İlkbaharın gelişini ‘Köse-Gelin’ geleneğiyle karşıladılar

Bitlis’in Adilcevaz ilçesine bağlı Aydınlar beldesinde bir araya gelen Van Gölü Aktivistleri Derneği üyeleriyle vatandaşlar, baharın müjdecisi anlamına gelen ve yüzlerce yıllık “Köse-Gelin” geleneğini sürdürmeye çalışıyor.
Adilcevaz ilçesine bağlı Aydınlar beldesinde Van Gölü Aktivistleri Derneği üyeleri ve vatandaşlar, cemrenin havaya düşmesi nedeniyle Köse-Gelin geleneğini sürdürmek için bir araya geldi. Dernek üyeleri ve vatandaşlar, bu geleneğin kuzuların doğumuyla başlayan baharın müjdecisi olduğuna inanıyor. Geçmişten kalma geleneğin sürdürüldüğü oyunda üzerine bağlanan ot ve yünle hazırlanan kostümün içine giren "köse", eşiyle beraber şarkılar eşliğinde köydeki evleri dolaşıp; un, şeker, yağ ve buğday gibi gıda ürünleri topluyor. Köydeki tüm evlerin tek tek ziyaret edilmesinin ardından Köse ve eşi, topladığı gıda ürünlerini son hanede tüm köy halkıyla bir araya gelerek pişiriyor. Pişirilen yemek köy halkına dağıtılırken, Van Gölü Aktivistleri Derneği üyeleri ve vatandaşlar bu geleneğin devam etmesini istiyor.
Ottan giyilmiş Köse diye adlandırılan ve unutulmaya yüz tutmuş bu geleneği sürdürmeye çalıştıklarını dile getiren Van Gölü Aktivistleri Derneği Başkanı Erdoğan Özel, “Bugünlerde cemre havaya düştü. Bahar geliyor ve baharın müjdecisi olarak biz de bu müjdeyi vermek istedik. Köse bu şekilde evlere gidiyor ve verdiği müjdeye karşılık olarak evlerden de ona yumurta, un, buğday ve bulgur gibi hediyeler veriliyor. Daha sonra bu toplanan bütün malzemelerle yemek yapılıyor. İnsanlar da onu yiyerek aslında baharın gelişini bu şekilde hep birlikte kutluyorlar. Van Gölü Aktivistleri Derneği olarak biz Van Gölü Havzası’nda Van, Bitlis ve havzanın diğer yerlerinde özellikle Van Gölü’ne dikkat çekmek, Van Gölü etrafındaki tarihi, kültürel ve doğal güzelliklere dikkat çekip bunu tanıtıp, korumak ve gelecek kuşaklara taşımayı amaçlıyoruz. Bu anlamda kaybolmaya yüz tutmuş, kültürel değerlerimizi de ön plana çıkarmak amacıyla bugün bu etkinliği yaptık” dedi.
Yüzlerce yıllık geleneği unutturmamak için bu oyunu devam ettirdiklerini söyleyen vatandaşlardan Orhan Emen de, “Bitlis’in Adilcevaz ilçesi Aydınlar beldesinde bu geleneği sürdürüyoruz. Bu gelenek yüzlerce yıl öncesine dayanıyor. Büyüklerimiz bu şekilde devam etmişler. Biz de onların geleneklerini sürdürebilmek için bu etkinliği yapıyoruz. İsmi Köse olarak biliniyor. Köse bir grup arkadaşları ile birlikte baharın müjdeleyicisi ve koyunların doğuma başlaması ile birlikte tüm evlerin kapılarından dolaşarak oyun oynuyorlar. Daha sonra Köse ve arkadaşları tek tek dolaştıkları evlerin kapılarını çalarak onlara un, buğday, yumurta, bulgur gibi çeşitli hediyeler verilmesini talep ediyor. En sonunda grup bir eve geçip bu topladıkları malzemeleri pişirerek tüm köy halkı yapılan yemekten faydalanıyor” şeklinde konuştu.
Bu geleneği ilk defa duyduğunu ve buna tanık olduğu için mutlu olduğunu belirten dernek üyesi Turan Altıntaş ise “Van Gölü Aktivistleri Derneği olarak geçmişten bugüne kadar sürdürülen kültürel anlamda geleneksel bir etkinliğe şahit olduk. Çok da beğendik. Etkinliklerin amacı, baharın müjdecisi anlamına gelen kuzuların doğması, havaların gittikçe ısınmasını müjdeliyorlar. Köse diye nitelendirdikleri bu çift, ev ev dolaşarak bu müjdeyi civarda bulunan insanların hanelerinin tamamına bildirerek onların gönlünden ne koparsa; kimisi yumurta, para verirken kimileri farklı bir şey onlara hediye ediyor. Topladıkları şeyleri en son hanede hep beraber pişirerek afiyetle yiyorlar. Ben de buna tanıklık ettiğim için kendimi mutlu hissediyorum” ifadelerini kullandı.
Yapılan etkinlikten sonra dernek üyeleri ve vatandaşlar halay çekerek etkinliğe son verdi.