yönetimlerine bırakılmamalıdır. Belediye başkanları, valiler ve şehirlerin kurumsal paydaşları konuya ilişkin stratejiler belirlemelidir. Şehir, şehrin yaşantısı ve kültürü üniversitenin başarısında ve üniversitenin üniversite olarak adlandırılmasında vazgeçilmez bir unsurdur. Araştırmamızın üniversitelerin, aday öğrencilerin, velilerin ve politika yapıcıların veri ihtiyacını gidermeye katkıda bulunacağını ümit ediyoruz. Araştırma için herhangi bir kurum ya da kişiden finansal destek alınmamıştır” diye belirttiler.

Veriler 47 bin 682 öğrenciden edinildi
Üniversite öğrenciliğinin herkesin hayatının önemli bir dönemi olduğu anlatılan araştırma sonuçlarında, “Sadece iyi bir üniversitede okumak kişinin bu yılları ne derecede verimli geçtiğini tek başına belirlemekte yeterli olamamaktadır. Üniversite yıllarında yetişkinliğe ve profesyonel hayata atılırken nasıl bir çevre ve şehirde bulunulduğunun da değeri çok yüksektir. Türkiye’de üniversite şehirlerinin öğrencilerin beklentilerine ne düzeyde cevap verebildiği üzerine araştırmalara rastlanmamaktadır. Üniversite öğrencileri okuduğu şehirden ve halkından ne kadar memnundur? Elinizdeki çalışma bu soruya cevap aramakta ve üniversite şehirlerini öğrencilerin memnuniyet derecesine göre sıralamaktadır. Şehirden memnuniyet; ulaşım imkânları, şehirde kendini güvende hissetme, eğlence, spor, esnafla ilişkiler, öğrencilere karşı halkın tutumu, gezi, sosyal, sanatsal ve kültürel etkinlikler ve sağlık sorunlarının çözümü gibi konularda üniversite öğrencilerin okudukları şehre ilişkin memnuniyetlerini ölçmektedir. Çalışma, Türkiye Üniversite Memnuniyet Araştırmasının [TÜMA-2022] bir parçası olup, araştırmada verileri 2022 yılında 81 ildeki 126 devlet ve 73 vakıf olmak üzere 199 üniversitede öğrenim gören 47 bin 682 öğrenciden toplanmıştır. Araştırmada veriler 10’lu Likert şeklinde 10 maddeden oluşan Şehir Memnuniyet Ölçeği (=.94) ile toplanmıştır. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 10 en yüksek ise 100’dür. Araştırmada şehirler 6 düzeyde seviyelendirilmiştir. Seviyeler (i ) A+, (ii ) A, (iii ) B, (iv ) C, (v ) D ve (vi ) FF olarak adlandırılmıştır. Türkiye’de sadece 31 şehirden öğrenciler memnuniyet hissetmektedir. Memnuniyetin düşük olduğu 44 şehir ise öğrenci memnuniyeti konusunda bir duyarlılığa sahip olma konusunda, öğrencilerden oldukça tepki görmektedir. Bununla birlikte memnuniyet ve memnuniyetsizlik arasında kalan Türkiye’nin 7 şehri öğrenci şehri olabilme potansiyeli olmasına rağmen öğrenci memnuniyetini tam olarak sağlayamamaktadır. Türkiye’nin üniversite öğrenci başkentleri Eskişehir, Ankara ve Antalya’dır." diye anlatıldı.

“En yüksek ve ciddi memnuniyetsizliğin yaşandığı şehirler”
Hazırlanan Tablo 2’de şehirlerin öğrencilerin memnuniyet düzeylerine göre sıralaması verildiği ifade edilen açıklamada, öğrencilerin öğrenim gördükleri şehir ve halkından memnuniyetleri üniversitelerin politikalarının başarıya ulaşabilmesi için öncelikli şartlardan olduğunu anlatıldı. Açıklamanın devamında şöyle denildi;
“Verilerin toplandığı 81 ilden 44’ünde üniversite öğrencilerin şehirden ve halkından ciddi anlamda memnuniyetsizliği söz konusudur. Bu şehirler üniversite öğrencilerinin önemli bir döneminde olumsuz iz bırakmaktadırlar. Bu memnuniyetsizliklerin ayrıntılarının araştırılması ise bu araştırmanın çerçevesi içinde değildir. Ancak şehirlerin ileri gelenlerine tavsiyemiz konuyu ciddiye almalarıdır. En yüksek ve ciddi memnuniyetsizliğin yaşandığı şehirler sırasıyla Ağrı, Bitlis, Uşak, Kars, Iğdır, Yozgat, Şırnak, Bayburt, Muş, Kilis, Bingöl ve Hakkâri’dir. Bu Şehirler gereken duyarlığa sahip değildir. Üniversite öğrencilerin en yüksek memnuniyet duyduğu şehirler sırasıyla Eskişehir, Ankara, Antalya, Çanakkale, Muğla, İstanbul, Aydın, Edirne ve Tekirdağ’dır. Bütün şehirlerin puanlarından elde edilen ortalamaya göre şehirlerin üniversite öğrencilerini memnun etme ortalaması 64 olup seviyesi D’dir. Üniversite şehri olmak sadece üniversite yönetimlerine bırakılmamalıdır. Belediye başkanları, valiler ve şehirlerin kurumsal paydaşları konuya ilişkin stratejiler belirlemelidir. Şehir, şehrin yaşantısı ve kültürü üniversitenin başarısında ve üniversitenin üniversite olarak adlandırılmasında vazgeçilmez bir unsurdur.”