Çalışma hayatı bireysel ve çevresel değişikliklerden önemli ölçüde etkilenen bir alan. Son yirmi yılda sosyal-ekonomik ve teknolojik alanlarda inanılmaz derecede hızlı bir şekilde değişim yaşanıyor.
Bu değişimden çalışanlarda bir şekilde etkileniyor. Bu durum yeni davranışlar (aslında eski) ve bunları ifade eden yeni kavramları ortaya çıkarıyor.
Bu kavramlardan birisi de Presenteizm (Görünürde var olma).
***
Görünürde var olma, iş dünyasında yeni ortaya çıkan ve giderek daha fazla dikkat çeken bir kavram. Çalışanların fiziksel olarak iş yerinde bulunup, zihinsel veya fiziksel olarak tam olmamayı ifade ediyor. Bu ise, verimliliği düşürmekte ve iş kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Görünürde var olma, çalışanların iş yerinde bulunmalarına rağmen çeşitli nedenlerden dolayı tam performans gösterememeleri durumudur. Bu durum, tükenmişlik, motivasyon eksikliği, stres, hastalık gibi faktörlerden kaynaklanabilir.
****
Görünürde var olma davranışına yol açan sebepleri işe ve kişiye bağlı unsurlar olarak sınıflandırmak mümkündür.
İş gören üzerindeki yönetim anlayışı ve örgüt kültürü, zaman baskısı, gözetim ve denetim, iş garantisinin olmayışı, fazla mesai gibi faktörler işe bağlı, çalışanın ekonomik durumu, aile yaşamı, psikolojik durumu da görünürde var olma davranışına yol açan kişisel faktörler olarak sıralanabilir.
****
Kurumsal kültür ve yönetim tarzı, görünürde var olmayı doğrudan etkileyen faktörler arasındadır. Özellikle performansın sürekli olarak izlendiği ve çalışanların sıkı bir şekilde denetlendiği iş yerlerinde, görünürde var olma daha yaygın bir şekilde görülmektedir.
Çalışanlar, yöneticilerinin kendilerini sürekli izlediğini düşündüğünde, iş yerinde daha uzun saatler geçirmekte ve hasta olduklarında bile işe gelmeyi tercih etmektedirler.
****
İş yerinde yaşanan yönetim anlayışına dayalı olarak ortaya çıkan stres, baskı ve mobbing gibi faktörler, çalışanların zihinsel sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Çalışanlar, iş yerinde fiziksel olarak bulunsalar bile, yaşadıkları stres ve duygu durum bozukluğu nedeniyle işlerine tam anlamıyla odaklanamamaktadırlar.
****
Çalışanların iş yerinde bulunmalarına rağmen tam performans gösterememeleri hem bireysel hem de kurumsal düzeyde ciddi olumsuz etkilere yol açar. Bu etkiler, kısa vadede verimlilik kaybı olarak gözlemlenebilirken, uzun vadede daha ciddi sonuçlar ortaya çıkarabilir.
Görünürde var olma davranışı gösteren çalışanlar, iş tatminsizliği ve düşük motivasyonla karşı karşıya kalabilirler. İronik bir şekilde, işyerinde yaşanan sıkıntılar görünürde var olma davranışını bir adım daha ileriye götürerek çalışanın işe devamsızlık yapması ve işten ayrılma niyetini artıracaktır.
****
Görünürde var olma davranışının farkında olmak ve bu sorunu ciddiye almak, uzun vadede hem çalışanların hem de iş yerlerinin başarısı için kritik bir öneme sahiptir. İş yerinde sağlıklı, mutlu ve motive çalışanlar, daha yüksek verimlilik ve başarıyı beraberinde getirir.
Bu nedenle, görünürde var olma davranışlarını görmezden gelmemek ve gerekli adımları atmak, çalışma hayatında sürdürülebilirlik ve rekabet gücü için hayati bir gerekliliktir.
Bu olumsuz durumun düzeltilmesi, dürüst, adil ve şeffaf bir yönetim ile etkin iletişim sistemiyle desteklenen, katılımcı, güvene dayanan bir çalışma iklimi ve kültürü ile mümkün olacaktır.