Kayseri Barosu avukatlarından Fatih Şen, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından gerçekleştirilen Zorunlu Deprem Sigortası hakkında vatandaşlara önemli bilgiler vererek, “Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesi yıllık olarak yenilenir. Yenilenmediği takdirde oluşan tüm hasarın mülk sahibi tarafından üstlenilmesi gereklidir” dedi.
DASK tarafından gerçekleştirilen Zorunlu Deprem Sigortası hakkında bilgiler veren Avukat Fatih Şen, DASK’ın Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve heyelanın doğrudan neden olacağı maddi zararları poliçelerde belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşıladığını söyledi.

“Deprem dışı oluşan hasarlar için özel nitelikte konut sigortalarını yaptırın”
Vatandaşları binalarında oluşabilecek deprem dışı hasarlar için özel nitelikte konut sigortaları yaptırmaları yönünde uyaran Fatih Şen, “İlgili sigorta ile teminat çerçevesinde bulunan bina bölümleri; ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları, isnat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve yapının saymış olduğumuz bölümler ile benzer nitelik gösteren tamamlayıcı bölümleridir. Enkaz kaldırma masrafları, kâr kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları, mali sorumluluklar vb. başkaca ileri sürülebilecek dolaylı yoldan zararlar, her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri, tüm bedeni zararlar ve vefat, manevi tazminat talepleri, deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya heyelan dışında kalan hasarlar ile depremden bağımsız olarak binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar DASK’ın yapmış olduğu Zorunlu Deprem Sigortası çerçevesinde teminat altına alınmamıştır. Bu saydığımız tipte zararların tazmini açısından farklı özel nitelikte konut sigortalarının tercih edilmesi vatandaşlarımızın menfaatine olacaktır” şeklinde konuştu.

“DASK’ın kolon kesen ve binayı zayıflatan kişilere karşı hukuki olarak rücu etme şansı bulunmaktadır”
Binaların atlarında bulunan işyerlerini genişletmek için kolon kesilmesinin binalarda ağır hasarlara yol açtığını dile getiren Fatih Şen, DASK’ın kolon kesen şahıslar hakkında hukuki olarak rücu etme şanslarının bulunduğunu ifade etti. Şen, “Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileme ile yaygın olarak kolonların tahrip edilmesi veyahut ortadan kaldırılması şeklinde karşılaşıyoruz. Alt katı mağaza ya da başka bir ticari sebeplerle kullanılan binaların bu sebeple ağır hasar aldığını ya da yıkıldığını ne yazık ki tecrübe ettik ve ediyoruz. Kolonun kesilmesi veya başka bir şekilde taşıyıcı sistemi zayıflatılan binalarda bu eylemlere iştirak etmemiş olma ve haberdar bulunmamak kaydıyla konut sahipleri şayet Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmışlar ise DASK’ın bu vatandaşlara tazminat ödemesi gerekmektedir. Kolon kesme, taşıyıcı sistem zayıflatma eylemlerine iştirak etmemiş vatandaşlara yüklenemeyecek kusur sebebiyle DASK’ın tazminat ödememesi hukuken doğru olmayacaktır. Bu hususta DASK’ın her halükarda kolon kesen veya taşıyıcı sistemleri herhangi bir şekilde zayıflatan kişilere karşı hukuki olarak rücu etme şansı bulunmaktadır. Öte yandan mevzuata aykırı bu iş ve işlemleri gerçekleştiren şahısların elbette cezai sorumluluğu da gündeme gelecektir” diye konuştu.

“DASK tarafından ödenecek azami tutar 640 bin TL’dir”
DASK’ın yapacağı ödemenin yapının cinsine ve malzemesine göre değiştiğini betonarme yapılar için metrekare başı 3 bin 16 TL, diğer yapılar için ise 2 bin 80 TL olduğunu aktaran Avukat Fatih Şen, “Öncelikle DASK bir meblağ sigortası değil, gerçek zararın tazminine ilişkin mal sigortasıdır. Bu sebeple de sigorta tazminatının hesabında tam veya kısmi hasar olmasına bakılmaksızın, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte, benzer yapı özellikleri göz önünde bulundurularak, binanın piyasa rayiçlerine göre hesaplanan yeniden yapım maliyeti esas alınır. Bu hususta limiti aşan tazminat sorusu gündeme gelebilir. DASK çerçevesinde ödenecek sigorta tazminatı hiçbir durumda sigorta bedelinden fazla olamaz. Bu sigorta bedeli 25 Kasım 2022 tarihinde yayınlanan 32024 sayılı Resmi Gazete’de 2023 yılı için betonarme yapılarda metrekare başına 3 bin 16 TL, diğer yapılarda ise metrekare 2 bin 80 TL olarak belirlenmiştir. Azami tazminat tutarı ise 640 bin TL olarak belirtilmiş olup, DASK tarafından ödenecek tazminat yapının cinsi, metrakaresi ne olursa olsun bu miktarı aşamayacaktır. Fakat her durumda Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği’nin 5. Maddesi uyarınca ödenecek olan tazminattan yüzde 2 oranında muafiyet indirimi yapılarak konut sahibi sigortalıya ödeme gerçekleştirilir” ifadelerini kullandı” dedi.

