Değerli Okurlar;
Yaşlılık ve yaşlı sağlığı konularında farkındalık yaratmak amacıyla tüm dünyada 1 Ekim Dünya Yaşlılar Günü olarak anılmaktadır. Ben de bu yazımda, dün ile bugün arasında köprü kuran, kültürümüzü ve değerlerimizi yarınlara taşımamızı sağlayan en değerli varlıklarımız olan yaşlılarımız hakkında bir iki söz söylemek istedim.
Yaşlılık insanoğlunun kaçınılmaz yaşayacağı fizyolojik birsüreçtir. Türkiye’de yaşayan her beş kişiden birinin (%20,8)2050 yılında 65 yaşın üzerinde olacağı tahmin edilmektedir.Türkiye’de 1950 yılında doğan bir bebek için beklenen yaşam süresi 50 yılın altında (48,1 yıl) iken günümüzde bu süre çok uzamıştır. Şuan, Türkiye’de doğan bir bebeğin ortalama 70 küsür yıl yaşayacağı öngörülmektedir.
Bu artan yaşlı nüfusun hakkettigi yaşam standartlarını karşılayacak sosyal ve ekonomik imkanlar da önemlidir! Fiziki ve ruhsal sağlık sorunlarına cevap verebilecek kuvvetli bir sağlık sistemimiz olmalıdır. Ülkemizde de yaşlılara yönelik sağlık politikaları (evde sağlık, palyatif bakım gibi) mevcuttur. Fakat bu konuda halen eksiklerimiz olduğu da ortadadır.
Bir anesteziyoloji bilim uzmanı olarak yaşlı hastaların son dönem takiplerinin yapıldığı palyatif bakım ile de ilgilenmekteyim. Yoğun bakımda ve ameliyathanede sürekli yaşlı hastalar ile yakın temas halindeyim. Onların tüm sıkıntılarını birebir gözlemlemekteyim. Yaşlı insanların gözlerine her bakmamda içimde apayrı bir duygu oluşmaktadır. Yaşlılarımız az konuşurlar ama anlatmak istedikleri bakışlarında gizlidir.
Bir yaşlı hasta ameliyathaneye alındığında biz anestezi uzmanları onların konforu için ayrı bir emek veririz. Onların soğuya duyarlılıklarını bildiğimiz için ısıtmaya çalışırız! Sırt üstü yattıklarında nefes darlığı çektikleri için baş-boyun-sırtlarının altına yastık veya yükselti koyarız! Damarlarının daha hassas olduğunu bildiğimiz için damar yolu açarken dikkatli oluruz! Hele yaşlıların o titreyen ellerini ameliyat esnasında uyanık iken bir tutun, o apayrı bir duygu… O anda iletişim ve güven tavan yapmıştır. Hiç konuşmayın, sessizce gözlerine bakın.. Bazılarının gözlerinden yaş geldiğini göreceksiniz. Çünkü çocukları veya torunları tarafından terkedilmiş, yakınları tarafından ilgi görmeyen nice yaşlı hikayeleri var.
Ama benim için en acıklısı ne idi derseniz? Yazmak istemiyorum ama… Acil tıp uzmanlığı ihtisası yaparken kliniğe ambulans ile başvuran durumu kritik yaşlı bir hastanın yakınından hikayesini dinlerken gözlerim dolmuştu. İnsan olduğumdan utandım. Oğlu evde yatalak annesini iki-üç gündür yalnız bıraktığını ama halen yaşadığını farkettiğinde112’ye haber ettiğini söylemişti. Bu olayı burada kısaca anayım ve kapatayım.
Yaşlanmayı bir dağın tepesine tırmanmaya benzetiyorum. Yükseldikçe yoruluyorsunuz, nefesiniz daralıyor ve mola veriyor derin bir nefes alıyorsunuz. O sırada etrafınıza bakınıyor güzellikleri, çirkinlikleri veya zorlukları farkediyorsunuz yani görüşünüz genişliyor. Bu sebeple eğer bir yola çıkacaksak önce bu yoldan defalarca geçmiş tecrübeli büyüklerimize danışırız değil mi?
Anadoluda “Gençlikte yaşlılığa ömür ayırmak gerekir” özdeyişi vardır. Sağlığımızın kıymetini bilelim! “TamamHocam ama günümüzün sıkıntıları ömrümüzden ömür götürüyor” dediğinizi duyar gibiyim. Belki de yaşlılıkta yaşam kalitesini arttırmaktan çok yaşlanmayı geciktirmeliyiz! Bunun için de hayatımızda stres faktörünü azaltmamız gereklidir.
Osmaniye’mizde de İl Sağlık Müdürlüğü, Belediye ve Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü gibi kamu kurumlarımızın yaşlılarımıza yönelik hizmetlerini ve projelerini takip ediyor, yöneticilerini ve tüm ekibi tebrik ediyorum.
Ayrıca Osmaniye Devlet Hastanemizde içerisinde Geriatri uzman hekimi, hemşire, fizyoterapist, psikolog, beslenme uzmanı ve sosyal hizmetler uzmanı olan bir yaşlı kliniğininkurulması önerimi de bu vesileyle paylaşmış olayım.
“Yaşlılarımızın tecrübeleri, geleceğimizin anahtarıdır. Yaşlılarımıza saygı, toplumumuza saygıdır” diyerek tüm hemşehrilerime selam ve saygılarımı sunuyorum.
Sağlıcakla kalın.
Doç. Dr. Ökkeş Hakan MİNİKSAR
S.B. Ankara Sincan Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği
e-mail: hminiksar@yahoo.com
