27 Mayıs 1960 darbesi mağdurlarının mağduriyetini gidermek için kurulan komisyona başvuruların başladığını bildiren Adalet Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan, “Komisyona, Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerden maddi ve manevi zararlarının hazine tarafından karşılanmasını isteyenler, mirasçılar bizzat veya vekilleri ya da kanuni temsileri aracılığıyla başvurabilecek” dedi.
27 Mayıs 1960 darbesi yargılamaları sırasında zarar görenler veya mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirecek olan “27 Mayıs 1960 Askeri Darbe Mağdurlarının Zararlarının Tazmini Amacıyla Kurulan Komisyon”un çalışma usul ve esaslarına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Cumhurbaşkanı kararı ile komisyon başkanlığına getirilen Adalet Bakan Yardımcısı Zekeriya Birkan, komisyon binasında düzenlediği basın toplantısında açıklamalarda bulundu. 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin demokrasiye ve millet iradesine karşı yapılmış bir darbe olduğunu vurgulayan Birkan, bu darbe sonrasında kurulan Milli Birlik Komitesi’nin milletin iradesini hiçe saymanın yanında milletin ve ülkenin bütün yönetim yetkilerine el koyduğunu ifade etti.
Anayasanın ilga edildiğini, Meclis’in kapatıldığını ve hükümetinin yıkıldığını anımsatan Birkan, “Yerine kurduğu Yüksek Adalet Divanı gibi adı yüksek olan ama kendisi yüksek olmayan kurumlarla da yargı yetkisine el koymuştur. 27 Mayıs 1960 darbesiyle idareyi ele geçiren darbeci Milli Birlik Komitesi, çıkardığı kanunlarla darbe ve sonrasındaki hukuksuzluklara, zulümlere meşruiyet sağlamaya çalışmıştır. Bu çerçevede millet iradesini kaba kuvvetle gasp eden gücün, siyasi arzularını yerine getirmek üzere Yüksek Adalet Divanı ve Yüksek Soruşturma Kurulu adında soruşturma ve kovuşturma organları kurulmuştur. Bu organlar, millete ait yargı yetkisini haksız, hukuksuz ve evrensel hukuk kurallarına aykırı olarak temel hak ve özgürlükleri hiçe sayarak kullanmışlardır” diye konuştu.

“Milletimiz, darbeci zihniyeti tarih önünde mahkum etmiştir”
27 Mayıs 1960 darbesi ve Yassıada’da sembolleşmiş olan yargılamaların toplumda, tarihte ve milletin hafızasında büyük bir travma olarak yer aldığını vurgulayan Birkan, “Yargılamalarda ‘sizleri buraya tıkan irade böyle istiyor’ denilerek milletin gönlünde taht kuran Başbakanımız Adnan Menderes’i, Dışişleri Bakanımız Fatin Rüştü Zorlu’yu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ı idama mahkum eden bu darbeci zihniyeti milletimiz tarih önünde mahkum etmiştir. Bugün yargılananlar, mazlumlar anılmakta ama yargılayanlarsa tarihin tozlu sayfalarındadır” şeklinde konuştu.
Birkan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“27 Mayıs darbesinin tüm izlerinin toplum, siyaset ve devlet hayatından silinmesine yönelik bu zamana kadar birçok adımlar atılmıştır. Meclis’imiz daha önce yargılananlar ve idam edenlerle ilgili iadeyi itibar etmiş, mezarlarını Yassıada’dan anıtmezara taşımıştır. Yargılamaların yapıldığı Yassıada’da Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Demokrasi ve Özgürlükler Adası’na dönüştürülmüştür. Son olarak TBMM tarafından 7248 sayılı kanunla 27 Mayıs darbesinin hala devam eden neticelerinin ve hukuk dünyasında varlığını koruyan kanun ve kararların ortadan kaldırılması sağlanmıştır. Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde milletçe Yassıada’dan demokrasi ve özgürlüklere gidilen yolda atılan ödevin önemli adımlarından biri de TBMM tarafından kabul edilen bu kanundu. Bu kanun 13 Ekim 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 27 Mayıs 1960 darbe mağdurlarının zararlarının tazmini amacıyla komisyon kurulmuştur. Malumunuz olduğu üzere de dünkü Resmi Gazete’de komisyonumuzun çalışma, usul ve esasları yayımlanmıştır. Bugünden itibaren de başvuruları almaya başladık.”
Cumhurbaşkanı Kararı ile 13 Ekim 2020’de kurulan komisyonun başkanlığına kendisinin getirildiğini dile getiren Birkan, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürü Günay Albayrak, Hazine ve Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü Hakan Güzel, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü Şefik Aygöl, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürü Tufan Büyükuzun ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Tapu Kadastro Genel Müdürü Zeki Adlı’nın ise komisyon üyesi olduğunu ifade etti. Komisyona kimlerin başvurabileceği sorusuna yanıt veren Birkan, “Komisyona, Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerden maddi ve manevi zararlarının hazine tarafından karşılanmasını isteyenler, mirasçılar bizzat veya vekilleri ya da kanuni temsileri aracılığıyla başvurabilecek. Komisyona başvurular, doğrudan komisyonumuza yapılabileceği gibi her il valiliğinde il valilik yazı işleri müdürlüklerinde de yapılabilecek. Başvuru formu ve eklerinin verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilecek” dedi.
Birkan, başvurulardan hiçbir ücret alınmayacağını dile getirerek, “Komisyon, başkanlığın çağırısı üzerine en az 5 üyenin katılımıyla toplanıp üye salt çoğunluğu ile karar verecek. Komisyon kararlarına karşı bir defaya mahsus olmak üzere 15 gün içerisinde itiraz edilebilecek. Nihai olarak da komisyonun verdiği kararlara karşı Danıştay’da dava açılabilecek. Komisyona başvuru süresi de 3 ay olarak belirlendi” ifadelerini kullandı.