“Zorunlu Deprem Sigortası yıllık yenilenmelidir, aksi taktirde tüm hasarı mülk sahibinin üstlenmesi gerekir”
Zorunlu Deprem Sigortası’nın yılda bir kez yenilenmesi gerektiğini aksi taktirde kusurdan mülk sahibinin sorumlu olacağını söyleyen Şen, “DASK Zorunlu Deprem Sigortası Poliçesi yıllık olarak yapılır. DASK Zorunlu Deprem Sigortası primleri ise yıllık olarak tek seferde ödenir. Yenilenmediği takdirde oluşan tüm hasarın mülk sahibi tarafından üstlenilmesi gereklidir. Ancak DASK Zorunlu Deprem Sigortası’na tabi konut banka kredisi ile alınmış ise, bankanın da Zorunlu Deprem Sigortası’nın yenilenmesi gerektiği hususunda kredi borçlusuna bildirimde bulunması gerekir. Diğer yandan DASK adına veya hesabına Zorunlu Deprem Sigortası yapan sigorta şirketinin de yenileme bildiriminde bulunması gerekmektedir. Hiçbir kurum bildirimde bulunmamış ve konut sahibi de Zorunlu Deprem Sigortasını yenilememiş ise herkes kusurludur. DASK’ın ödemesi gereken tazminat miktarını kusurları oranında paylaşırlar. DASK Zorunlu Deprem Sigortası’nın genel şartlarını içeren mevzuatının Hasar ve Tazminat başlıklı B. bölümünde her ne kadar sigorta ettirenin rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç on beş gün içinde DASK’a bildirimde bulunma yükümlülüğünün olduğunu belirtmiş ise de bu mevzuat hükmü gerçekleşen hiçbir deprem veya diğer doğal afetlerde yürürlülüğe konmamıştır. Halihazırda DASK, depremin ilk gününden itibaren başvuru dahi beklemeden Zorun Deprem Sigortalıların maddi zararının tazminini gerçekleştirmektedir” şeklinde konuştu.
DASK’ın Zorunlu Deprem Sigortası’na ilişkin avans ödemeleri hakkında bilgiler veren Fatih Şen, “Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 27/02/2023 tarihli Zorunlu Deprem Sigortası çerçevesinde Doğal Afet Sigortaları Kurumu tarafından yapılacak avans ödemelerine ilişkin 2023/10 sayılı genelgesi ile yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı binalar için sigorta bedelinin yüzde 20’si, orta hasarlı binalar için ise sigorta bedelinin yüzde 10’unun sigortalılara Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartlarının Tazminatın Ödenmesi başlıklı B.4 maddesinin 4.2 fıkrası hükmü çerçevesinde hak sahiplerine avans olarak ödenmesine ilişkin esasları belirlemiştir. DASK bu noktada hasar ihbarından hasar incelenme sürecinin tamamlanmasına kadar olan süreçte vatandaşların mağdur olmaması adına maddi güvence sağlamak maksadıyla bu ödemeleri gerçekleştirecektir” ifadelerini kullandı. Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremlerden etkilenen 11 ildeki depremzede vatandaşların avans ödemeleri için izlemeleri gereken yol hakkında bilgiler veren Şen, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Öncelikle bahsetmiş olduğum genelge 06/02/2023 tarihinde ve sonrasında gelen depremler sebebiyle hasar meydana gelen illeri içerisine almaktadır. Bu genelge çerçevesinde avans ödemesi için DASK’a başvuru yapılabilmesi için Bakanlık tarafından (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı) ilgili binaya ilişkin hasar tespitinin yasal itiraz süresi olan 1 aylık sürenin itiraz olmaksızın tamamlanmış ve kat’i hasar tespit raporuna dönüşmesi gerekmektedir. Az hasar tespiti yapılmış binalar için bu genelge çerçevesinde avans ödemesine başvurulamamaktadır. DASK tarafından görevlendirilen eksperlerce tazminat miktarının tespit edilmesinden sonra binanın hasar raporuna göre (yıkık, acil yıkılacak, ağır ve orta hasarlı) az önce bahsetmiş olduğumuz yüzde 10, yüzde 20 gibi oranlar hesaplanarak en geç başvuru tarihini takip eden 8 gün içerisinde bu miktar hak sahibi sigortalıya DASK tarafından ödenecektir. Örnek vermek gerekir ise, Bakanlık tarafından yıkık, acil yıkılacak veya ağır hasar tespiti çıkmış konut çerçevesinde bir başvuruda 100 metrekare betonarme bir konutun teminat altına alındığı, 05/03/2022 tarihli bir poliçenin sigorta bedeli 150 bin 800 TL’dir. Bu çerçevede başvuru halinde DASK tarafından başvurucu vatandaşımıza bu miktarın yüzde 20’si olan 30 bin 160 TL avans ödemesi yapılacaktır. Orta hasarlı başvuruda bu oran yüzde 10 olacaktır. DASK’ın avans ödemesine ilişkin başvuruları ilgili internet sitesi üzerinden gerçekleştirilecektir. Genelgede belirtilen başvuru tarih aralığının 01/03/2023 ile 08/05/2023 olduğu bilgisini de eklemek isterim.”