İsmet İpek


Kanlıgeçit Savaşı

Kanlıgeçit Savaşı


              Kovanbaşı Savaşı’nın üstünden 20 gün geçmiştir. Antep’e asker takviye etmek isteyen Fransız komutanlığı bu kez General Goubau yönetiminde Adana’dan gelmiş, Toprakkale yamaçlarına yerleşmiştir. 

          Fransız kuvvetleri 1 Kasım 1920 gününden itibaren iki koldan hareket etmiştir. Fransız sağ kolu Osmaniye-Çardak-Çona üzerinden, sol kolu Osmaniye-Dervişiye-Mamure üzerinden gitmiş ve Mamure-Kanlıgeçit hattına yerleşmiştir.

Bir grup Fransız piyadesi Sarpınağzı önüne gelmiştir. Amaçları Ceyhan nehrini geçmek ve stratejik önemi olan Domuzludağı’nı ele geçirmektir.

Topçuların kuvvetli desteği ile Ceyhan Nehri’ni geçmek isteyen Fransız piyadeleri karşı tepelerde mevzilenen milli kuvvetlerin yoğun ateşi karşısında ilerleyememiş, dağılan Fransız grubundan bir kısmı sağa sola kaçışırken bir kısmı nehirde boğularak can vermiştir. Böylece milli kuvvetlerin batıdan kuşatılması tehlikesi giderilmiştir.

İlk günü başlayan çatışma devam etmemiş, Kanlıgeçit’te toplanan Fransız kuvvetleri Mamure-Kanlıgeçit hattına tamamen yerleşmiştir.    

6 Kasım günü Mamure’de iki alay bırakıp Kanlıgeçit’te toplanan Fransız kuvvetleri büyük bir tümendir.

      “Bu kuvvetler geldikten sonra Antep’te Fransız birliklerinin mevcudu 13 piyade taburu, altı adet 75mm’lik, beş adet 65mm’lik, bir 155mm’lik top ile bir 105 mm’lik obüs bataryası ve uçak filosu olarak toplamı 12.000 insandı.” (64)                         

    “General Goubau’ya ayrıca kuvvetli bir süvari alayı, bir uçak filosu, yetmiş beşlik, yüz beşlik, yüz elli beşlik 11 top bataryası, yüzlerce nakliye arabası, deve bölükleri, cephane kolları ve bir seyyar hastaneden oluşan 12 000 asker ile kesim için 6 000 muhtelif cins hayvan eşlik etmekteydi.” (65)

Eğitimli askerleriyle, topları tayyareleriyle gelen General Goubau yönetimindeki Fransız tümenine karşı Cebelibereket Mıntıka Komutanı Binbaşı Recep Bey’in emrindeki milli kuvvetler mütevazı bir güce sahiptir.

    Fransız kuvvetlerinin Antep’e gitmek için geçeceği muhtemel yollardan olan Bahçe ve Hasanbeyli istikametini korumak için milli kuvvetler geniş bir cephede mevzilenmiştir.

Adana’daki 26. Alay’dan gelen 150’si silahsız 350 er, 1 top 2 makineli tüfekle birlikte Bahçe/Burgaçlı Köyü mevkiinde, Feke taburu Bahçe’dedir. 120 mevcutlu Karayiğit ve Yarpuz çeteleri Kanlıgeçit’in kuzeyindeki tepelere, 280 mevcutlu Haruniye bölükleri Karatepe ve Yarbaşı’na, Haruniye’deki Tufan Bey müfrezesinden 100 çete Şekerdere Köyü’ne mevzilenmiştir.   

İslahiye grubu Kızıldere/Kabaktepe’de tertiplenmiştir.

8 Kasım sabahı, Kanlıgeçit-Hasanbeyli şosesinden üç topçu bataryası ile ateş ederek harekete geçen Fransız piyadeleri tayyarelerin bombardımanı ile desteklenmiştir.  

Fransızlar 12 topla bombaladığı Kabaktepe’ye ağır makineli tüfek desteğiyle taarruz etmiştir. Böylece Fransız kuvvetlerinin Hasanbeyli üzerinden Antep’e gideceği kesinleşmiştir. 

Aynı gün akşam, “bir büyük Fransız kuvvetinin İskenderun üzerinden İslahiye’ye hareketi hakkında menfi propaganda” üzerine Yüzbaşı Bedri’nin İslahiye’ye gönderilmesi Hasanbeyli cephesini zayıf hale getirmiştir.

Fransız taarruzunu durdurmak için Burgaçlı Köyünde bekleyen iki şnaydır top takımından biri Hasanbeyli yolu üstündeki Kabaktepe’ye getirilmiştir. Ancak toplardan birinin piston başlığının kırılması diğerinin arızalanması üzerine ateşe devam edilememiştir.

Deli Top ile yapılan atışlar çok etkilidir. Fransızların cephane arabasına isabet eden bir top güllesi cephaneyi infilak ettirmiştir ama toplam 30 güllesi bitince Deli Top ateşi kesilmiştir.  

Fransız toplarının ve uçaklarının bombardımanlarına karşılık milli kuvvetler mavzerleriyle karşılık vermiştir.

Havadan uçakların bombardımanı, yerden Fransız topları ile inleyen Kanlıgeçit vadisi bir kıyamet misalidir.     

            Bir Fransız cephanesinin infilak ettirilmesi, mavzer kurşunuyla bir Fransız uçağının düşürülmesi milli kuvvetleri çok sevindirmiştir.

            “Gavur Ali ve Kadir Çavuş’un babası Mehmet Ali ve arkadaşları bomba atmak isteyen bir Fransız tayyaresini yaylım ateşi açarak düşürmüşlerdir.” (66)

Milli kuvvetler daha fazla direnememiştir.

8 Kasım 1920 günü saat 12.00 sıralarında Kabaktepe’yi ele geçiren Fransız kuvvetleri Hasanbeyli’ye gitmiştir. 9 Kasım günü Hasanbeyli’de, 10 Kasım günü İslahiye’de, 11 Kasım günü Ekbez’de, 12 Kasım günü Katma’da toplanan Fransız kuvvetleri Antep’e intikal edince 8 Şubat günü Antep düşmüştür.

      Güney Cephesi Komutanı Selahattin Adil Bey, Osmaniye Bölge Komutanı Binbaşı Recep Bey’i, subay ve erleri kahramanca mücadelelerinden dolayı tebrik etmiştir.  

        “Osmaniye mıntıkasında, düşmanın şimdiye kadar üstün kuvvetleri ile çarpışarak direnme hususunda gösterilen fedakârlıkları takdir eder, teşekkürlerimin bütün subay ve erlere ulaştırılmasını rica ederim.  Selahattin Adil Paşa/ Maraş 2.Kolordu Komutanı” (67)

 

---------------------------

64-Türk İstiklal Harbi, Güney Cephesi, s.216

65-Necdet Sevinç, İstiklalin Bedeli, Bilgeoğuz yay. İst.2009, s.528

66-Hamdi Gökalp, age

67-Ahmet Cevdet Çamurdan, age, s.166

Börklü Hasan.
31.12.2021 21:18:25
Allah'ım hepsine rahmet eylesin, mekanları cennet olsun, dedelerimizi unutmayan nesiller versin, aslımızı hatırlatan unutturmayan İsmet abilere selamlar olsun.

  • Cuma 23.4 ° / 11.5 ° Güneşli
  • Cumartesi 26.3 ° / 12.5 ° Güneşli
  • Pazar 26.5 ° / 13.3 ° false